ლავროვმა იცის, „როგორ არ წავიდეს კომპრომისებზე“

TCRC-ის მიმოხილვა 2004 წლიდან დღემდე პერიოდს მოიცავს, რა ვადაშიც საქართველოს ნავსადგურები ორჯერ გადაიყიდა. თუმცა, ცენტრი აღნიშნავს, რომ როგორც ინვესტიციების მოზიდვით, ასევე ტვირთნაკადების ზრდის მიმართულებით ქვეყანამ სასურველი შედეგი ვერ მიიღო. ხელშეკრულებით დაკისრებული ვალდებულებების შეუსრულებლობაზე, ინვესტორებისთვის ადეკვატური სანქციების დაკისრებასთან მიმართებით კი, სახელმწიფო ინერტული აღმოჩნდა.ფოთის ნავსადგური - პრივატიზება 2004 წელს მოხდა. როგორც კვლევაშია საუბარი, თავიდანვე გამოიკვეთა 2 ფაქტორი, რის გამოც ცხადი იყო, რომ პროცესი გაჭიანურდებოდა.„პირველი – სახელმწიფოს ამოცანას წარმოადგენდა ნავსადგურის მისაღებ ფასში გაყიდვა, რაც თავის მხრივ მოითხოვდა ინფრასტრუქტურის განახლებას, რისთვისაც იმ პერიოდში არ მოიძებნა სათანადო სახსრები.მეორე – ნავსადგურის როგორც სტრატეგიული ობიექტის, ერთიანი პაკეტით გაყიდვას მრავალი მოწინააღმდეგე გამოუჩნდა.ნავსადგური ორ ეტაპად, 51% და 49%-იან წილებად გაიყიდა, საბოლოოდ კი ერთი ინვესტორის არაბეთის გაერთიანებული ემირატებიდან RAK Investment Authority-ის მართვაში გადავიდა. თუმცა, დუბაიში არსებული კრიზისის გამო, 2011 წლიდან ნავსადგურის მესაკუთრე გახდა Maersk ის შვილობილი, საკონტეინერო ბიზნესზე ორიენტირებული კომპანია APM Terminals.როგორც სატრანსპორტო კვლევის ცენტრი განმარტავს, ხელშეკრულების თანახმად, სავარაუდო ინვესტიცია 250 აშშ დოლარს შეადგენდა. ამასთან, პირველი ეტაპი ითვალისწინებდა ორი ნავმისადგომის მშენებლობას, რომელთა საერთო სიგრძე 300 მეტრი იქნებოდა, ხოლო სიღრმე 14 მეტრი, რის შედეგადაც ფოთის ნავსადგური შეძლებდა 1 მილიონი ერთეული კონტეინერის გადამუშავებას. APM Terminals-ს საკონტეინერო ტერმინალის პროექტი 30 თვეში უნდა დაესრულებინა. თუმცა, ახალმა ინვესტორმა იმ პერიოდში არსებულ ნავსადგურში მხოლოდ 65 მლნ აშშ დოლარის ინვესტიციების განთავსება შეძლო. ხოლო ჩრდილოეთ მიმართულებით ნავსადგურის გაფართოების პროექტი დაბალი საკონტეინერო ნაკადის გამო შეაჩერა, რითაც დაპირება არ შეასრულა.„2018 წლიდან მდგომარეობა რადიკალურად, საწინააღმდეგოდ შეიცვალა, APM Terminals დაჟინებით ითხოვს 200 მლნ დოლარის ინვესტიციების ჩადებას, მაგრამ საქართველოს მთავრობა გაურკვეველი მოტივით ამუხრუჭებს ნავსადგურის საკონტეინერო სიმძლავრეების განვითარების პროექტს“,- აღნიშნულია კვლევაში.რაც შეეხება ბათუმის ნავსადგურის პრივატიზებას, 1999 წელს ნავთობის ტერმინალის მესაკუთრე დანიური კომპანია Greenoak Group იყო, რომელმაც 2004 წელს ნავთობტერმინალის ძირითადი ინფრასტრუქტურის რეკონსტრუქცია განახორციელა. სატრანსპორტო დერეფნის კვლევის ცენტრი განმარტავს, რომ 2006 წელს Greenoak Group-მა 92 მლნ დოლარად 49 წლის ვადით მოიგო ბათუმის ნავსადგურის მართვის ტენდერი. 2006 წლიდან კი, ნავსადგურში ინვესტორის სახით შევიდა ყაზახური კომპანია КазМунайГаз, მისმა შვილობილმა კომპანია КазТрансОил-მა და Greenoak Group-ის შვილობილმა კომპანია Батумский Нефтяной Терминал-მა, ყაზახური ნავთობის გატარების მიზნით შექმნეს ერთობლივი საწარმო Batumi Terminal.მოგვიანებით, 2008 წლისთვის Greenoak Group-მა 200 მლნ დოლარად გაყიდა საკუთარი აქტივები და მთლიანად გადასცა Batumi Terminal მართვაში КазМунайГаз-ს.„პარადოქსულია მაგრამ, მოგვიანებით, არასტაბილური პოლიტიკური სიტუაციის მიზეზით (აგვისტოს ომი) ყაზახებმა გადაიფიქრეს ნავთობტერმინალის მშენებლობა. არსებობს მოსაზრება, რომ რუსეთმა იქონია ნეგატიური ზეგავლენა.სავარაუდოდ, ყაზახურმა მხარემ არახელსაყრელი კონკურენტული პირობების გამო, გადაწყვიტა ნავთობი გადაემისამართებინა კასპიის მილსადენის კორპორაციის CPC მილსადენით ნოვოროსიისკის ნავსადგურში, რითაც შეაჩერა დამატებითი ინვესტიციების ჩადება ბათუმის ტერმინალის ინფრასტრუქტურის განვითარებაში.ყაზახური ნედლი ნავთობის რკინიგზის ნაცვლად მილსადენში გადანაცვლებამ, უარყოფითად იმოქმედა ნავსადგურის ფინანსურ მაჩვენებლებზე.მაგალითად, თუ 2006 წელს ბათუმის ნავსადგურში სანავთობო ტვირთბრუნვა პიკურ 11.7 მლნ ტონას შეადგენდა, 2024 წლისთვის 6.5-ჯერ შემცირდა და სადღეისოდ 1.8 მლნ ტონა შეადგინა. რითაც ფაქტობრივად დაირღვა ყაზახურ მხარესა და ეკონომიკის სამინისტროს შორის 2007 წელს დადებული ხელშეკრულება, რომელიც ითვალისწინებდა ყოველწლიურად ყაზახური მხარის მიერ გარანტირებული 5 მლნ ტონა ნავთობის მოზიდვას და გატარებას.2015 წლიდან დაწყებული, როდესაც ნავსადგურში ნავთობის ნაკადი 5.6 მლნ ტონას შეადგენდა, ყაზახური მხარე იცავდა ხელშეკრულების პირობებს, 2015 წლის შემდეგ დაიწყო ბათუმის ნავსადგურში ნავთობნაკადის საფეხურებრივი შემცირება და შეთანხმებით გათვალისწინებული პირობის შეუსრულებლობა.თავის მხრივ ყაზახურმა მხარემ აირჩია ჯარიმების გადახდა, რითაც რეალურად იზარალა სახელმწიფომ, რადგანაც ნავთობის ნაკადი ნავსადგურის გარდა დააკლდა საქართველოს რკინიგზას.გამომდინარე იქიდან, რომ ყაზახური მხარე ძირითად აქცენტს საკუთარი ნავთობის გატარებაზე ამახვილებდა, პრაქტიკულად არანაირი ინვესტიცია არ განუხორციელებია მშრალი ტვირთების გადამუშავების სიმძლავრეების გაზრდის მიზნით. შესაბამისად, 2013 წლიდან ნავსადგურში სახეზეა მშრალი ტვირთების გადამუშავების შემცირების ტენდენცია.საკონტეინერო გადაზიდვების მიმართულება, ყაზახურმა მხარემ მართვაში გადასცა ფილიპინურ კომპანია BICT Batumi International Conteiner Terminal LLC, რომელმაც გარკვეულწილად შეძლო სათანადო ინფრასტრუქტურის მოწყობა და მოიზიდა საკონტეინერო ნაკადი.ბათუმის ნავსადგურის ყაზახური მხარისათვის 49 წლიანი გრძელვადიანი იჯარით გადაცემამ საბოლოო ჯამში, არც ინვესტიციების და არც ტვირთების ზრდის თვალსაზრისით ქართული მხარისათვის სასურველი შედეგი ვერ გამოიღო“, - აღნიშნულია კვლევაში.

