საბურთალოს რაიონში, ოსეთის ქუჩაზე წყალსადენისა და წყალარინების ინფრასტ...

რეაბილიტაციის ფარგლებში აღნიშნულ ქუჩაზე სრულად განახლდება 600 მეტრზე მეტი სიგრძის მოძველებული წყალსადენისა და წყალარინების ქსელები. მოეწყობა ახალი საკვანძო ჭები, სახანძრო ჰიდრანტები და დამონტაჟდება ჩამკეტ-მარეგულირებელი ურდულები.სარეაბილიტაციო პროექტი კომპანიამ 2025 წლის აპრილში დაიწყო და მიმდინარე წლის მაისის ბოლოს დაასრულებს, პროექტის ჯამური ინვესტიცია 400 000 ლარს შეადგენს.რეაბილიტაციის შედეგად, საბურთალოს რაიონში, ოსეთისა და მიმდებარე ქუჩების მოსახლეობას მომსახურების ხარისხი მნიშვნელოვნად გაუუმჯობესდება.წყალმომარაგებისა და წყალარინების ინფრასტრუქტურის განახლება და განვითარება ჯივიპის ერთ-ერთი პრიორიტეტული მიმართულებაა. სარეაბილიტაციო სამუშაოებს კომპანია ყოველწლიურად, გეგმის მიხედვით, აქტიურ რეჟიმში განახორციელებს.

ფინანსთა მინისტრი დიდ მნიშვნელობას ანიჭებს დონორების მზადყოფნას შეთანხ...

„საერთაშორისო სავალუტო ფონდისა და მსოფლიო ბანკის საგაზაფხულო შეხვედრების ფარგლებში მოლაპარაკებები გაიმართა, როგორც საერთაშორისო სავალუტო ფონდის, ისე მსოფლიო ბანკის მენეჯმენტთან. ასევე, მნიშვნელოვანი შეხვედრები იყო საინვესტიციო კომპანიებთან და ინვესტორებთან, რომლებსაც დიდი დაინტერესება აქვთ საქართველოს ეკონომიკისადმი, ჩვენი მაღალი ეკონომიკური ზრდისადმი და ქვეყნის მაკროეკონომიკური პარამეტრებისადმი, რომელმაც აჩვენა ძალიან დიდი წინსვლა ბოლო ოთხი წლის განმავლობაში. აღსანიშნავია ის მიღწევები, რომელსაც საქართველომ მიაღწია იმ რეფორმების განხორციელების პროცესში, რომლებმაც რიცხვებში დაადასტურეს თავისი წარმატება. ამ მიმართულებით, მნიშვნელოვანია, რომ ყველა დონორი ორგანიზაციის მიერ გამოითქვა მზადყოფნა და მხარდაჭერა იმ პროექტების მიმართ, რომელიც ხორციელდება და რომლებზეც უკვე შეთანხმებულები ვართ. ამ მიმართულებით, მსოფლიო ბანკი განაგრძობს თანამშრომლობას ისეთ მნიშვნელოვან პროექტებთან დაკავშირებით, როგორიცაა: შავი ზღვის წყალქვეშა კაბელი, ასევე ადამიანური კაპიტალის განვითარების პროგრამა, რომელიც ერთობლივად გვაქვს შეთანხმებული და რომელიც ითვალისწინებს 500 მლნ დოლარის დაფინანსებას, აღნიშნული პროგრამები ძალიან აქტიურად გაგრძელდება. ასევე, აღსანიშნავია ის, რომ საერთაშორისო სავალუტო ფონდის მისია ჩამოვა საქართველოში მეოთხე მუხლის მიმოხილვაზე, სადაც შევაჯამებთ იმ პროგრესს, რომელიც ჩვენს ქვეყანას ჰქონდა აღნიშნული პროგრამის ფარგლებში და ასევე, დავსახავთ სამომავლო თანამშრომლობის პრიორიტეტებს", - განაცხადა ხუციშვილმა.

