თიბისი კაპიტალი: საქონლით ვაჭრობის დეფიციტი მშპ-ის 28.7%-მდე შემცირდა

შიდა ფაქტორების მხრივ, საკრედიტო დაბანდება მაღალია, თუმცა ზრდის ტემპი შედარებით იკლებს და, სექტემბრის მდგომარეობით, 13.4%-ს შეადგენს. წლიური ინფლაციის მატების პარალელურად, 8.2%-მდე შემცირებულია რეალური დაკრედიტების ზრდის ტემპიც. ამავდროულად, ნაერთი ბიუჯეტის სეზონურად შესწორებული კუმულატიური დეფიციტი სექტემბრის მდგომარეობით მშპ-ის 0.5% იყო, რაც ფისკალურ კონსოლიდაციაზე მიუთითებს. შედარებისთვის, 2022-2024 წლებში დეფიციტი საშუალოდ 2.3%-ს შეადგენდა. კვლავ შემცირდა მთავრობის ვალი, რომელმაც მშპ-ის 35.2%-ს მიაღწია. მათ შორის, საგარეო ვალზე მშპ-ის 24.1% მოდიოდა.ამასთან, უახლესი ინდიკატორების თანახმად, სექტემბერში წლიურ ჭრილში მცირედი შენელების შემდეგ, ჯამური უნაღდო დანახარჯები ოქტომბერში კვლავ გაიზარდა, ხოლო მიგრანტების ხარჯვა მეტწილად უცვლელ დონეზეა.საგარეო ფაქტორების კუთხით, ფულადი გზავნილების წლიური ზრდის ტემპი სექტემბერში 13.7%-მდე აჩქარდა. გზავნილების ძირითადი წყარო კვლავ ევროკავშირი და ამერიკის შეერთებული შტატებია, რომლებზეც ჯამური გადმორიცხვების 66% მოდის. ტურიზმიდან შემოსავლების ზრდამ მესამე კვარტალში წლიურად 6.6% შეადგინა, ხოლო ცხრა თვეში - 5.1%. აღსანიშნავია, რომ ტურიზმის მხრივ გააქტიურდა ნაკლებად ტრადიციული ბაზრები, რაც, სავარაუდოდ, ტურისტების მზარდ რაოდენობას უკავშირდება ისეთი ქვეყნებიდან როგორებიცაა ჩინეთი, ინდოეთი და უზბეკეთი. საპირისპიროდ, ტრადიციული ბაზრების ტენდენციები ერთმანეთისგან განსხვავებულია. კერძოდ, ტურიზმიდან შემოსავლები გაზრდილია ევროკავშირიდან, აზერბაიჯანიდან და, განსაკუთრებით, ისრაელიდან, ხოლო დანარჩენი ქვეყნების შემთხვევაში დიდწილად უცვლელია, გარდა რუსეთისა, საიდანაც კლება ფიქსირდება ვიზიტორების გაზრდილი რიცხვის მიუხედავად. გაუმჯობესების ტენდენცია ნარჩუნდება თიბისის არხებში არარეზიდენტების დანახარჯების კუთხითაც, თუმცა ოქტომბერში წლიური ზრდის მცირედი შენელებაც შეინიშნებოდა.რაც შეეხება საქონლით საგარეო ვაჭრობას, თიბისი კაპიტალი წერს, რომ ექსპორტი სექტემბერში წლიურად 14.2%-ით გაიზარდა, იმპორტი კი თითქმის უცვლელი იყო (-0.3%). მიმდინარე წლის ცხრა თვეში ექსპორტი 7.7%-ით გაიზარდა, ხოლო იმპორტი - 4.3%-ით. ავტომობილების რე-ექსპორტმა ექსპორტის ჯამურ ზრდაში 5 პროცენტული პუნქტის - სხვაგვარად, 65%-ის - წვლილი შეიტანა. ამავდროულად, ავტომობილების კონტრიბუცია ექსპორტის ზრდაში ბოლო რამდენიმე თვის განმავლობაში უარყოფითია, რის საპირწონედაც გაზრდილია ადგილობრივი ექსპორტის ისეთი კატეგორიები, როგორებიცაა ძვირფასი მეტალების მადნები, ცოცხალი ცხოველები, თხილეული, ფერო-შენადნობები, ღვინო და სხვა. იმპორტის მხრივ, სწორედ ავტომობილების იმპორტის თითქმის 31%-იანი შემცირება იყო სექტემბერში ჯამური მაჩვენებლის შესუსტების მთავარი მიზეზი, მაშინ, როდესაც სხვა კატეგორიებში მეტწილად გაუმჯობესება დაფიქსირდა. უფრო მსხვილი კატეგორიების კუთხით, მიმდინარე წელს, განსაკუთრებით პირველ ნახევარში, იმპორტის შესუსტების მთავარი მიზეზი საინვესტიციო იმპორტის შემცირებაა, სამომხმარებლო და შუალედური პროდუქციის იმპორტი კი, მართალია, შესუსტდა, თუმცა მაინც მზარდია. შედეგად, 9 თვეში საქონლით ვაჭრობის დეფიციტი მშპ-ის 28.7%-მდე შემცირდა, რაც ბოლო ათი წლის განმავლობაში ყველაზე დაბალი მაჩვენებელია."