1741786582

GBC შემოსავლების სამსახურის განცხადებას სრულად გთავაზობთ:"უპირველეს ყოვლისა, უნდა აღინიშნოს, რომ ბოლო რამდენიმე წლის მონაცემებზე დაყრდნობით, ქვეყნის მასშტაბით ელექტრონული მომსახურებების აქტიურად და მარტივად მიღების/მოთხოვნის შესაძლებლობამ მნიშვნელოვნად გაზარდა დისტანციური სერვისებით სარგებლობის მაჩვენებელი, რომელიც უკვე 90%-ს შეადგენს. ავტორიზებული მომხმარებლის გვერდიდან რეგისტრაციის შემთხვევაში, პირი გათავისუფლებულია გარკვეული საფასურის გადასახადისგან, ხოლო რიგ მომსახურებაზე მეწარმე სუბიექტი იხდის განახევრებულ საფასურს. ელექტრონული იდენტიფიკაციისა და სანდო სერვისების განვითარება სრულად შეესაბამება შემოსავლების სამსახურის 2021-2024 წლის სტრატეგიას.დამატებით განვმარტავთ, რომ საქართველოს მასშტაბით, ფიზიკური ვიზიტის საჭიროების შემთხვევაში, მომსახურება უზრუნველყოფილია 13 სერვისცენტრისა და 16 წარმომადგენლობის საშუალებით.რაც შეეხება ონლაინ გამოცემა „კომერსანტის“ მიერ გავრცელებულ კონკრეტულ შემთხვევას შემოსავლების სამსახურმა დაიწყო მოკვლევა, თუ რა გახდა მოთხოვნილი ცნობების გაცემის სავარაუდო შეფერხებისა და გაუგებრობის მიზეზი. მედია გამოცემაში ნახსენებ ბიზნესმენს ვთხოვთ, დაუკავშირდეს საინფორმაციო სატელეფონო ცენტრს - 2 299 299 და სურვილის შემთხვევაში, მოგვაწოდოს ზუსტი ინფორმაცია შემოსავლების სამსახურის თანამშრომლების მხრიდან ნებისმიერი გადაცდომის შესახებ. სრული პასუხისმგებლობით ვაცხადებთ, რომ უწყება, არც ერთ შემოსულ შეტყობინებას/წერილს/განცხადებას არ ტოვებს შესაბამისი რეაგირების გარეშე.აქვე შეგახსენებთ, რომ შემოსავლების სამსახურთან კომუნიკაციის მიზნით, დამატებითი ინფორმაციის მისაღებად, მომხმარებლებს შეუძლიათ დაუკავშირდნენ საინფორმაციო სატელეფონო ცენტრს - 2 299 299, ასევე ისარგებლონ - RS ჩათის მეშვეობით (ორშაბათიდან- პარასკევის ჩათვლით 10:00 საათიდან -18:00 საათამდე), ან დისტანციურ რეჟიმში ისარგებლონ შემოსავლების სამსახურის ვებგვერდზე www.rs.ge  უკვე არსებული 520 ელექტრონული სერვისით, ხოლო ისეთ სერვისებზე, რომელზეც არ არსებობს ელექტრონული განცხადება,  ნაცვლად ფიზიკური მომსახურების სივრცეში ვიზიტისა, შეუძლიათ დისტანციურად მოგვმართონ კომუნიკატორის ჩანართის მეშვეობით.შემოსავლების სამსახური კიდევ ერთხელ სთხოვს მედიასაშუალებებს, სტატიის მომზადებისას, შესაბამისი განმარტების მიღების მიზნით, დაუკავშირდნენ  უწყებას და თავი შეიკავონ დაუზუსტებელი ინფორმაციის გავრცელებისგან". 