საქართველოს მშპ–ის ზრდის პროგნოზი მსოფლიო ბანკმა 0,5 პ.პ.–ით შეამცირა

2024 წელს ეკონომიკური ზრდა რეგიონის მასშტაბით 3.6%-იან მაჩვენებელზე დასტაბილურდა, რაც კერძო სამომხმარებლო ხარჯებმა, რეალური ხელფასების მნიშვნელოვანმა მატებამ, ფულადი გზავნილების მაღალმა მაჩვენებლმა და გაზრდილმა სამომხმარებლო სესხებმა განაპირობა. ყოველივე აღნიშნულმა დააკომპენსირა სუსტი საგარეო მოთხოვნა, რომელიც გამოწვეული იყო ევროკავშირის წევრ ქვეყნებში არსებული დაბალი ეკონომიკური ზრდით.სურსათზე და სერვისებზე ფასების მნიშვნელოვან მატებას მაღალი ინფლაცია მოჰყვა, რომელიც 2024 წლის შუა პერიოდში არსებული 3.6%-დან 2025 წლის თებერვალში 5%-მდე გაიზარდა. ინფლაციის ბოლოდროინდელმა მატებამ რამდენიმე ცენტრალური ბანკი აიძულა გაეზარდა საპროცენტო განაკვეთები ან გადაედო პოლიტიკის შემდგომი შემსუბუქება.“მიუხედავად იმისა, რომ ევროპისა და ცენტრალური აზიის რეგიონის ქვეყნებმა გასული წლის განმავლობაში მდგრადი ეკონომიკური ზრდის შენარჩუნება შეძლეს, გლობალური გაურკვევლობა, გეოეკონომიკური ფრაგმენტაცია და ძირითად სავაჭრო პარტნიორებს შორის სუსტი ექსპანსია აღნიშნული ეკონომიკური ზრდის შემდგომ შენარჩუნებას ართულებს”, - აღნიშნა მსოფლიო ბანკის ვიცე-პრეზიდენტმა ევროპისა და ცენტრალური აზიის რეგიონში ანტონელა ბასანიმ. მისივე თქმით: “გრძელვადიან პერიოდში გაცილებით უფრო მტკიცე ეკონომიკური ექსპანსიის მისაღწევად რეგიონის ქვეყნებისთვის კრიტიკულად მნიშვნელოვანია ადგილობრივი სტრუქტურული რეფორმების დაჩქარება, რომლებიც ხელს შეუწყობს დინამიურ და ინოვაციურ კერძო სექტორს, მეწარმეობასა და ტექნოლოგიების დანერგვას”.ცენტრალური აზია მიმდინარე და მომავალ წელს სავარაუდოდ კვლავაც უსწრაფესად მზარდ რეგიონად დარჩება, მიუხედავად იმისა, რომ ეკონომიკური ზრდის პროგნოზი 2025-26 წლებისთვის 4.7%-მდეა შემცირებული. ეს კლება განპირობებულია ყაზახეთის ნავთობის სექტორის შედარებით სუსტი ექსპანსიით, ისევე როგორც ექსპორტის დაღმავალი მაჩვენებლით და ფულადი გზავნილების შემომავალი ნაკადების ნორმალიზაციით.სამხრეთ კავკასიაში ეკონომიკური ზრდის საპროგნოზო მაჩვენებელი 2025-26 წლებში საშუალოდ 3.5% იქნება, რადგან სავაჭრო შუამავლობის, შრომითი რესურსებისა და კაპიტალის შემოდინების თანმდევი ეფექტები შემცირებას განაგრძობს.მოსალოდნელია, რომ სავაჭრო პოლიტიკასთან დაკავშირებული გაურკვევლობა, გაზრდილი სავაჭრო ბარიერები და ევროზონის მიწოდების ჯაჭვების არაპირდაპირი ზემოქმედება შეასუსტებს ეკონომიკური ზრდის აღდგენას რეგიონის ნებისმიერ წერტილში.ეკონომიკური ზრდა დასავლეთ ბალკანეთის ქვეყნებში 2025-26 წლებში სავარაუდოდ ზომიერი იქნება, 3.4%-ის დონეზე, ხოლო ცენტრალურ ევროპაში აღნიშნული მაჩვენებელი მხოლოდ უმნიშვნელოდ, 2.7%-მდე გაუმჯობესდება.რუსეთში 2025-26 წლებში მოსალოდნელია ეკონომიკური ზრდის ვარდნა 1.3%-მდე.თურქეთში იმავე პერიოდში ზრდის მაჩვენებელი, პროგნოზის მიხედვით, უმნიშვნელოდ გაუმჯობესდება 3.3%-მდე, თუმცა, ის გრძელვადიანი ტენდენციის ქვევით შენარჩუნდება, გარე მოთხოვნის სისუსტის და ეკონომიკური რებალანსირების გაგრძელების ფონზე.ეკონომიკური ზრდა უკრაინაში 2025 წელს, სავარაუდოდ, 2%-მდე დაიკლებს.