ყაზახური ავიაკომპანია თბილისის რეისებს ზრდის

27 მაისიდან AIR ASTANA თბილისის საერთაშორისო აეროპორტში ახალ მიმართულებას იწყებს - ავიაკომპანია ატირაუ-თბილისის მიმართულებით ფრენებს კვირაში სამი სიხშირით შეასრულებს. ეკონომიკის მინისტრის მოადგილის, მარიამ ქვრივიშვილის შეფასებით, ატირაუ-თბილისს შორის ავიამიმოსვლის დამატება  ხაზს უსვამს იმ ფაქტს, რომ მოთხოვნა ყაზახი ტურისტების მხრიდან საქართველოს ტურისტულ პროდუქტზე მზარდია. „ეარ ასტანა“ და „ფლაი არისტანი“ დაფრინავს როგორც  თბილისის, ისე ქუთაისის საერთაშორისო აეროპორტებში და ემატება ახალი მიმართულება ატირაუდან“ - განაცხადა მარიამ ქვრივიშვილმა, ეკონომიკის მინისტრის მოადგილემ.2024 წელს ყაზახეთიდან საქართველოს  178 930 საერთაშორისო ვიზიტორი ეწვია. ყაზახური ავიაკომპანიების წილმა კი ბაზრის 3,9 % შეადგინა.Air Astana ალმა ათიდან თბილისის მიმართულებით პირდაპირ ფრენებს ზაფხულის სეზონზე, კვირაში 9 სიხშირით შეასრულებს. ოთხშაბათსა და შაბათს ავიაკომპანია საქართველოს დედაქალაქის მიმართულებით დღეში ორჯერ იფრენს.ივნისიდან განახლდება სეზონური ფრენები ალმა ათი-ბათუმის მიმართულებით კვირაში სამი სიხშირით, ხოლო ივლისი-აგვისტოს პერიოდზე ავიაკომპანია სიხშირეების ზრდას კვირაში 5-მდე განიხილავს.  Air Astana ასევე ივნისიდან განაახლებს ფრენებს თბილისსა და ყაზახეთის დედაქალაქ ასტანას შორის კვირაში სამი სიხშირით. ქუთაისიდან ყაზახეთში ფრენებს 5 ქალაქის მიმართულებით Air Astana-ს შვილობილი ავიაკომპანია დაბალბიუჯეტური FlyArystan ასრულებს. ზაფხულის სეზონზე კი  ყაზახეთის მიმართულებით და პირიქით, რეისების რაოდენობა კვირაში 10 სიხშირიდან 17-მდე გაიზრდება. FlyArystan პირდაპირ რეგულარულ რეისებს ქუთაისის საერთაშორისო აეროპორტში ასტანადან, ალმათიდან, ატირაუდან, აქტაუდან და შიმკენტიდან ახორციელებს.ატირაუ-თბილისის მიმართულებით ბილეთების შეძენა ავიაკომპანიის ვებგვერდზე www.airastana.com უკვე შესაძლებელია.