1741780149

რუმინეთთან შეხვედრა 50-ე სანაკრებო მატჩი იყო აკა ტაბუცაძისთვის, რომელმაც თავისი 47-ე ლელო მიითვალა და ამ მაჩვენებლით, სანაკრებო მელელოვეების ტოპ 10-ში ლეგენდარულ ირლანდიელ ბრაიან ო’დრისკოლს გაუთანაბრდა (მე-9 პოზიცია).რაგბი ევროპის ჩემპიონატის მიმდინარე გათამაშებაში, რიჩარდ ქოქრილის გაწვრთნილმა გუნდმა ესპანეთს ერთხელ უკვე დამაჯერებლად მოუგო - 62:32 და დიდი ალბათობით, მეტოქეს არც ფინალურ მატჩს დაუთმობს. ბორჯღალოსნები მე-17 ტიტულისკენ დამაჯერებლად მიიწევენ.რაგბი ევროპის ჩემპიონატის ფინალს, 16 მარტს, მიხეილ მესხის სახელობის სტადიონი უმასპინძლებს. მატჩი 16:00 საათზე დაიწყება.გულშემატკივრებისთვის სტადიონის ტერიტორიაზე მოწყობილ ფან-ზონაში კი, თიბისის ახალი ბარათითა და ერთგული ბარათით შეგიძლიათ ისარგებლოთ 30%-იანი ქეშბექით და დაიბრუნოთ მაქსიმუმ 30 ლარი.თიბისისა და ქართული რაგბის ათწლიანი პარტნიორობის ისტორია ბევრ გამარჯვებას, მნიშვნელოვან წარმატებასა და უამრავ დაუვიწყარ ისტორიას აერთიანებს. ახალი სიმაღლეების დასაპყრობად ბრძოლას კვლავ ერთობლივი ძალებით ვაგრძელებთ.#ერთადგავიმარჯვებთ

1741779055

აღნიშნული ინიციატივის ფარგლებში 13, 20 და 27 მარტს ქალი მეწარმეებისთვის Startup Grind-ის ინტერაქციული ვორქშოფები ჩატარდება.13 მარტს, ტერმინალში Quickshipper-ის დამფუძნებელი მარიამ ახვლედიანი ისაუბრებს ქართული სტარტაპის, Elvis-ის Quickshipper-ად ტრანსფორმაციაზე  და ამ გზაზე მიღებული გადაწყვეტილებებსა თუ მთავარ გამოწვევებზე. ის ასევე გააზიარებს საკუთარ გამოცდილებას თუ როგორ უნდა მივიღოთ მონაცემებზე დაფუძნებული გადაწყვეტილებები, როგორ შევარჩიოთ იდეა და მოვემზადოთ ბიზნესის ფორმირებისთვის,  როგორ იღებენ დამფუძნებლები რთულ გადაწყვეტილებებს, როდის ღირს ბრძოლის გაგრძელება და როდის - კურსის შეცვლა.20 მარტს კი პროექტ მენეჯერი, განათლების, მეწარმეობის და ინოვაციების მიმართულებით სტრატეგიული კონსულტანტი ნატო ჩაკვეტაძე ილიას უნივერსიტეტში ჩაატარებს ვორქშოფს.ხოლო, 27 მარტს, Helio AI-ის დამფუძნებელი იაკო ჯიქია ისაუბრებს ხელოვნურ ინტელექტზე, თუ რატომ ხდება მისი გამოყენება აუცილებელი თანამედროვე სამყაროში და რატომ უნდა იყენებდნენ სტარტაპები მას ყოველდღიურად. ასევე პირად გამოცდილებაზე დაყრდნობით, აუდიტორიას გაუზიარებს თუ როგორ უნდა გაუმკლავდნენ გამოწვევებს და მართონ სირთულეები.აღსანიშნავია, რომ საქართველოს ბანკის ბიზნეს მომხმარებლები, Startup Grind-ის ღონისძიებებზე 20%-იანი ფასდაკლებით ისარგებლებენ.Startup Grind-ის ღონისძიებებზე რეგისტრაციისთვის და მეტი ინფორმაციისთვის ეწვიეთ ბმულს.ინფორმაციისთვის, Startup Grind-ის შეხვედრები ბიზნეს განათლებისა და ბიზნეს 360°-ის შემადგენელი ნაწილია. ბიზნეს 360° ციფრული პლატფორმაა, რომელიც ყველა იმ შესაძლებლობას აერთიანებს, რასაც საქართველოს ბანკი მცირე და საშუალო ბიზნესისთვის ქმნის — იქნება ეს საგანმანათლებლო პროექტები, განვითარებაზე ორიენტირებული პროგრამები, შეთავაზებები თუ სხვა.