სპეციალურ ანალიზში, რომელიც გამოწვევებით აღსავსე გლობალურ გარემოში ეკონომიკური ზრდის დაჩქარების საკითხს ეძღვნება, ანგარიში ხაზს უსვამს დინამიური კერძო სექტორის მნიშვნელობას. ქვეყნებმა უფრო მეტი ინვესტიცია უნდა განათავსონ ინოვაციებში, განახორციელონ რეფორმები ახლად შექმნილი კომპანიების მხარდასაჭერად, გააღრმავონ ფინანსური ბაზრები და გაზარდონ ინვესტიციები კვლევის და განვითარების (R&D) მიმართულებით, გლობალურ ტექნოლოგიებზე, ცოდნასა და კაპიტალზე ფოკუსირების პარალელურად.იმისათვის, რომ რეგიონის საშუალოშემოსავლიანმა ქვეყნებმა მაღალშემოსავლიანი ქვეყნის სტატუსი მიიღონ, მათი ეკონომიკა გაცილებით დინამიური უნდა გახდეს. სახელმწიფოებმა, რომლებმაც წარმატებით მოიპოვეს მაღალშემოსავლიანი ქვეყნის სტატუსი, აღნიშნულს სამეწარმეო დინამიზმის და ინოვაციის მეშვეობით მიაღწიეს, და ასეთი ზრდა უნდა შეინარჩუნონ ტექნოლოგიების, ექსპერტთა ცოდნისა და კაპიტალის გამოყენებით ფირმების შიგნით პროდუქტიულობის ასამაღლებლად. „ბიზნესში ინოვაცია და ექსპერიმენტირება აუცილებელია პროდუქტიულობის ასამაღლებლად. ისინი მნიშვნელოვანი წინაპირობებია მაღალშემოსავლიანი ქვეყნის სტატუსის მისაღწევად და შესანარჩუნებლად. რეგიონის საშუალოშემოსავლიან ქვეყნებს მაღალშემოსავლიანი ქვეყნების სტატუსის მოპოვება ფირმების ზრდის, ინოვაციის და კონკურენციის შემთხვევაში შეუძლიათ. მიუხედავად იმისა, რომ თითოეულ ქვეყანას ეკონომიკური ზრდის განსაახლებლად საკუთარი მიდგომა სჭირდება, ინოვაციის სტიმულირება და ბიზნესის  დინამიზმის ხელშეწყობა გადამწყვეტი მნიშვნელობისაა“, - განაცხადა მსოფლიო ბანკის მთავარმა ეკონომისტმა ევროპისა და ცენტრალური აზიის რეგიონში ივაილო იზვორსკიმ.ანგარიშში აღნიშნულია, რომ ინვესტირება ახალგაზრდა ინოვაციურ კომპანიებში გაცილებით უფრო შედეგიანია, ვიდრე მთლიანად მცირე და საშუალო საწარმოების სექტორში, რამდენადაც აღნიშნული კომპანიები სამუშაო ადგილებს ქმნიან. ეს მიდგომა მოითხოვს მხარდაჭერას გრძელვადიან დაფინანსებაზე და სარისკო კაპიტალზე წვდომის გაუმჯობესებით. რეგიონს არ გააჩნია საკმარისი ფინანსური რესურსები, რამდენადაც ვენჩურული კაპიტალი და აქციონერული დაფინანსება არასაკმარისადაა განვითარებული.კონკურენციის გაძლიერება აუცილებელია ასეთი დინამიკური ფირმების წარმოქმნის ხელშესაწყობად. რეგიონში წარმოდგენილია ძალზე ბევრი მცირე, დაბალპროდუქტიული საწარმო და სულ რამდენიმე მსხვილი კომპანია, რომლებიც არ მიეკუთვნებიან სახელმწიფოს საკუთრებაში არსებულ საწარმოებს, და ხშირად დომინირებენ ბაზრებზე და აფერხებენ სამეწარმეო დინამიზმს.ასევე, საჭიროა ისეთი პოლიტიკის გატარება, რომელიც წაახალისებს ბიზნეს-ინოვაციების და ტექნოლოგიების დანერგვას. ასეთია, მაგალითად, გაცილებით ფართო და უკეთესად დაგეგმილი მიზნობრივი კვლევის და განვითარების წახალისება, რომელიც ფირმებს დაეხმარება პროდუქტიულობის და ინოვაციურობის ამაღლებაში. რეგიონის ბევრი საწარმო ამჟამად დამოკიდებულია რესურსების გადანაწილებაზე და თავისი საკუთარი ტექნოლოგიების შემუშავების ნაცვლად, ფუნქციონირებს როგორც უცხოური კომპანიების საწარმოო ობიექტი.დასასრულს, ინვესტირება ადამიანურ კაპიტალში აუცილებელია მაღალუნარიანი შრომითი რესურსების და მეწარმეების მოსაზიდად და შესანარჩუნებლად, ისევე როგორც ტრენინგის მეშვეობით უნარების განახლების შესაძლებლობების შესაქმნელად. 

