თბილისი (GBC) - TBC Capital ინდუსტრიული და ლოგისტიკური ბაზრის კვლევას აქვეყნებს, სადაც 2024-ში სასაწყობე ფართებზე მოთხოვნის 12%-მდე ზრდას მიუთითებს.
კვლევის თანახმად, ბოლო წლებში, ტრანზიტული ნაკადებისა და ადგილობრივი მოთხოვნის ზრდის შედეგად, საწყობებისა და ლოგისტიკური მომსახურების მოთხოვნა მნიშვნელოვნად გაიზარდა, რამაც მშენებლობის ნებართვების რაოდენობის ზრდა გამოიწვია.
საქართველოს საწყობების უძრავი ქონების ბაზარი ძირითადად არაორგანიზებული და ფრაგმენტულია, სადაც დომინირებენ მცირე მასშტაბის ოპერატორები, ხოლო სტრუქტურირებული სერვისების და სრულყოფილი მესამე მხარის ლოგისტიკური მომსახურების ნაკლებობა შეინიშნება. საწყობების მთლიანი გასაქირავებელი ფართობი დაახლოებით 2.2 მილიონ კვადრატულ მეტრს შეადგენს, საიდანაც 33% გასაქირავებლად არის ხელმისაწვდომი, ხოლო 67% მფლობელთა მიერ არის დაკავებული.
საწყობების მოიჯარეთა შემადგენლობაში შედიან სხვადასხვა სექტორები, როგორიცაა FMCG, ტანსაცმელი, ელექტროტექნიკა, ფარმაცევტიკა და სილამაზის ინდუსტრიები.
გასაქირავებელი საწყობებიდან 68% კონცენტრირებულია თბილისში, რასაც მოჰყვება ქუთაისი (17%), ბათუმი (5%) და ფოთი (5%). თბილისში საწყობების გასაქირავებელი ფართობი 393,369 კვადრატულ მეტრს შეადგენს, ძირითადად სამგორში (45%), ნაძალადევში (23%) და ისანში (11%). თბილისის საწყობების დატვირთულობის მაჩვენებელი დაახლოებით 77%-ია, რაც შესაძლოა უფრო მაღალი იყოს სერვისული კონტრაქტების გამო. საშუალო ქირის ფასები მერყეობს $3-დან $5-მდე კვადრატულ მეტრზე, დამატებული დღგ და სერვისის საფასური, ხოლო A კლასის ობიექტებში ფასები $7-მდე იზრდება.
ქუთაისში საწყობების ბაზარი ძირითადად ტრადიციულ ობიექტებს მოიცავს, რომლებიც ფოკუსირებულია წარმოებაზე, აწყობასა და შენახვაზე, ქუთაისის თავისუფალი ინდუსტრიული ზონის მხარდაჭერით. საშუალო ქირის ფასები აქ $2-დან $2.5-მდეა კვადრატულ მეტრზე, დატვირთულობის მაჩვენებელი კი 36%-ს შეადგენს, რაც შესაძლოა სერვისული კონტრაქტების გამო შემცირებული იყოს.
ფოთი შავი ზღვის სანაპიროზე მნიშვნელოვან ლოგისტიკურ და ინდუსტრიულ ჰაბს წარმოადგენს, სადაც ფუნქციონირებს თავისუფალი ინდუსტრიული ზონა და მრავალი ტერმინალი და სატრანზიტო კომპანია, რომლებიც ლოგისტიკურ მომსახურებაზე არიან ორიენტირებულნი და სწრაფი ტვირთბრუნვის მაჩვენებელს ანიჭებენ უპირატესობას გრძელვადიანი იჯარის ხელშეკრულებების ნაცვლად. შესაბამისად, ფოთში დატვირთულობის საშუალო მაჩვენებელი დაახლოებით 21%-ია, თუმცა ფაქტობრივი გამოყენება შესაძლოა უფრო მაღალი იყოს ტვირთების დიდი მოცულობის გამო.
ბათუმი გასაქირავებელი საწყობების ბაზრის 5%-ს მოიცავს, საშუალო ქირის ფასები მერყეობს $3-დან $6-მდე კვადრატულ მეტრზე, ხოლო დატვირთულობის მაჩვენებელი 39%-ია, რაც შესაძლოა ასევე შემცირებული იყოს.
რუსთავის საწყობების ბაზარი ხასიათდება მცირე, არაორგანიზებული მოთამაშეებით, რომლებიც ძირითადად ავტომობილების პარკირებაზე არიან ორიენტირებულნი, ვიდრე ლოგისტიკურ ობიექტებზე, რაც მიუთითებს ამ ნაკლებად განვითარებულ სფეროში სამომავლო ზრდის შესაძლებლობებზე.
2023 წელს საწყობების მოცულობითი მოთხოვნა დაახლოებით 38.6 მილიონ კუბურ მეტრს მიაღწია. 2024 წელს, ვაჭრობისა და ტრანზიტული მოცულობების გაუმჯობესების შედეგად, საწყობების ფართობის საჭიროება 11.6%-ით გაიზარდა. მომავალში, 2025-დან 2028 წლამდე პერიოდში, საწყობების მოცულობის მოთხოვნა პროგნოზირებულია, რომ წლიური კომპოზიტური ზრდის ტემპით (CAGR) 9%-ით გაიზრდება, რაც მიანიშნებს მდგრად ზრდის ტენდენციაზე.
TBC Capital-ის თქმით, განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ საგარეო გაურკვევლობებმა და გლობალურმა მოვლენებმა შესაძლოა გამოიწვიოს გლობალური მიწოდების ჯაჭვების გადალაგება და აზია-ევროპის სავაჭრო ნაკადების გადამისამართება, რაც რეგიონულ და ადგილობრივ ლოგისტიკურ დინამიკას შეცვლის.