1741777941

2024 წელს თბილისის საერთაშორისო აეროპორტში მგზავრთა რეკორდული რაოდენობა დაფიქსირდა და გასულ წელთან შედარებით მგზავრთნაკადი 29 %-ით გაიზარდა. წარმატებით დასრულებული მოლაპარაკებების შედეგად, თვის ბოლოდან თბილისის საერთაშორისო აეროპორტში ეტაპობრივად 4 ახალი ევროპული ავიაკომპანია იწყებს ოპერირებას:30 მარტიდან - გაერთიანებული სამეფოს ფლაგმანი British Airways - ლონდონი-თბილისი31 მარტიდან - ბრიტანული დაბალბიუჯეტური easyJet სამი მიმართულებით: ლონდონი, ჟენევა, მილანი12 აპრილიდან - ფრანგული Transavia France - პარიზი-თბილისი12 აპრილიდან Lufthansa Group-ის წარმომადგენელი შვეიცარიული Edelweiss -ციურიხი-თბილისისაქართველოს აეროპორტების გაერთიანების წინასწარი პროგნოზით, ახალი ავიაკომპანიებისა და არსებულ მიმართულებებზე სიხშირეების ზრდის გათვალისწინებით, 2025 წელს თბილისის საერთაშორისო აეროპორტში მგზავრთნაკადი 4 % მოიმატებს და 5 მილიონამდე გაიზრდება.თბილისის აეროპორტთან ერთად 5 საუკეთესო ნომინანტთა შორის მოხვდნენ დასავლეთ და აღმოსავლეთ ევროპის ისეთი ქალაქების აეროპორტები როგორებიცაა: ბრემენი, კორფუ, ლონდონი (Southend Airport) და ვილნიუსი.შეფასების კრიტერიუმის თანახმად, წლის საუკეთესო აეროპორტებს მზარდი მგზავრთნაკადის გათვალისწინებით, ასევე ჯამურად წელიწადში ახალი ავიაკომპანიებისა და მიმართულებების დამატების კუთხით, ხმათა უმრავლესობით ავიაკომპანიები ირჩევენ. ავიაკომპანიებს კი პირიქით, აეროპორტები წარმატებული თანამშრომლობის გამოცდილებაზე დაყრდნობით აფასებენ.

1741771989

თიბისი ყოველთვის ითვალისწინებს ახალი თაობის მრავალფეროვან ინტერესებს და ტექსკოლის გაზაფხულის სემესტრს სასიამოვნო სიახლით იწყებს. ონლაინ კურსებს კიდევ ერთი ძალიან მოთხოვნადი და საინტერესო - ხელოვნური ინტელექტის კურსი ემატება.მე-9-დან მე-12 კლასის ჩათვლით ტექნოლოგიური მიმართულებებით დაინტერესებული მოსწავლეებისთვის, რომლებსაც სურთ გაიღრმაონ თეორიული და პრაქტიკული ცოდნა ამ სფეროში, ტექსკოლა ერთ-ერთი საუკეთესო შესაძლებლობაა.ტექსკოლაში მოსწავლეებს, დარგის წამყვან პროფესიონალებთან ერთად, შესაძლებლობა აქვთ მიიღონ ცოდნა თანამედროვე ტექნოლოგიურ ეკოსისტემაზე და ჰქონდეთ სკოლისგან სრულიად განსხვავებული სასწავლო გამოცდილება.თუ გსურს, შეიძინო ახალი უნარები და ტექსკოლის სხვა კურსდამთავრებულების მსგავსად, მონაწილეობა მიიღო სხვადასხვა ახალგაზრდულ შემეცნებით პროექტში, შეარჩიე სასურველი კურსი და გაიარე რეგისტრაცია 24 მარტის ჩათვლით: ვებგვერდების აწყობა (Front End: HTML, CSS) UI/UX დიზაინი ვებგვერდების პროგრამირება (Back End – Python) მობილური აპლიკაციების შექმნა გრაფიკული დიზაინი სოციალური მედია მარკეტინგი შესავალი ხელოვნურ ინტელექტში შეგახსენებთ, რომ ტექსკოლის ონლაინ კურსები თიბისის სრული დაფინანსებით, საქართველოს ნებისმიერ რეგიონში მცხოვრები უფროსკლასელებისთვის არის ხელმისაწვდომი.დარეგისტრირდი თიბისის ტექსკოლის ახალ ნაკადზე და შეაბიჯე ტექნოლოგიურ სამყაროში!

1741770912

ესპანეთის ფარგლებს გარეთ პირველად იხსნება “ბარსელონას” ოფიციალური მაღაზია და ეს იქნება საქართველოს დედაქალაქი. მაღაზია გულშემატკივრებს შესთავაზებს კლუბის ექსკლუზიურ პროდუქტებს, მათ შორის ოფიციალურ საფეხბურთო ფორმებს, ყოველდღიურ და საკოლექციო ნივთებს, აქსესუარებსა და სხვადასხვა სუვენირებს, რომლებიც შექმნილია სპეციალურად "ბლაუგრანას" ქომაგებისთვის."მოხარული ვართ, რომ თბილისში ვხსნით "Barca Store Georgia"-ს და ქართველ გულშემატკივრებს ვთავაზობთ უნიკალურ შესაძლებლობას, უფრო ახლოს მივიდნენ იმ კლუბთან, რომელსაც ასე ძლიერ უჭერენ მხარს. ჩვენი მიზანია, შევქმნათ განსაკუთრებული გარემო, სადაც ყველა გულშემატკივარი შეძლებს ნამდვილი "ბლაუგრანას" სულის შეგრძნებას", - განაცხადა კომპანიის დამფუძნებელმა დავით ზაქარიაძემ."Barca Store Georgia" თბილისში, მერაბ კოსტავას ქუჩის #23–ში განთავსდება.