ქართულ ბაზარზე იანვარ–თებერვალში საწვავის გაძვირებას კონკურენციის სააგ...

იანვარში, თვითღირებულების ზრდის ფაქტორი, ყველა კომპანიის შემთხვევაში, რელევანტური არ არის. შესაბამისად, ფასის ზრდა ყველა კომპანიის მიერ, მეტწილად, განპირობებული იყო ფასების პარალელიზმით, რაც განსახილველ ბაზარს ისტორიულად ახასიათებს.ფასის შემცირება, თებერვალსა და მარტში, განპირობებული იყო, რიგი კომპანიების შემთხვევაში, იმპორტირებული/შიდა ბაზარზე შეძენილი საწვავის ღირებულების შემცირებით. ამ მიმართულებითაც არის შემთხვევები, როდესაც კონკრეტული კომპანიების კონკრეტული მარკის საწვავზე თვითღირებულება არ შემცირებულა, თუმცა ყველა კომპანიის მიერ ფასი შემცირდა, პრაქტიკულად, ერთ პერიოდში. კერძოდ, 1 თებერვლიდან 1 აპრილამდე პერიოდში ბენზინზე ფასი მსხვილი კომპანიების სეგმენტში 7-10 თეთრით, დიზელზე 8-10 თეთრით, მცირე კომპანიების სეგმენტში ბენზინზე 15-20 თეთრით, დიზელზე 30-40 თეთრით არის შემცირებული.მსხვილ და მცირე ქსელებს შორის ერთი და იგივე ტიპის საწვავზე ფასთა შორის სხვაობა შეადგენს - ბენზინ რეგულარზე 24-44 თეთრს, ბენზინ პრემიუმზე 19-33 თეთრს, დიზელზე კი 29-46 თეთრს.ნედლი ნავთობის ფასი, აპრილში, დამატებით 8-10%-ით შემცირდა და შემცირების ტრენდს ინარჩუნებს. ეროვნული ვალუტის სტაბილურობის და საერთაშორისო ბაზრებზე ნედლი ნავთობის / პლატსის ფასის შემცირების ტრენდის შენარჩუნების პირობებში, საცალო ფასები ქვეყანაში მოკლევადიან ჭრილში (მაისში) უნდა შემცირდეს.2024 წელს, ქვეყანაში 1 668 280 000  ლიტრი საწვავის იმპორტი განხორციელდა 47 კომპანიის მიერ. 3 მსხვილი იმპორტიორის წილი ბაზრის იმპორტის დონეზე 44%-ის, 5 მსხვილი იმპორტიორის წილი კი 62%-ის ფარგლებშია. ბაზრის იმპორტის დონე დაბალკონცენტრირებულია. ამავე პერიოდში, საცალო ბაზარზე 1238 ავტოგასამართი სადგურის ოპერირებას 383 კომპანია ახორციელებდა. 5 მსხვილი კომპანიის წილი შესაბამისი ბაზრის საცალო დონეზე 66-67%-ის ფარგლებშია, ხოლო მცირე ქსელების სეგმენტის ჯამური წილი 33-34% შეადგენს.