TCRC: ყულევის ტერმინალზე ტვირთბრუნვის 4 მლნ ტონამდე გაზრდას გეგმავენ

ცნობისთვის, SOCAR Kulevi Terminal აზერბაიჯანის SOCAR-ის საკუთრებაა, რომელიც ინფრასტრუქტურის გაფართოების პარალელურად ტვირთების ნომენკლატურის გაზრდას გეგმავს.როგორც უკვე ითქვა, ნავარაუდევია დამატებით შეკუმშული აირის და ნავთობქიმიის პროდუქციის გადამუშავება, რისთვისაც, სატრანსპორტო დერეფნის ცენტრი წერს, რომ აუცილებელი იქნება სათანადო ინფრასტრუქტურის შექმნა.ტერმინალის ხელმძღვანელობა, ვარაუდობს აზერბაიჯანის და საქართველოს რკინიგზების გამოყენებით – ყაზახეთის, თურქმენეთის და რუსეთის სატრანზიტო ტვირთების მიღება – გადამუშავებას, საჭიროების შემთხვევაში შენახვას და შემდგომში გატარებას.ტერმინალი ექსპლუატაციაში 2008 წელს გაუშვეს და მისი ჯამური სიმძლავრე 10 მლნ ტონა ტვირთის გადამუშავებას შეადგენს. როგორც TCRC (სატრანსპორტო დერეფნის კვლევის ცენტრი) წერს, მიუხედავად იმისა, რომ ტერმინალის გამტარუნარიანობა 10 მლნ ტონას შეადგენს, მისი დატვირთულობა ბოლო 10 წლის განმავლობაში 20%-ს არ აღემატებოდა.„რუსეთ – უკრაინის დაპირისპირების შედეგად ტერმინალის ტვირთბრუნვა 30%-ით გაიზარდა, მაგრამ მისი მაქსიმალური დატვირთვით გამოყენება ჯერ კიდევ შორსაა და მოითხოვს მეზობელ კონკურენტ ყაზახეთის და თურქმენეთის ტვირთმფლობელებთან მიმართებით, მოქნილი, ტერმინალზე თავისუფალი დაშვების პოლიტიკის განხორციელებას.ყულევის ტერმინალის ნავთობის და ნავთობპროდუქტების შესანახი რეზერვუარების ჯამური მოცულობა 407 000 კუბურ მეტრს შეადგენს. ტერმინალს გააჩნია ექვსი ესტაკადა, სადაც შესაძლებელია ერთდროულად 208 სარკინიგზო ცისტერნის დაცლა, რაც ტვირთმფლობელებისთვის მეტად მიმზიდველია“, - აღნიშნულია პუბლიკაციაში.ამასთან, სატრანსპორტო დერეფნის კვლევის ცენტრი წერს, რომ შეკუმშული აირის გადაზიდვის მოცულობების გაზრდის მიზნით დაინიცირებულია რამდენიმე პროექტი, რომელიც ტერმინალის ინფრასტრუქტურის გაფართოებას ითვალისწინებს და რიგი სამუშაოები დღეისთვის დასრულებულია.მათივე ინფორმაციით, მეორე ეტაპზე გათვალისწინებულია შეკუმშული არის შესანახი სათავსოს მოწყობა, რომლითაც შესაძლებელი იქნება თვეში 40–60 ათასი ტონა შეკუმშული აირის რეზერვუარში დასაწყობება.რაც შეეხება ნავთობქიმიური ტვირთების გადამუშავებას, როგორც სატრანსპორტო დერეფნის კვლევის ცენტრი განმარტავს, ეს ტერმინალისთვის ახალ მიმართულებას წარმოადგენს და რუსეთიდან რკინიგზით ქიმიკატების ტრანსპორტირებას მოიცავს.„2023 წელს ტერმინალში რუსეთიდან 5 ათასი ტონა ეთილენგლიკოლის პირველი პარტია შემოვიდა. იმავე პერიოდში ტერმინალში გადაიტვირთა 8 ათასი ტონა მეთილ–ტრედ–ბუტილის ეფირის მოცულობის პროდუქცია. იმავე 2023 წელს ყულევში რუსეთიდან შემოვიდა 8.5 ათასი ტონა პიროკონდენსატი.ამ ნაწილში გასათვალისწინებელია ის გარემოებაც, ხომ არ იქცევა ყულევის ტერმინალი რუსეთის სანქცირებული ნავთობქიმიური ტვირთების გატარების მოსახერხებელ ინფრასტრუქტურულ რგოლად“,- აღნიშნულია პუბლიკაციაში.TCRC-ს ინფორმაციით, ტერმინალი 2014 წლიდან ახორციელებს SOCAR-ის კუთვნილ Socar Methanol-ის ქარხანაში აზერბაიჯანული მეთანოლის გადამუშავებასაც. მეტიც, მეთანოლის ტრანზიტისათვის ყულევის ტერმინალში 42 ცისტერნის ერთდროული ჩამოსხმის ფრონტით მოწყობილია სარკინიგზო ესტაკადა.„მეთანოლის კომპლექსის სიმძლავრე წელიწადში 600–650 ათასი ტონაა. საიდანაც მცირე 5 – 20 ათასი ტონიანი პარტიებით იტვირთება თურქეთის, რუმინეთის და უკრაინის მიმართულებებით. „სოკარმა“ შექმნა სპეციალური ინფრასტრუქტურა, რითაც შესაძლებელია მეთანოლის პირდაპირ ტანკერებში გადატვირთვა.2021 წლიდან ყულევში იტვირთება საგზაო ბიტუმი. „სოკარმა“ წელიწადში 400 ათას ტონამდე გაზარდა საგზაო ბიტუმის გამოშვება ბაქოს ნავთობგადამამუშავებელ ქარხანაში. ბიტუმი საქართველოს გარდა მიეწოდება უკრაინას და თურქეთს.უახლოეს პერიოდში გათვალისწინებულია ყულევის ტერმინალის ფსკერდაღრმავებითი სამუშაოების განხორციელება. პერსპექტივაში არსებული 12–14 მ დაღრმავება გაიზრდება 15 მეტრამდე. შედეგად, შესაძლებელი იქნება ტერმინალმა განაახლოს Aframax-ის ტიპის 80–119 ათასი ტონა დედვეიტის გემების მიღება და გაზარდოს ნავთობის გადაზიდვის პარტიები. სადღეისოდ ტერმინალს მხოლოდ 45 ათასი ტონა ტვირთამწეობის გემების მიღება შეუძლია“, - წერს სატრანსპორტო დერეფნის კვლევის ცენტრი.