1741770852

GBC სრულად გთავაზობთ „სოციალური სამართლიანობის ცენტრის“ შეფასებას:პირველი კანონპროექტი – შინაარსობრივი შეზღუდვები და რეგულაციები მაუწყებლების საქმიანობაზე„მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონში ცვლილებების შეტანის შესახებ პირველი კანონპროექტის თანახმად, კანონს ემატება დეტალური რეგულაციები ტელე და რადიო მაუწყებლობის სტანდარტებთან დაკავშირებით, მათ შორის, ფაქტის ჯეროვანი სიზუსტე და პასუხის უფლება, სამართლიანობა და მიუკერძოებლობა, პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობა, ფარული მეთოდის გამოყენებით ინფორმაციის მოპოვება და გადაცემა, შეიარაღებული დაპირისპირების, უბედური შემთხვევის და სხვა საგანგებო ვითარების გაშუქება და არასრულწლოვან პირთა დაცვის ცალკეული საკითხები.კანონპროექტში წარმოდგენილი დეტალური რეგულაციების დიდი ნაწილი მაუწყებელთა ქცევის კოდექსიდან არის აღებული. აქამდე მოქმედი კანონმდებლობით, ტელე და რადიომაუწყებლობის სტანდარტებს არეგულირებდა მაუწყებელთა ქცევის კოდექსი, საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის კანონქვემდებარე ნორმატიული აქტით – №2 დადგენილებით დამტკიცებული ქცევის წესები.მაუწყებლობის სტანდარტების დარღვევაზე აქამდე რეაგირებას ახორციელებდნენ მაუწყებლების თვითრეგულირების მექანიზმები. კერძოდ, ქცევის კოდექსის საფუძველზე, მაუწყებლებში ფუნქციონირებს თვითრეგულირების შიდა ორგანოები, რომლებიც უზრუნველყოფენ საჩივრების განხილვასა და მათზე რეაგირებას.ინიციირებული ცვლილებებით, თვითრეგულირების მექანიზმებთან ერთად, მაუწყებლობის სტანდარტების დარღვევაზე რეაგირების უფლებამოსილება ექნება სახელმწიფო ორგანოს – კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიას. სავარაუდო დარღვევასთან დაკავშირებით, დაინტერესებულ პირს შეეძლება საჩივარი შეიტანოს პირდაპირ კომუნიკაციების კომისიაში. დარღვევის დადგენის შემთხვევაში, კომისია უფლებამოსილი იქნება მაუწყებელთა მიმართ გამოიყენოს შემდეგი სანქციები – გაფრთხილება, ჯარიმა და გარკვეულ შემთხვევებში – ლიცენზიის შეჩერება და გაუქმება.არასამთავრობო ორგანიზაცია ,,საერთაშორისო გამჭვირვალობა – საქართველოს’’ ანგარიშის თანახმად, კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის მიმართ, წლებია, კითხვის ნიშნები არსებობს მოქმედი ხელისუფლებისთვის სასარგებლო გადაწყვეტილებებისა და არაერთი სადავო ინიციატივის გამო, რომელიც ქვეყანაში კრიტიკული აზრის შეზღუდვისკენ არის მიმართული. მსგავსი გადაწყვეტილებების მაგალითია 2024 წლის საპარლამენტო არჩევნების წინასაარჩევნო პერიოდში, მმართველი პარტიის საჩივრების საფუძველზე, ხელისუფლებისადმი კრიტიკულად განწყობილი ტელევიზიების მიმართ სამართალდარღვევის არაერთი სადავო ოქმის შედგენა და შემდგომ სასამართლოების მიერ მათი დაჯარიმება.აღსანიშნავია, ასევე, რომ კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის თავმჯდომარე, კახა ბექაური, ევროპარლამენტის ბოლო რეზოლუციაში მოხსენიებულია იმ პირთა სიაში, რომლებზეც სანქციების დაკისრების რეკომენდაცია გაიცა, იმ დასაბუთებით, რომ ისინი ხელს უწყობენ ქვეყანაში მოქმედ რეპრესიულ სახელმწიფო აპარატს. შესაბამისად, კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის უფლებამოსილების გაფართოება, მაუწყებლობის სტანდარტების შესრულებაზე კონტროლის, ზედამხედველობისა და მაუწყებელთა სანქცირების თვალსაზრისით, წარმოშობს მნიშვნელოვან რისკებს, რომ ეს ბერკეტები გამოყენებული იქნება ქვეყანაში მოქმედი კრიტიკული მედია საშუალებების ხმის ჩახშობისა და რეპრესიის მიზნით.ევროპის საბჭოს მინისტრთა კონფერენციის რეკომენდაციით, თვითრეგულირება უნდა იყოს მაუწყებლობის სტანდარტების რეგულირების მთავარი გზა ტრადიციული მედიასაშუალებებისთვის, როგორიც არის ტელე და რადიომაუწყებლები. მაუწყებლობის შინაარსობრივ სტანდარტებში სახელმწიფოს მიერ ჩარევისა და რეგულირების შემთხვევაში, არ უნდა დაირღვეს ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციით და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტული სამართლით დადგენილი ფარგლები, პირობები და უფლებაში ჩარევის კრიტერიუმები.„მაუწყებლობის შესახებ’’ საქართველოს კანონში ინიციირებული ცვლილებები, გარდა იმისა, რომ კომუნიკაციის ეროვნულ კომისიას ენიჭება ფართო უფლებამოსილებები, პრობლემურია შინაარსობრივი რეგულირების თვალსაზრისითაც. კანონპროექტში მოცემულია არაერთი ბუნდოვანი დებულება, რომელიც არსებით საფრთხეს უქმნის მაუწყებლების სარედაქციო დამოუკიდებლობასა და სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლებას, რადგან მათი შინაარსი და ფარგლები გაუგებარია, შესაბამისად, განუჭვრეტადია, თუ როგორ განმარტავს მათ კომუნიკაციების ეროვნული კომისია.