ფოთის ნავსადგური ყაზახური ხორბლის ტრანზიტის პოტენციალს ვერ ითვისებს

ყაზახეთის მარცვლეულის შუა დერეფანზე გადმორთვის პოტენციალთან დაკავშირებით TCRC ანალიტიკურ მასალას აქვეყნებს:2024 წლის ბოლოს, ყაზახეთმა საკუთარი სავაჭრო შესაძლებლობების გასაფართოებლად, მისი ერთ–ერთი სტრატეგიული საექსპორტო პროდუქციის – მარცვლეულის მსოფლიო ბაზრებზე რეალიზებისათვის სატრანსპორტო ხარჯების, სახელმწიფო სუბსიდირების შესახებ გადაწყვეტილება მიიღო.სახელმწიფო სუბსიდირებამ მარცვლეულის გადაზიდვების ხუთი ძირითადი მიმართულება მოიცვა: აზერბაიჯანის დანიშნულებით; აზოვის, ბალტიის და შავი ზღვების ნავსადგურების გავლით ევროკავშირის და ჩრდილოეთ აფრიკის ქვეყნების მიმართულებით; ირანის დანიშნულებით; თურქმენეთზე ტრანზიტით ავღანეთის დანიშნულებით; ჩინეთზე ტრანზიტით სამხრეთ – აღმოსავლეთ აზიის ქვეყნების მიმართულებით. ხუთივე მიმართულება ყაზახეთისთვის, მარცვლეულის გასაღების ტრადიციულ ბაზრებს წარმოადგენს, ამასთან, გარდა ამ მიმართულებებისა ყაზახეთი მარცვლეულის რეალიზებას ცენტრალური აზიის მეზობელ ქვეყნებში ახორციელებს.მარცვლეულის რეალიზებისათვის, TCRC აზრით, ყაზახეთი ინტენსიურად აფორმებს გრძელვადიან ხელშეკრულებებს, რაც გარანტირებული გადაზიდვების დაგეგმვის ძირითად კომპონენტს წარმოადგენს. მაგალითისათვის, ყაზახეთის სოფლის მეურნეობის სახელმწიფო უწყებამ, ჩინურ კომპანია COFCO-სთან 200 ათასი ტონა ხორბლის მიწოდების ასევე ირანულ კომპანია Fawakeh-თან, 200 ათასი ტონა ქერის მომარაგების შესახებ ხელშეკრულებები გაფორმდა. გარდა ამისა, ევროპის ქვეყნებისთვის ბალტიის ზღვის ნავსადგურების გავლით 400 ათასი ტონა ხორბლის მიწოდებაზე წინასწარი ხელშეკრულება დაიდო.საერთაშორისო Ears International For Trade Co სავაჭრო კომპანიასთან ხელი მოეწერა ეგვიპტისთვის 300 ათასი ტონა ხორბლის მიწოდების ხელშეკრულებას.გაყიდვების გეოგრაფიის გაფართოების სტრატეგიის ფარგლებში მიღწეულია წინასწარი შეთანხმებები მაროკოსა და ჩრდილოეთ აფრიკის ქვეყნებისთვის 300 ათას ტონა მარცვლეულის მიწოდებაზე.ამასთან, ირანი ვარაუდობს, ყაზახეთის ნავსადგურების გამოყენებით, ყაზახური ხორბლის შესყიდვის მოცულობა 2 მლნ ტონამდე, ხოლო ქერის ერთ მილიონ ტონამდე გაზარდოს.სხვადასხვა რეგიონებში მარცვლეულის რეალიზების ცალკეული მაგალითები, მკაფიოდ წარმოაჩენს ყაზახეთის მიერ აქტიური მარკეტინგული საქმიანობისთვის დაგეგმილ და განხორციელებულ ნაბიჯებს."ის რომ 2024 – 2025 წლების მოსავლის პერიოდში, ყაზახეთის მარცვლეულის ექსპორტი მნიშვნელოვნად გაიზარდა, სხვადასხვა მიმართულებებით გადაზიდვების სტატისტიკით დასტურდება.ყაზახეთის რკინიგზით 2024 – 2025 წლების მარცვლეულის ახალი მოსავლის ექსპორტმა, 2025 წლის აპრილის მდგომარეობით, 7 მლნ ტონა შეადგინა, რაც წინა წლის ექსპორტის მაჩვენებელს 35%-ით აღემატება.მიუხედავად იმისა, რომ ყაზახეთი მნიშვნელოვან ადგილს საექსპორტო მარშრუტების დივერსიფიცირებას უთმობს, მარცვლეულის ექსპორტის მთავარ მომხმარებლებად ცენტრალური აზიის ქვეყნები რჩება.მოსავლის 2024 – 2025 წლების პერიოდის 2023 – 2024 წლებთან შედარებისას, ყაზახეთის მარცვლეულის ექსპორტი უზბეკეთში 24%-ით, 2 მლნ ტონიდან 2.6 მლნ ტონამდე გაიზარდა.