სარფში მებაჟე ოფიცრებმა დიდი ოდენობით არადეკლარირებული ოქროს ნაკეთობებ...

საქმის მასალები, შემდგომი რეაგირების მიზნით, ფინანსთა სამინისტროს საგამოძიებო სამსახურს გადაეცა.საბაჟო კონტროლის ფარგლებში, საზღვარზე უკანონოდ ოქროს ნაკეთობების შემოტანის კიდევ 3 ფაქტი აღიკვეთა სგპ ,,სარფში". საქართველოს რამდენიმე  მოქალაქე საერთო ჯამში, 170,08 გრამი არადეკლარირებული ოქროს საიუველირო ნაკეთობების შემოტანას, საბაჟო კონტროლის გვერდის ავლით, სპეციალურად მოწყობილი სამალავებით (მათ შორის ფეხსაცმლის ლანჩის ქვეშ არსებულ სივრცეში მოთავსებული იყო 35.61 გრამი) შეეცადა.ზემოაღნიშნული ფაქტების აღკვეთის შედეგად, გამოვლენილმა არადეკლარირებული საქონლის საერთო საბაჟო ღირებულებამ 95 425,93 ლარი შეადგინა.სამართალდამრღვევი საქართველოს მოქალაქის საქმის მასალები შემდგომი რეაგირების მიზნით, ფინანსთა სამინისტროს საგამოძიებო სამსახურს გადაეცა ხოლო, საქართველოს 2 მოქალაქეს საბაჟო კოდექსის 168 მუხლის I ნაწილის შესაბამისად, სანქციის სახით, ფულადი ჯარიმა ჯამში 20 130,16 ლარის ოდენობით შეეფარდათ.

ტრანსპორტის სააგენტოსა და სტუ–ს შორის თანამშრომლობის მემორანდუმი გაფორ...

ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმის ფარგლებში განხორციელდება სტუდენტებისა და პერსონალის კვალიფიკაციის ამაღლებასთან და პროფესიული უნარ-ჩვევების გამომუშავებასთან დაკავშირებული ერთობლივი ღონისძიებები. აღნიშნული, საავტომობილო დარგში განხორციელებული და მიმდინარე რეფორმების  ფარგლებში, სტუდენტების განვითარებისთვის მჭიდრო სამეცნიერო - პედაგოგიურ და პრაქტიკულ თანამშრომლობას, ასევე დარგში კვალიფიციური პერსონალის დაკომპლექტებას უზრუნველყოფს.შეხვედრისას ყურადღება გამახვილდა  სასერტიფიკატო პროგრამებზე, რაც საავტომობილო დარგში დასაქმებულთა სატესტო/საგამოცდო პროგრამების შემუშავებასა და სამეცნიერო საბჭოებზე დამტკიცების პროცედურების წარმართვას გულისხმობს. მხარეებმა ასევე განიხილეს საგზაო უსაფრთხოების, ტრანსპორტისა და ლოგისტიკის ეროვნული სტრატეგიების  იმპლემენტაციისას ტექნიკური უნივერსიტეტის აკადემიური პერსონალის, სამუშაო ჯგუფებსა თუ კომისიებში ჩართულობის შესაძლებლობებიც.ლევან გამყრელიძემ მადლობა გადაუხადა უნივერსიტეტის ადმინისტრაციას თანამშრომლობისთვის  და აღნიშნა, რომ ეს შეთანხმება მნიშვნელოვანია როგორც სააგენტოსთვის, რადგან საავტომობილო დარგი ახალი, კვალიფიციური ადამიანური რესურსით შეივსება, ასევე უნივერსიტეტის შესაბამისი საგანმანათლებლო ერთეულების - ამ შემთხვევაში სატრანსპორტო სისტემების და მექანიკის ინჟინერიის ფაკულტეტის სტუდენტებისთვის, რომლებიც შეძლებენ ახალი პროფესიების დაუფლებას და შემდგომში დასაქმებას.ღონისძიებას სახმელეთო ტრანსპორტის სააგენტოს და სტუ-ის ადმინისტრაციის წარმომადგენლები, სატრანსპორტო სისტემებისა და მექანიკის ინჟინერიის ფაკულტეტის საავტომობილო ტრანსპორტის და ლოგისტიკის პროგრამის პროფესორ-მასწავლებლები და სტუდენტები ესწრებოდნენ.