აღსანიშნავია, რომ მმართველი პარტიის მიერ ინიციირებული კანონპროექტის მსგავსი კანონმდებლობა მოქმედებს უნგრეთში. უნგრეთის პარლამენტის მიერ მიღებული აქტი ,,პრესის თავისუფლებისა და მედიის კონტენტის ფუნდამენტურ წესებთან დაკავშირებით’’, საქართველოში ინიციირებული კანონპროექტის მსგავსად, შეიცავს ბუნდოვან დებულებებს, რომელიც ნეგატიურად არის შეფასებული ევროპის საბჭოს ვენეციის კომისიის მიერ.ერთ-ერთი ასეთი დებულება ითვალისწინებს ახალი ამბების დაბალანსებული გაშუქების ვალდებულებას ტელე და რადიო მაუწყებლების მიერ. ვენეციის კომისიის შეფასებით, კითხვის ნიშნის ქვეშ დგას, უნდა იყოს თუ არა ახალი ამბების გაშუქებისას ,,ბალანსის’’ დაცვა კანონით აღსრულებადი სამართლებრივი ვალდებულება. „ინფორმაცია (ფაქტები) უნდა იყოს სრული და ზუსტი და არა დაბალანსებული’’ – აღნიშნავს კომისია. ვენეციის კომისია ხაზს უსვამს, რომ მსგავსი ნორმები ძალიან კომპლექსურ ვალდებულებებს უწესებენ მედია საშუალებებს და მათ აკლიათ სათანადო სიზუსტე. ტერმინების ბუნდოვანებამ კი შესაძლოა ეს დებულებები თავისუფალი სიტყვის ჩახშობის იარაღად აქციოს.მედიის გამოხატვის თავისუფლების მარეგულირებელ კანონმდებლობასთან მიმართებით სამართლებრივი განჭვრეტადობის პრინციპის დაცვას მოითხოვს ასევე ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს სტანდარტები. ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს თანახმად, მსგავსი ნორმები საკმარისი სიზუსტით უნდა იყოს ფორმულირებული, რათა მოქალაქეებმა შეძლონ მათი შინაარსისა და მათგან მომდინარე პასუხისმგებლობების სათანადოდ განჭვრეტა.ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ გამოხატვის თავისუფლების დარღვევა დაადგინა საქმეში, რომელიც შეეხება უნგრეთის ზემოაღწერილი პრობლემური კანონმდებლობის პრაქტიკაში გამოყენების შემთხვევას ერთ-ერთი სატელევიზიო არხის ჟურნალისტის წინააღმდეგ. მოცემულ საქმეში, ჟურნალისტმა ახალი ამბების გაშუქებისას ერთ-ერთი პოლიტიკური პარტია მოიხსენია ტერმინით –  ,,ულტრამემარჯვენე’’. ეროვნული სასამართლოების შეფასებით, ამ ქმედებამ დაარღვია უნგრეთის ,,მედიის აქტის’’ დებულება, რომელიც წამყვანებს უკრძალავს პოლიტიკური შინაარსის ახალი ამბების გაშუქებისას გააჟღერონ თავიანთი მოსაზრება ან შეფასებითი განმარტება. ეს დებულება ჰგავს საქართველოში ინიციირებული კანონპროექტის ჩანაწერს, რომლის თანახმად ,,დაუშვებელია მაუწყებლის მიერ ახალი ამბების პროგრამაში პოლიტიკური ან სხვა სახის დაპირისპირების ამსახველი ინფორმაციის ან საჯარო პოლიტიკის მიმდინარე საკითხების გაშუქება მაუწყებლის პირადი დამოკიდებულების ან მოსაზრების საფუძველზე“.ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს მიდგომით, როდესაც საქმე ეხება საჯარო ინტერესის საკითხებთან დაკავშირებულ დებატებს, სახელმწიფოებს არ აქვთ მინიჭებული მედიის გამოხატვის თავისუფლებაში შინაარსობრივი ჩარევის ფართო დისკრეცია. ეს განპირობებულია დემოკრატიული საზოგადოების ძლიერი ინტერესით, რომ მედიამ შეასრულოს საზოგადოებრივი დამკვირვებლის სასიცოცხლო ფუნქცია. სასამართლოს დასკვნის თანახმად, ჟურნალისტის მიერ გამოყენებული გამონათქვამი ,,ულტრამემარჯვენე’’ ვერ ჩაითვლებოდა მიკერძოებულ გაშუქებად – იგი არ გამოხატავდა წამყვანის პირად დამოკიდებულებას, არამედ ეხებოდა პოლიტიკური პარტიის პოზიციას პოლიტიკურ ცხოვრებაში და პარლამენტში. სასამართლომ მხედველობაში მიიღო განმცხადებლის არგუმენტი, რომ პოლიტიკური პარტიები ხშირად მოიხსენიება ზედსართავი სახელებით, რომლებიც მათ მიზნებსა და პროგრამებს აღწერს, რაც არ უნდა იყოს მიჩნეული იმ სახის შეფასებით მოსაზრებად, რომელიც ეწინააღმდეგება მიუკერძოებელი გაშუქების ინტერესს.