ტაჯიკეთში გაიზარდა 34%-ით – 681 ათასი ტონიდან 1027 ათას ტონამდე.ავღანეთში – 26%-ით – 198 ათასი ტონიდან 267 ათას ტონამდე.ყირგიზეთში – 50%-ით – 83 ათასი ტონიდან 165 ათას ტონამდე.ექსპორტის მნიშვნელოვანი ზრდა დაფიქსირდა ირანსა და აზერბაიჯანში.ყაზახური მარცვლეულის მიწოდება ირანში 15 ჯერ გაიზარდა – 54 ათასი ტონიდან 825 ათას ტონამდე.აზერბაიჯანში – 100 ჯერ გაიზარდა, 5 ათასი ტონიდან 497 ათას ტონამდე.საგულისხმოა, რომ ამ ჩამონათვალში არც საქართველო და არც საქართველოს გავლით ყაზახური მარცვლეულის გადაზიდვები არ ფიქსირდება". - წერს TCRC.შუა დერეფნით ყაზახური ხორბლის საქართველოზე ტრანზიტად ევროპის და ჩრდილოეთ აფრიკის (ეგვიპტე, ლიბია, მაროკო) მიმართულებით გადაზიდვების განსახორციელებლად, მნიშვნელოვანია შუა დერეფნის ხორბლის გადაზიდვის მარშრუტზე, სატერმინალო ქსელის გამტარუნარიანობა შესაბამისობაში იქნეს მოყვანილი, რაც გულისხმობს ყაზახეთში – აქთაუს და კურიკის, აზერბაიჯანში – ბაქოს სიახლოვეს გოვსანის და საქართველოში ფოთის ნავსადგურში ხორბლის ტერმინალების გამტარუნარიანობების თავსებადობას.აქთაუს ნავსადგურში – მარცვლეულის ტერმინალ Ak Biday-Terminal ის ძირითადი საქმიანობას სარკინიგზო ტრანსპორტიდან საზღვაო გემებზე მარცვლეულის გადატვირთვა წარმოადგენს.ტერმინალი აღჭურვილია დროებით შესანახი 11 სილოსით, სადაც 22.5 ათასი ტონა მარცვლეულის ერთდროული შენახვაა შესაძლებელი.მარცვლეულის გადამამუშავებელი ტერმინალის საწარმოო სიმძლავრე წელიწადში 600 ათასი ტონაა. ტერმინალს დღე – ღამეში  50-მდე სარკინიგზო ვაგონის მიღება შეუძლია, რაც 4 ათას ტონამდე მარცვლეულის გატარებას შეადგენს.კურიკის ნავსადგურში აქტიურად მიმდინარეობს მარცვლეულის ტერმინალის მშენებლობა, პირველი ფაზის დასრულების შემდეგ, მარცვლეულის ტერმინალს წელიწადში 570 ათასი ტონის გატარების შესაძლებლობა ექნება.მეორე ფაზის დასრულების შემდეგ, ტერმინალის სიმძლავრე წელიწადში 1.5 მლნ ტონას მიაღწევს. ფაქტობრივად, კურიკის ნავსადგური კასპიის ზღვაზე ყველაზე მსხვილი ხორბლის გამანაწილებელი ტერმინალი იქნება.კურიკის ნავსადგურში Sarzha Grain Terminal ის  ორივე ფაზის ღირებულება, 50 მლნ დოლარს შეადგენს, საიდანაც AD Ports Group ის კონტრიბუცია 30 მლნ დოლარს ხოლო დარჩენილი 20 მლნ დოლარი ყაზახური მხარის შენატანია.მიმდინარე ეტაპზე, მარცვლეულის პირველი გადატვირთვა ტერმინალიდან განხორციელდა. არსებულ პირობებში ნავსადგურის გამტარუნარიანობა წელიწადში 240 ათასი ტონაა.პირველი ფაზის დასრულება 2026 წლის მეორე ნახევარში იგეგმება.ბაქოს მარცვლეულის ტერმინალი ბაქოს საერთაშორისო საზღვაო პორტის გოვსანის ტერიტორიაზეა განთავსებული.Baku Grain Terminal ი აზერბაიჯანულ – ყაზახური ინვესტიციით შექმნილი ერთობლივი საწარმოა.ტერმინალს მარცვლეულის დროებით შესანახად 5 სილოსი, 15 ათასი ტონა ხორბლის ერთდროული შენახვის შესაძლებლობა გააჩნია.TCRC წერს, რომ ტერმინალს ტექნოლოგიური ხაზით შეუძლია საათში 250 – 300 ტონა მარცვლეულის გადატვირთვა, დღე – ღამეში 1.5 ათასი ტონა მარცვლეულის გატარება, როგორც საზღვაო გემებიდან სარკინიგზო ვაგონებში, ასევე საავტომობილო და სარკინიგზო ტრანსპორტიდან და საზღვაო გემებში. აღნიშნული ტექნიკური შესაძლებლობები, ხაზს უსვამს გოვსანის ტერმინალის უნივერსალურობას.Baku Grain Terminal ს წელიწადში 600 ათასი ტონის გამტარუნარიანობის შესაძლებლობა და 50 ათასი ტონა ხორბლის დაფქვის საწარმოო სიმძლავრე გააჩნია.