ვაჭრობის პირობები - ექსპორტისა და იმპორტის ფასების თანაფარდობა - სექტემბერში მცირედით გაიზარდა, ოქროზე საერთაშორისო ფასის ზრდის შედეგად. თიბისი კაპიტალი უახლოეს მომავალში მკითხველს შესთავაზებს ანალიზს ოქროს ფასის ბოლოდროინდელი დინამიკის თაობაზე, რაც, ლარი/დოლარი/ევროს ჩარჩოს ფარგლებში, სტრატეგიული ბიზნეს-გადაწყვეტილების მიღებისას პრაქტიკულ რეკომენდაციებსაც მოიცავს. მიუხედავად იმისა, რომ 2020 წლის შემდეგ ვაჭრობის პირობების მერყეობა შედარებით მომატებულია, გრძელვადიანი ტენდენცია სტაბილურობაზე მიუთითებს. მაკროეკონომიკური გარემოს კუთხით, აღნიშნული სტაბილურობა მოწყვლადობის შემცირების კუთხით ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია, რადგან ვაჭრობის პირობების გაუარესება რეალური შემოსავლის დანაკარგებს იწვევს, ხოლო სავაჭრო ბალანსის არხით გაცვლით კურსსა და ინფლაციას გადაეცემა. ამავდროულად, აღსანიშნავია, რომ ვაჭრობის პირობების სტაბილურ დონეზე შენარჩუნება, საქართველოს შემთხვევაში, აშშ დოლარში გამოხატული სავაჭრო ბალანსის მაინც გაუარესებაზე მიუთითებს, რადგან იმპორტის მოცულობა ექსპორტისას მნიშვნელოვნად აღემატება. მეორე მხრივ, მიუხედავად იმისა, რომ საქართველო ნავთობპროდუქტების წმინდა იმპორტიორია, ქვეყანა ნავთობის მწარმოებლებისგან შედარებით მაღალ სავალუტო შემოდინებებსაც იღებს, რაც ნავთობის ფასის ზრდის მიმართ მოწყვლადობას დიდწილად აბალანსებს. ჯამურად, ვაჭრობის პირობები, რასაკვირველია, საგარეო ბალანსის კუთხით მხოლოდ ერთ-ერთი მაჩვენებელია და სავალუტო შემოდინებებზე მრავალი სხვადასხვა ფაქტორი ახდენს გავლენას.ერთობლივად, წმინდა სავალუტო შემოდინებების ჩვენი ყოველთვიური საზომი, რომელიც საქონლით ვაჭრობას, ტურიზმიდან შემოსავლებსა და ფულად გზავნილებს მოიცავს, სექტემბერში, აგვისტოს მნიშვნელოვანი ზრდის შემდგომ, მცირედით შენელდა, თუმცა კვლავ ძლიერია. ამდენად, თიბისი კაპიტალის შეფასებით, რეინვესტიციის გარეშე მიმდინარე ანგარიშის მეორე კვარტლის პროფიციტი, სავარაუდოდ, მესამე კვარტალშიც შენარჩუნდება.თიბისი კაპიტალის მკითხველისთვის ცნობილია, რომ წმინდა სავალუტო შემოდინებები 2025 წელს ლარის მხარდამჭერ ერთ-ერთ ძირითად ფაქტორს წარმოადგენს. სხვა ფაქტორების კუთხით, სექტემბერში დეპოზიტების ლარიზაციაში  კვლავ შერეული სურათი ვლინდებოდა. კერძოდ, ლარიზაცია, რომელიც წლის დასაწყისიდან გააქტიურებული იყო და ლარის მხარდამჭერ ერთ-ერთ წამყვან ფაქტორს წარმოადგენდა, ივლისის შემდეგ სტაბილურ დონეზე ნარჩუნდებოდა, გარკვეული მერყეობებით. თუმცა, უახლესი მონაცემებით, ოქტომბრის მეორე ნახევრიდან ტენდენცია კვლავ შეიცვალა და დეპოზიტების ლარიზაციის ტემპი შესამჩნევად გაიზარდა.