TCRC: საქართველოს ნავსადგურები ორჯერ გაიყიდა, თუმცა ქვეყანამ სარგებელი...

TCRC-ის მიმოხილვა 2004 წლიდან დღემდე პერიოდს მოიცავს, რა ვადაშიც საქართველოს ნავსადგურები ორჯერ გადაიყიდა. თუმცა, ცენტრი აღნიშნავს, რომ როგორც ინვესტიციების მოზიდვით, ასევე ტვირთნაკადების ზრდის მიმართულებით ქვეყანამ სასურველი შედეგი ვერ მიიღო. ხელშეკრულებით დაკისრებული ვალდებულებების შეუსრულებლობაზე, ინვესტორებისთვის ადეკვატური სანქციების დაკისრებასთან მიმართებით კი, სახელმწიფო ინერტული აღმოჩნდა.ფოთის ნავსადგური - პრივატიზება 2004 წელს მოხდა. როგორც კვლევაშია საუბარი, თავიდანვე გამოიკვეთა 2 ფაქტორი, რის გამოც ცხადი იყო, რომ პროცესი გაჭიანურდებოდა.„პირველი – სახელმწიფოს ამოცანას წარმოადგენდა ნავსადგურის მისაღებ ფასში გაყიდვა, რაც თავის მხრივ მოითხოვდა ინფრასტრუქტურის განახლებას, რისთვისაც იმ პერიოდში არ მოიძებნა სათანადო სახსრები.მეორე – ნავსადგურის როგორც სტრატეგიული ობიექტის, ერთიანი პაკეტით გაყიდვას მრავალი მოწინააღმდეგე გამოუჩნდა.ნავსადგური ორ ეტაპად, 51% და 49%-იან წილებად გაიყიდა, საბოლოოდ კი ერთი ინვესტორის არაბეთის გაერთიანებული ემირატებიდან RAK Investment Authority-ის მართვაში გადავიდა. თუმცა, დუბაიში არსებული კრიზისის გამო, 2011 წლიდან ნავსადგურის მესაკუთრე გახდა Maersk ის შვილობილი, საკონტეინერო ბიზნესზე ორიენტირებული კომპანია APM Terminals.როგორც სატრანსპორტო კვლევის ცენტრი განმარტავს, ხელშეკრულების თანახმად, სავარაუდო ინვესტიცია 250 აშშ დოლარს შეადგენდა. ამასთან, პირველი ეტაპი ითვალისწინებდა ორი ნავმისადგომის მშენებლობას, რომელთა საერთო სიგრძე 300 მეტრი იქნებოდა, ხოლო სიღრმე 14 მეტრი, რის შედეგადაც ფოთის ნავსადგური შეძლებდა 1 მილიონი ერთეული კონტეინერის გადამუშავებას. APM Terminals-ს საკონტეინერო ტერმინალის პროექტი 30 თვეში უნდა დაესრულებინა. თუმცა, ახალმა ინვესტორმა იმ პერიოდში არსებულ ნავსადგურში მხოლოდ 65 მლნ აშშ დოლარის ინვესტიციების განთავსება შეძლო. ხოლო ჩრდილოეთ მიმართულებით ნავსადგურის გაფართოების პროექტი დაბალი საკონტეინერო ნაკადის გამო შეაჩერა, რითაც დაპირება არ შეასრულა.„2018 წლიდან მდგომარეობა რადიკალურად, საწინააღმდეგოდ შეიცვალა, APM Terminals დაჟინებით ითხოვს 200 მლნ დოლარის ინვესტიციების ჩადებას, მაგრამ საქართველოს მთავრობა გაურკვეველი მოტივით ამუხრუჭებს ნავსადგურის საკონტეინერო სიმძლავრეების განვითარების პროექტს“,- აღნიშნულია კვლევაში.რაც შეეხება ბათუმის ნავსადგურის პრივატიზებას, 1999 წელს ნავთობის ტერმინალის მესაკუთრე დანიური კომპანია Greenoak Group იყო, რომელმაც 2004 წელს ნავთობტერმინალის ძირითადი ინფრასტრუქტურის რეკონსტრუქცია განახორციელა. სატრანსპორტო დერეფნის კვლევის ცენტრი განმარტავს, რომ 2006 წელს Greenoak Group-მა 92 მლნ დოლარად 49 წლის ვადით მოიგო ბათუმის ნავსადგურის მართვის ტენდერი. 