ფოთის ხორბლის ტერმინალს გააჩნია 16 ათასი ტონა ხორბლის ერთდროული შენახვის ასევე 25 ვაგონის მიღების და დამუშავების შესაძლებლობა, ხორბლის ტერმინალს 2.2 ჰექტარი უკავია, მაგრამ შესაძლებელია დამატებით 1.5 ჰექტარზე გაფართოვდეს.მიუხედავად იმისა, რომ ერთდროული შენახვის საცავები არსებობს, ფოთის ნავსადგურის ხორბლის ტერმინალის გამტარუნარიანობა, ვაგონების დამუშავება და ხორბლის გატარების დღიური ნორმა საგრძნობლად ჩამორჩება, კურიკის, აქთაუს და გოვსანის ტერმინალის სიმძლავრეებს.ყველა პარამეტრით გათვალისწინებით, შუა დერეფნის მარშრუტზე ფოთის ნავსადგურის ხორბლის ტერმინალი „ვიწრო“ რგოლს წარმოადგენს.ბოლო ინფორმაციით, ყაზახეთი გეგმავს, 2008 და 2012 წლებში ფოთის ნავსადგურში დაანონსებული და განუხორციელებელი, მარცვლეულის ტერმინალის პროექტის რეანიმირებას.ექსპერტთა აზრით, სადღეისოდ მსხვილი მასშტაბით ხორბლის გატარებისთვის საქართველო  მზად არ არის, იმისთვის, რომ შავი ზღვის გავლით მოხდეს ხორბლის ტრანსპორტირება, მათი მოსაზრებით უნდა  აშენდეს მარცვლეულის ტერმინალი ფოთში.ასეთ პირობებში საქართველოს შუა დერეფნით მიეცემა შესაძლებლობა, ყაზახური ხორბლის დამატებითი მოცულობები მოიზიდოს.გარდა ამისა, როდესაც მარცვლეულის ექსპორტის სუბსიდირებას ყაზახური მხარე აქტიურად განიხილავს, პირველ ეტაპზე, ყაზახური მარცვლეულის მიღება საქართველომ შიდა მოხმარებისთვის უნდა განახორციელოს, რაც რუსეთთან დამოკიდებულებას შეამცირებს და ხორბლის იმპორტის დივერსიფიცირების სტრატეგიულ ამოცანას გადაწყვეტს.მიუხედავად იმისა, რომ ყაზახეთმა გადაზიდვების პრეფერციების ხარჯზე შეძლო მარცვლეულის გადაზიდვების სტიმულირება, გაზრდილი მოსავალი, ექსპერტთა შეფასებით, შემოდგომაზე ყაზახეთში ახალი მოსავლის შენახვის სიმძლავრის ნაკლებობას გამოიწვევს რაც ყაზახეთისთვის დამატებითი პრობლემა იქნება.ზუსტად ეს ფაქტორი წარმოადგენს, მნიშვნელოვან და საკვანძო გარემოებას, რამაც ყაზახეთს უნდა უბიძგოს, აზერბაიჯანის, ირანის და უშუალოდ ყაზახეთის ტერიტორიაზე მარცვლეულის ტერმინალების ანალოგიურად, ფოთის ნავსადგურშიც მარცვლეულის ტერმინალის მშენებლობაში ინვესტიციების ჩადების ხედვის ჩამოყალიბება."ფოთის ნავსადგურში მარცვლეულის ტერმინალის შესაძლებლობის გაფართოება, სახელმწიფოს პრეროგატივას მიეკუთვნება და სახელმწიფო უნდა წარმოჩნდეს ყაზახურ მხარესთან ძირითად მომლაპარაკებლად.უკვე ნათელია ყაზახეთში ახალი მოსავლის შენახვის სიმძლავრეების ნაკლებობასთან დაკავშირებით შემოდგომისთვის მოსალოდნელი სიძნელეები.2024 წელს მარცვლეულის მოსავალმა  26.6 მილიონი ტონა შეადგინა, 2023 წლის გარდამავალი 4 მლნ ტონიანი ნაშთის გათვალისწინებით, მარცვლეულის მთლიანმა მოცულობამ 30.6 მლნ ტონა შეადგინა.მიმდინარე მდგომარეობით ყაზახეთს 7 მლნ ტონა გვაქვს ექსპორტირებული, ადგილობრივი მოხმარებისათვის 7 მლნ ტონა ესაჭიროება. თუ 14 მლნ ტონა გამოირიცხება, ახალი მოსავლის აღებამდე, მომდევნო 5 თვეში სექტემბრისთვის, აუცილებელი იქნება დარჩენილი 16,6 მლნ ტონის ექსპორტზე გატანა.