ლარიზაციის შენელებასთან ერთად, სექტემბერში შემცირდა სებ-ის სავალუტო ინტერვენციებიც და 100 მილიონი აშშ დოლარი შეადგინა, ჩვენი მოლოდინების შესაბამისად, მეტწილად თვის პირველი ნახევრის ხარჯზე. ამავდროულად, თიბისი კაპიტალის შეფასებით, ოქტომბრის მეორე ნახევრიდან ლარიზაციის გააქტიურება ინტერვენციების კვლავ აჩქარებაშიც აისახა და სებ-მა, დაახლოებით, 150 მილიონი აშშ დოლარი შეისყიდა. შესაბამისად, მარტი-ოქტომბრის პერიოდში ჯამურმა შესყიდვებმა, დაახლოებით, 1.8 მილიარდ აშშ დოლარს მიაღწია. მთლიანი სავალუტო რეზერვები სექტემბერის მდგომარეობით 5.4 მილიარდი აშშ დოლარი იყო, რაც წინა თვესთან შედარებით 224 მილიონი აშშ დოლარით მეტია.ჯამურად, თიბისი კაპიტალის მოკლევადიანი წონასწორობის მოდელის თანახმად, აშშ დოლარი/ლარის წონასწორული ნიშნული, სექტემბრის მდგომარეობით, 2.63-ს შეადგენდა, რაც ამჟამად ლარის მცირედით ზედმეტ გაუფასურებაზე მიუთითებს. მსგავსი დასკვნის გაკეთების საშუალებას იძლევა რეალური ეფექტური გაცვლითი კურსის გრძელვადიანი ტენდენციის შეფასებაც. აღნიშნული ფაქტორებისა და სებ-ის მიმდინარე პოლიტიკის გათვალისწინებით, თიბისი კაპიტალის უცვლელი პროგნოზით, ლარი წლის განმავლობაში, დაახლოებით, არსებული დონის ფარგლებში შენარჩუნდება.სხვა მაჩვენებლების მხრივ, სექტემბერსა და ოქტომბერში კვლავ გაიზარდა წლიური ინფლაცია და, შესაბამისად, 4.8%-სა და 5.2%-ს მიაღწია. მიმდინარე წელს ინფლაციის დინამიკა პროგნოზებთან მჭიდრო თანხვედრაშია. ამასთან, სეზონურად შესწორებული და გაწლიურებული თვიური ინფლაცია, უკვე მეოთხე თვეა, მიზნობრივ მაჩვენებელთან ახლოსაა. აღნიშნულისა და გასული წლის საბაზო ეფექტების გათვალისწინებით, თიბისი კაპიტალის პროგნოზით, დარჩენილ ორ თვეში წლიური ინფლაცია შენელდება და წლის ბოლოსთვის, დაახლოებით, 4.5%-ს მიაღწევს.ინფლაციაზე მოქმედი ფაქტორებიდან, აღსანიშნავია, რომ სექტემბერში კიდევ ერთხელ შემცირდა ინტერნეტის გადასახდელი (თვიურად 15.6%-ით). ამავდროულად, ოქტომბერში, მარტი-აპრილის შემდეგ, კვლავ გაძვირდა პური, რამაც ჯამურ ინფლაციაში კონტრიბუცია 0.8 პროცენტულ პუნქტამდე გაზარდა. 2025 წელს ინფლაციის აჩქარება ადგილობრივ და შერეულ პროდუქტებზე მზარდი ფასებითაა განპირობებული, რაშიც, თავის მხრივ, საკვების ფასები გამოირჩევა, როგორც შიდა (ნაკლები მოსავალი), ასევე საგარეო (სურსათის ფასების გლობალური ზრდა) ფაქტორების შედეგად. აგრეთვე, ყურადსაღებია, რომ იმპორტული პროდუქტების დეფლაცია საწვავზე ფასების კლების შედეგია, რის გარეშეც იმპორტული ინფლაცია მცირედით, მაგრამ მაინც დადებითი იქნებოდა. როგორც ადრეც აღინიშნა, მოცემული წყაროდან ინფლაციური ზეწოლის დამატებით მნიშვნელოვანი გაძლიერების შემთხვევაში, რაც სადღეისოდ საბაზო სცენარი არაა, ჩვენი აზრით, ლარის გამყარების ალბათობა მოიმატებს", - ვკითხულობთ თიბისი კაპიტალის მიმოხილვაში.