2006 წლიდან კი, ნავსადგურში ინვესტორის სახით შევიდა ყაზახური კომპანია КазМунайГаз, მისმა შვილობილმა კომპანია КазТрансОил-მა და Greenoak Group-ის შვილობილმა კომპანია Батумский Нефтяной Терминал-მა, ყაზახური ნავთობის გატარების მიზნით შექმნეს ერთობლივი საწარმო Batumi Terminal.მოგვიანებით, 2008 წლისთვის Greenoak Group-მა 200 მლნ დოლარად გაყიდა საკუთარი აქტივები და მთლიანად გადასცა Batumi Terminal მართვაში КазМунайГаз-ს.„პარადოქსულია მაგრამ, მოგვიანებით, არასტაბილური პოლიტიკური სიტუაციის მიზეზით (აგვისტოს ომი) ყაზახებმა გადაიფიქრეს ნავთობტერმინალის მშენებლობა. არსებობს მოსაზრება, რომ რუსეთმა იქონია ნეგატიური ზეგავლენა.სავარაუდოდ, ყაზახურმა მხარემ არახელსაყრელი კონკურენტული პირობების გამო, გადაწყვიტა ნავთობი გადაემისამართებინა კასპიის მილსადენის კორპორაციის CPC მილსადენით ნოვოროსიისკის ნავსადგურში, რითაც შეაჩერა დამატებითი ინვესტიციების ჩადება ბათუმის ტერმინალის ინფრასტრუქტურის განვითარებაში.ყაზახური ნედლი ნავთობის რკინიგზის ნაცვლად მილსადენში გადანაცვლებამ, უარყოფითად იმოქმედა ნავსადგურის ფინანსურ მაჩვენებლებზე.მაგალითად, თუ 2006 წელს ბათუმის ნავსადგურში სანავთობო ტვირთბრუნვა პიკურ 11.7 მლნ ტონას შეადგენდა, 2024 წლისთვის 6.5-ჯერ შემცირდა და სადღეისოდ 1.8 მლნ ტონა შეადგინა. რითაც ფაქტობრივად დაირღვა ყაზახურ მხარესა და ეკონომიკის სამინისტროს შორის 2007 წელს დადებული ხელშეკრულება, რომელიც ითვალისწინებდა ყოველწლიურად ყაზახური მხარის მიერ გარანტირებული 5 მლნ ტონა ნავთობის მოზიდვას და გატარებას.2015 წლიდან დაწყებული, როდესაც ნავსადგურში ნავთობის ნაკადი 5.6 მლნ ტონას შეადგენდა, ყაზახური მხარე იცავდა ხელშეკრულების პირობებს, 2015 წლის შემდეგ დაიწყო ბათუმის ნავსადგურში ნავთობნაკადის საფეხურებრივი შემცირება და შეთანხმებით გათვალისწინებული პირობის შეუსრულებლობა.თავის მხრივ ყაზახურმა მხარემ აირჩია ჯარიმების გადახდა, რითაც რეალურად იზარალა სახელმწიფომ, რადგანაც ნავთობის ნაკადი ნავსადგურის გარდა დააკლდა საქართველოს რკინიგზას.გამომდინარე იქიდან, რომ ყაზახური მხარე ძირითად აქცენტს საკუთარი ნავთობის გატარებაზე ამახვილებდა, პრაქტიკულად არანაირი ინვესტიცია არ განუხორციელებია მშრალი ტვირთების გადამუშავების სიმძლავრეების გაზრდის მიზნით. შესაბამისად, 2013 წლიდან ნავსადგურში სახეზეა მშრალი ტვირთების გადამუშავების შემცირების ტენდენცია.საკონტეინერო გადაზიდვების მიმართულება, ყაზახურმა მხარემ მართვაში გადასცა ფილიპინურ კომპანია BICT Batumi International Conteiner Terminal LLC, რომელმაც გარკვეულწილად შეძლო სათანადო ინფრასტრუქტურის მოწყობა და მოიზიდა საკონტეინერო ნაკადი.ბათუმის ნავსადგურის ყაზახური მხარისათვის 49 წლიანი გრძელვადიანი იჯარით გადაცემამ საბოლოო ჯამში, არც ინვესტიციების და არც ტვირთების ზრდის თვალსაზრისით ქართული მხარისათვის სასურველი შედეგი ვერ გამოიღო“, - აღნიშნულია კვლევაში.