იმ ვითარებაში, როცა 2025 წლის მოსავალი იქნება კარგი, არსებობს გადაზიდვის ნაშთების დიდი მოლოდინი, რომელიც სიმძლავრეებს (სათავსოებს) დაიკავებს. მაშინაც კი, თუ მოსავალი 2025 წელს კარგია, არსებობს ახალი მოსავლის შენახვის სიმძლავრის დეფიციტის რისკი.გამოდის, რომ 16.6 მლნ ტონის მარცვლეულია დარჩენილი, თუ გავითვალისწინებთ, რომ ექსპორტის პიკმა ჩაიარა (დასრულდა ბაირამის დღესასწაული) და ექსპორტის სეზონი აღარ არის, ამასთან  დარჩა 5 თვე და რკინიგზის გამტარუნარიანობიდან გამომდინარე, თვეში მაქსიმუმ 1 მლნ ტონის ექსპორტზე გატანის შესაძლებლობაა, არც მეტი, არც ნაკლები. შემდგომ 5 თვეში რკინიგზით თვეში 2 მლნ ტონაც რომ იქნეს ექსპორტირებული მომდევნო წლის გარდამავალი მარაგის სახით 6.6 მლნ ტონა იქნება შესანახი.იმ ვითარებაში, როცა 2025 წლის მოსავალი იქნება კარგი, არის დიდი გადაზიდვის ნაშთების მოლოდინი, რომელიც დაიკავებს სიმძლავრეს. არსებობს ახალი მოსავლის შენახვის საცავების დეფიციტის რისკი.მოსავლის შენახვის (საცავი) დეფიციტის გათვალისწინებით, დამატებითი არგუმენტია ევროპაში და აფრიკის ჩრდილოეთ ნაწილში შუა დერეფნისთვის მარცვლეულის გადაზიდვების ახალი შესაძლებლობების შეძენა.საქართველოზე გამავალი დერეფნის, ბაქო თბილისი ყარსის სარკინიგზო მონაკვეთის დატვირთვის თვალსაზრისით, დადებით ტენდენციით უნდა იქნეს განხილული, თურქეთის მიერ საკუთარი წისქვილ კომბინატებისათვის  ხორბლის უბაჟო იმპორტის უფლების მიცემა.რუსული მარცვლეული, რომელიც ისტორიულად გადიოდა ამ ქვეყანაში, მნიშვნელოვანი მოცულობით ვერ შემოვა.ყაზახეთის მარცვლეულის კავშირი მიიჩნევს, რომ ტრანსპორტირების ხარჯების სუბსიდიების გათვალისწინებით, ყაზახური ხორბლისთვის, ბაქო – თბილისი – ყარსის რკინიგზის გავლით და ყარსში ხორბლის ტერმინალის გამოყენებით იხსნება დამატებითი შესაძლებლობების „ფანჯარა“.ამჟამად, თურქეთის წისქვილ კომბინატები იწყებენ იმპორტირებული ნედლეულის შეძენას. აღსანიშნავია, რომ ისინი არ არიან დაინტერესებული შიდა ბაზარზე შესყიდვით, რადგან თურქეთში ადგილობრივი ხორბლის ღირებულება საბაზრო ფასზე მაღალია.იმავდროულად, თურქეთი ყოველთვის ყიდულობდა მარცვლეულს რუსეთიდან. 2024 წელს თურქეთი რუსული მარცვლეულის ნომერ პირველი იმპორტიორი იყო. სადღეისოდ კი რუსეთმა ექსპორტი შეამცირა, რაც რუსული რუბლის დოლართან, ევროსთან, იუანთან და ტენგესთან გამყარებით იყო განპირობებული.დასკვნის სახით – ყაზახური მარცვლეულის ექსპორტის მიმართულებით, შექმნილ ფაქტორთა ერთობლიობა, საქართველოს უხსნის შესაძლებლობების „ფანჯარას“, უპირველეს ყოვლისა, საკუთარი მოხმარებისათვის, რუსეთის ხორბალზე დამოკიდებულის შემცირება მოახდინოს, გარდა ამისა, დამატებითი ტვირთნაკადით უზრუნველყოს შუა დერეფანი და ბაქო თბილისი ყარსის რკინიგზა. ორივე შემთხვევაში დაიტვირთება საქართველოს სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურა.აღნიშნული შესაძლებლობის გამოყენება, სახელმწიფოს უბიძგებს ყაზახურ მხარესთან აქტიურ კომუნიკაციაში შესვლას და ფოთის ნავსადგურის მარცვლეულის ტერმინალის მშენებლობაში ინვესტიციების მოზიდვაში ხელშეწყობას", - ნათქვამია TCRC-ის მერ გავრცელებულ პუბლიკაციაში.