აღსანიშნავია, რომ მაუწყებლობის მარეგულირებელი ბრიტანული სტანდარტები, რომლის საქართველოში დანერგვის მიზანზე უთითებენ „ქართული ოცნების“ წარმომადგენლები მაუწყებლობის შესახებ კანონში ცვლილებების შეტანის დასასაბუთებლად, არსებითად განსხვავდება კანონპროექტში წარმოდგენილი დებულებებისგან. მაგალითად, ბრიტანული მაუწყებლობის კოდექსი მიუკერძოებლობის პრინციპს შემდეგნაირად განმარტავს: „ჯეროვანი მიუკერძოებლობა’’ არ ნიშნავს იმას, რომ ყველა შეხედულებას თანაბარი დრო უნდა დაეთმოს ან იმას, რომ ყველა არგუმენტი/მოსაზრება იქნას წარმოდგენილი. ჯეროვან მიუკერძოებლობასთან დაკავშირებული მიდგომა შესაძლოა, განსხვავდებოდეს საკითხის შინაარსისა და პროგრამის ტიპის მიხედვით. ამ დროს მნიშვნელოვანია კონტექსტის, მათ შორის, სავარაუდო დარღვევით გამოწვეული ზიანის ხარისხის გათვალისწინება. მიუკერძოებლობის პრინციპის არსი მდგომარეობს იმაში, რომ ერთ მხარეს არ უნდა მიენიჭოს უპირატესობა მეორე მხარესთან შედარებით. ბრიტანული მაუწყებლობის კოდექსის თანახმად, მწვავე პოლიტიკური, ან ინდუსტრიული შინაარსის სადავო საკითხებთან და საჯარო პოლიტიკის აქტუალურ საკითხებთან დაკავშირებით წარმოდგენილი უნდა იყოს მნიშვნელოვანი შეხედულებების სათანადოდ ფართო სპექტრი და მიენიჭოთ შესაბამისი ყურადღება თითოეულ პროგრამაში ან ერთმანეთთან მკაფიოდ დაკავშირებულ პროგრამების ციკლში. ბრიტანული მაუწყებლობის კოდექსი კრძალავს ფაქტებისა და აზრების დამახინჯებას. რაც შეეხება ,,განსხვავებული აზრის არასწორი ინტერპრეტირების’’ აკრძალვას, რაც მმართველი პარტიის მიერ ინიციირებულ კანონპროექტშია წარმოდგენილი, მსგავსი ბუნდოვანი ჩანაწერი ბრიტანული მაუწყებლობის კოდექსში არ გვხვდება. ბრიტანულ მაუწყებლობის კოდექსში ასევე არ გვხვდება კანონპროექტით გათვალისწინებული შემდეგი ბუნდოვანი ჩანაწერები: ,,ახალი ამბების პროგრამაში პოლიტიკური ან სხვა სახის დავის გაშუქებისას მაუწყებელმა უნდა უზრუნველყოს ბალანსის დაცვა თითოეულ პროგრამაში ან პროგრამების ციკლის განმავლობაში’’ ,,საავტორო პროგრამაში ადეკვატურად უნდა იყოს წარმოდგენილი ყველა საგულისხმო ალტერნატიული მოსაზრება. თავიდან უნდა იქნეს აცილებული ფაქტის ან აზრის დამახინჯება და განსხვავებული აზრის არასწორი ინტერპრეტირება’’. ,,დაუშვებელია პროგრამაში რომელიმე პოლიტიკური პარტიის, საზოგადოებრივი, რელიგიური გაერთიანების ან სხვა ინტერესთა ჯგუფის მხარდამჭერი ან საწინააღმდეგო პოზიციის გამოხატვა’’ ,,პროგრამაში მხოლოდ ერთი დაინტერესებული მხარის მოწვევა აქტუალურ საკითხზე კონკრეტული პოზიციის სრულყოფილად გამოკვლევის მიზნით, არ შეიძლება გამოყენებულ იქნეს იმ ჯგუფებზე თავდასხმის საშუალებად, რომლებიც არ მონაწილეობენ პროგრამაში’’ მეორე კანონპროექტი – დაფინანსების კუთხით დადგენილი შეზღუდვები„მაუწყებლობის შესახებ’’ საქართველოს კანონში ცვლილებების შეტანის შესახებ მეორე კანონპროექტის თანახმად, ტელე და რადიო მაუწყებლებს ეკრძალებათ უცხოური ძალისგან პირდაპირი ან არაპირდაპირი დაფინანსების, მათ შორის, ფულადი თანხის ან ქონებრივი ღირებულების სხვა სახის მატერიალური სიკეთის მიღება. გამონაკლისს წარმოადგენს კომერციული რეკლამა, ტელეშოპინგი, სპონსორობა და პროგრამაში პროდუქტის (საქონლის/მომსახურების) განთავსება.ამასთანავე, იკრძალება უცხოური ძალის მიერ მაუწყებლების მომსახურების შესყიდვა (გარდა კომერციული რეკლამისა და პროდუქტის განთავსებისა) ან/და პროგრამის მომზადების ან/და ეთერში გადაცემის პირდაპირი ან ირიბი დაფინანსება ან თანადაფინანსება.უცხოური ძალა შემდეგნაირად განიმარტება: უცხო სახელმწიფოს ხელისუფლების სისტემის შემადგენელი სუბიექტი; ფიზიკური პირი, რომელიც არ არის საქართველოს მოქალაქე; იურიდიული პირი, რომელიც საქართველოს კანონმდებლობის საფუძველზე არ არის დაფუძნებული; ისეთი ორგანიზაციული წარმონაქმნი (მათ შორის, ფონდი, ასოციაცია, კორპორაცია, კავშირი, სხვა სახის ორგანიზაცია) ან პირთა სხვა სახის ისეთი გაერთიანება, რომელიც უცხო სახელმწიფოს სამართლის ან/და საერთაშორისო სამართლის საფუძველზეა დაფუძნებული. მედია მაუწყებლებისთვის უცხოური დაფინანსების მიღების ბლანკეტური აკრძალვა, ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო სამართლის თანახმად, ცალსახად წარმოადგენს გაერთიანებისა და გამოხატვის თავისუფლების გაუმართლებელ შეზღუდვას. აღნიშნული აკრძალვა არ ემსახურება არავითარ ლეგიტიმურ მიზანს. იგი არ იცავს არავითარ საჯარო ინტერესს ან სიკეთეს. პირიქით, ამ აკრძალვით ხელისუფლება ზღუდავს ფართო საზოგადოებისთვის ალტერნატიული ინფორმაციის მიღების გზებს და ებრძვის კრიტიკულ საკითხებზე საზოგადოებრივი აზრის ფორმირების შესაძლებლობას. ფართო საზოგადოებისთვის საზიანო ეს მიზანი თვალნათელია კანონპროექტის განმარტებითი ბარათიდან, რომელშიც აღნიშნულია, რომ კრიტიკული ტელევიზიების წარმომადგენლების განცხადებით, აქამდე უცხოური დაფინანსების წილი მათ შემოსავლებში მცირე იყო, თუმცა, ხელისუფლების მხრიდან გაძლიერებული რეპრესიების ფონზე, უცხოური დაფინანსება შესაძლოა გამხდარიყო მნიშვნელოვანი წყარო მათი ფუნქციონირების შესანარჩუნებლად „მაუწყებლების მიერ გავრცელებული ინფორმაცია სანდოობის მაღალი ხარისხით სარგებლობს და შეუძლია მოახდინოს საზოგადოებრივი აზრის ფორმირებაზე მნიშვნელოვანი ზეგავლენა, შესაბამისად, საჭიროა საკანონმდებლო დონეზე შეიზღუდოს მაუწყებლის მიერ უცხოური ძალისგან დაფინანსების მიღება“.