შემოსავლების სამსახური: ბათუმის პორტში შესული რუსული ბენზინი სანქცირებ...

უწყების ცნობით, აღნიშნული გემი, თანმხლები დოკუმენტაციის თანახმად, დატვირთული იყო 30 ათას ტონამდე, ტრანზიტის პროცედურაში მოქცევისთვის (მიმღები სომხეთის რესპუბლიკა) განკუთვნილი ბენზინის საწვავით, ერთ-ერთი რუსული კომპანიიდან (უწყება თავს იკავებს კომპანიის სახელწოდების დასახელებისგან და საგადასახადო საიდუმლოების შემცველი ინფორმაციის გავრცელებისგან). „საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს საზღვაო ტრანსპორტის სააგენტოს მიერ, განხორციელებული სკრინინგის შედეგად, დადასტურებულია, რომ გემზე და გემის მფლობელ კომპანიაზე არ ვრცელდება საერთაშორისო სანქციები.ასევე, შემოსავლების სამსახურის მიერ გადამოწმების შედეგად, საერთაშორისო სანქციები არც შემოსულ ტვირთზე ვრცელდება, ვინაიდან აშშ-ის ხაზინის დეპარტამენტმა (საგარეო აქტივების კონტროლის ოფისის – OFAC-ის მეშვეობით) გასცა ლიცენზია, რომელიც გარკვეულ კონტრაქტორებს საშუალებას აძლევს დაასრულონ ტრანზაქციები კომპანია ,,LUKOIL"-თან მიმართებით. ამასთან, ლიცენზიის მიხედვით, ოპერაციების დასრულების ვადად დასახელდა 2025 წლის 21 ნოემბერი.აღნიშნული ინფორმაცია ხელმისაწვდომია ღია წყაროებით. აღნიშნულიდან გამომდინარე, საბაჟო კონტროლის პროცედურების დასრულების შემდეგ, ზემოაღნიშნული ტვირთი დაიცალა და კანონმდებლობის შესაბამისად მოექცა ტრანზიტის პროცედურაში.ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახური და საქართველოს საზღვაო ტრანსპორტის სააგენტო კოორდინირებულად, მუდმივ რეჟიმში ახორციელებენ, როგორც გემების, ასევე გემთმფლობელების შემოწმებას საერთაშორისო სანქციებთან მიმართებით და თუ გემი, ტვირთი ან გემის მფლობელი არის სანქციების სიაში, მას არ ეძლევა საქართველოს ნავსადგურებში შემოსვლისა და საბაჟო პროცედურების განხორციელების უფლება“, – განმარტავენ შემოსავლების სამსახურში. 

GR-ის ცვლის უფროსი ქურდობისთვის დააკავეს

გამოძიებით დადგინდა, რომ ბრალდებული მოქალაქეს "რკინიგზის “კუთვნილი შპალების მიყიდვას დაჰპირდა,  რაშიც მოსთხოვა და გამოართვა ფული, რა დროსაც ის დააკავეს.გამოძიება მიმდინარეობს სისხლის სამართლის კოდექსის 221-ე მუხლის მე-4 ნაწილით, რაც ითვალისწინებს თავისუფლების აღკვეთას 4-დან 6 წლამდე ვადით.

სესმა ეტიკეტირების წესის 770 დარღვევა გამოავლინა

სურსათის ეროვნული სააგენტოს ინსპექტირების ჯგუფები მუდმივ რეჟიმში ამოწმებენ სურსათზე განთავსებული ეტიკეტის შესაბამისობას კანონმდებლობასთან."სახელმწიფო კონტროლის პროგრამის ფარგლებში, მთელი ქვეყნის მასშტაბით მოწმდება სუპერმარკეტები, სასურსათო მაღაზიები, საზოგადოებრივი კვების ობიექტები, საკონდიტროები და აგრარული ბაზრები.განხორციელებული კონტროლის შედეგად, მიმდინარე წელს გამოვლინდა ეტიკეტირების წესის 770 სამართალდარღვევა. სააგენტომ ყველა მათგანზე გაატარა კანონით განსაზღვრული ზომები.აღსანიშნავია, რომ სურსათის შესახებ ინფორმაციის განთავსებაზე პასუხისმგებელია ბიზნესოპერატორი, მათ შორის, იმპორტიორი.სურსათის ეროვნული სააგენტო მოუწოდებს მომხმარებელს, სურსათის შეძენის დროს ყურადღებით გაეცნოს ეტიკეტზე განთავსებულ ინფორმაციას: ვარგისიანობის ვადებს (მიმდინარე წელს, სავაჭრო ქსელებში 334 ვადაგასული სურსათის შემთხვევაა გამოვლენილი); ალერგიის ან მომეტებული მგრძნობელობის გამომწვევი ზოგიერთი ნივთიერების ან პროდუქტის შემცველობას (ასეთის არსებობის შემთხვევაში, აღნიშნული ინგრედიენტი გამოყოფილი უნდა იყოს სხვა ჩამონათვალისგან შრიფტით, ფონით, სტილით ან ფერით); სურსათის კვებით და ენერგეტიკულ ღირებულებას, საკვებდანამატების და არომატიზატორების შესახებ ინფორმაციას და ა.შ.დარღვევის აღმოჩენის შემთხვევაში კი, დატოვოს შეტყობინება ცხელ ხაზზე - 15-01", - ნათქვამია სეს-ს განცხადებაში.ტექნიკური რეგლამენტი „მომხმარებლისათვის სურსათის შესახებ ინფორმაციის მიწოდების - სურსათის ეტიკეტირების წესის შესახებ“ მომზადებულია ევროკავშირთან „ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი სავაჭრო სივრცის შესახებ“ (DCFTA) შეთანხმების ფარგლებში და 2019 წლიდან მოქმედებს.