კრიტიკული ტელევიზიების წარმომადგენლების განცხადებით, აქამდე უცხოური დაფინანსების წილი მათ შემოსავლებში მცირე იყო, თუმცა, ხელისუფლების მხრიდან გაძლიერებული რეპრესიების ფონზე, უცხოური დაფინანსება შესაძლოა გამხდარიყო მნიშვნელოვანი წყარო მათი ფუნქციონირების შესანარჩუნებლად. სხვა შეზღუდვებთან ერთად, ამ მიმართულებით მედია მაუწყებლებისთვის ბარიერების დაწესება აშკარად მეტყველებს ,,ქართული ოცნების’’ მცდელობაზე, დაასუსტოს და შეავიწროოს კრიტიკული მედია საშუალებები, რომელთა საქმიანობა ნათელს ჰფენს ქვეყანაში არსებულ მძიმე მდგომარეობას და ადამიანის უფლებათა მასობრივ დარღვევებს.მესამე კანონპროექტი  – გენდერული თანასწორობის კუთხით გაუარესებული მდგომარეობაგაერთიანებისა და გამოხატვის თავისუფლების წინააღმდეგ ბრძოლასთან ერთად, მმართველი პარტია აგრძელებს თანასწორობის უფლების შემზღუდველი და დისკრიმინაციული შინაარსის შემცველი საგანგაშო საკანონმდებლო ცვლილებების ინიციირებას.ამის მაჩვენებელია ,,მაუწყებლობის შესახებ’’ საქართველოს კანონში მესამე კანონპროექტით ინიციირებული ცვლილებები, რომელთა თანახმად, კანონიდან ამოღებული უნდა იყოს სიტყვები – ,,გენდერი’’, ,,გენდერული მიკუთვნება’’ და ,,გენდერული მრავალფეროვნება’’. ინიციირებული ცვლილებები დასაშვებს ხდის ტელე და რადიო მაუწყებლებისა და ვიდეოგაზიარების პლატფორმების მიერ (მაგალითად, Myvideo.ge) ისეთი მასალის გავრცელებას, რომელიც ახდენს სიძულვილის წაქეზებას გენდერის ან გენდერული მიკუთვნების ნიშნით.,,მაუწყებლობის შესახებ’’ კანონის არსებული რედაქციით, ტელე და რადიო მაუწყებლებს ეკრძალებათ ისეთი პროგრამის ან რეკლამის გავრცელება, რომელიც ახდენს ძალადობის ან სიძულვილის წაქეზებას პირის ან პირთა ჯგუფის მიმართ  (სიძულვილის ენა) შეზღუდული შესაძლებლობის, ეთნიკური, სოციალური წარმომავლობის, გენდერის, სქესის, გენდერული მიკუთვნების, ეროვნების, რასის, რელიგიის ან რწმენის, სექსუალური ორიენტაციის, კანის ფერის, გენეტიკური მახასიათებლების, ენის, პოლიტიკური ან სხვა შეხედულების, ეროვნული უმცირესობის წევრობის, ქონების, დაბადების ადგილის ან ასაკის ნიშნის მიხედვით. კანონპროექტის თანახმად, მოცემული დებულებიდან ამოღებულია სიტყვები – ,,გენდერი’’ და ,,გენდერული მიკუთვნება’’, რაც იმას ნიშნავს, რომ დასაშვები იქნება, მაგალითად, ისეთი სატელევიზიო პროგრამის ეთერში გაშვება, რომელიც ახდენს სიძულვილის წაქეზებას გენდერის ან გენდერული მიკუთვნების ნიშნით.,,მაუწყებლობის შესახებ’’ კანონის არსებული რედაქციით, საზოგადოებრივი მაუწყებელი ვალდებულია, პროგრამებში ასახოს საზოგადოებაში არსებული ეთნიკური, კულტურული, ენობრივი, რელიგიური, ასაკობრივი და გენდერული მრავალფეროვნება.კანონპროექტის თანახმად, მოცემული დებულებიდან ამოღებულია სიტყვა ,,გენდერული’’. საზოგადოებრივ მაუწყებელს აღარ ექნება ვალდებულება, პროგრამებში ასახოს საზოგადოებაში არსებული გენდერული მრავალფეროვნება.ქვეყანაში ავტორიტარული მმართველობის გამყარების, სახელმწიფო ინსტიტუტების ჩამოშლისა და ადამიანის უფლებათა მასობრივი დარღვევების ფონზე, განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს ხელისუფლების კონტროლს მიღმა არსებული თავისუფალი სივრცეების არსებობას.ასეთი სივრცის ერთ-ერთი მაგალითი საქართველოში კრიტიკული მედიასაშუალებებია, რომლებსაც, მიუხედავად არაერთი დაბრკოლებისა, სააშკარაოზე გამოაქვთ ხელისუფლების მიერ ჩადენილი დანაშაულები, მასშტაბური რეპრესიები და ადამიანის უფლებათა მძიმე დარღვევები. მმართველი პარტიის მიერ მედია საშუალებების წინააღმდეგ მიმართული ინიციატივები – ,,მაუწყებლობის შესახებ’’ საქართველოს კანონში ინიციირებული უკიდურესად პრობლემური შინაარსის ცვლილებები, მედიასაშუალებების უფლებების შემზღუდველი რეგულაციები და მათზე კონტროლის გამკაცრება კომუნიკაციების კომისიის მეშვეობით მიუთითებს იმაზე, რომ ხელისუფლება ცდილობს კრიტიკულ მედია საშუალებებზე ზეწოლის გაძლიერებას და ქვეყანაში ჯერ კიდევ შენარჩუნებული თავისუფალი სივრცეების მაქსიმალურად ჩახშობას, მისი ავტორიტარული ძალაუფლების კიდევ უფრო გასამყარებლად“, – ვკითხულობთ SJC-ის განცხადებაში.

1741769825