საქართველოსა და ჩინეთს შორის 4 მემორანდუმი გაფორმდა

„მნიშვნელოვანი შეხვედრა შედგა საქართველოსა და ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის პრემიერ-მინისტრებს შორის. ორივე ლიდერმა ისაუბრა იმ ახალი მიზნების გარშემო, რომლებიც გააძლიერებს ქვეყნებს შორის სავაჭრო-ეკონომიკურ და ხალხთა შორის ურთიერთობებს. შეხვედრისას ხელი მოეწერა რამდენიმე უმნიშვნელოვანეს მემორანდუმს, რომელთა ფარგლებში ჩვენს ქვეყნებს შორის სავაჭრო-ეკონომიკური ურთიერთობები მეტად გამყარდება", - აღნიშნა ეკონომიკის მინისტრმა, მარიამ ქვრივიშვილმა.რაც შეეხება ორ ქვეყანას შორის გაფორმებულ მემორანდუმებს: ქვრივიშვილმა და ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის ვაჭრობის მინისტრმა ვანგ ვენთაომ ხელი მოაწერეს ურთიერთგაგების მემორანდუმს ჩინეთსა და საქართველოს შორის თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმების განახლების შესახებ მოლაპარაკებების დასრულების თაობაზე.ქვრივიშვილის შეფასებით, დოკუმენტში რამდენიმე მნიშვნელოვანი პუნქტი შევიდა.„განახლებულ დოკუმენტში განსაკუთრებული აქცენტი კეთდება საქართველოდან ჩინეთში სოფლის მეურნეობის პროდუქტების ექსპორტზე. ასევე აღნიშნულ დოკუმენტში განახლდა საინვესტიციო მიმართულების პუნქტი, რაც მნიშვნელოვან ბიძგს მისცემს ჩინეთიდან საქართველოში ინვესტიციების მოზიდვას", - აღნიშნა ეკონომიკის მინისტრმა.ურთიერთგაგების მემორანდუმი გაფორმდა საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროსა და ჩინეთის სამოქალაქო ავიაციის ადმინისტრაციას შორის „საჰაერო აბრეშუმის გზის" ერთობლივი განვითარების შესახებ. დოკუმენტს ხელი მოაწერეს საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრმა მარიამ ქვრივიშვილმა და ჩინეთის სამოქალაქო ავიაციის ადმინისტრაციის (CAAC) მოადგილე ხან ძუნიმ.„საავიაციო შეთანხმება უმნიშვნელოვანესი წინგადადგმული ნაბიჯი იქნება და ასევე დამატებით ბიძგს მისცემს ქვეყნებს შორის პირდაპირ ფრენებს", - განაცხადა ქვრივიშვილმა.ეკონომიკის მინისტრის შეფასებით, ასევე ძალიან მნიშვნელოვანი შეთანხმება გააფორმა სოფლის მეურნეობის სამინისტრომ, რომელიც კიდევ უფრო გააძლიერებს ქართული პროდუქციის ექსპორტს ჩინეთის ბაზარზე.ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკაში ვიზიტის ფარგლებში საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროსა და ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის ეროვნული განვითარებისა და რეფორმების კომისიას შორის ასევე გაფორმდა ურთიერთგაგების მემორანდუმი ხელოვნური ინტელექტის სფეროში თანამშრომლობის გაძლიერების შესახებ.