თბილისი (GBC) - სებ-ის კალიბრაცია სამომხმარებლო სესხებს ვერ თოკავს, მაგრამ თუ წარმოვიდგენთ (სებ-ის რეკომენდაციით) კალიბრაციის გარეშე რა იქნებოდა, მაშინ ეფექტი არის.
01.11.2022-ის მდგომარეობით, ბანკების სამომხმარებლო პორტფელი 7.5 მლრდ ლარს შეადგენს და მთლიანი დაკრედიტების (₾ 43.2 მლრდ) 17.3%-ია (01.11.2021 – 5.8 მლრდ; 13.97%). წლიური ზრდა კი 29.3%.
კალიბრაცია - ეს მოქნილი კალათა, ბანკების ზედამხედველობაში 2016 წელს გამოჩნდა და 2022 წელს განსაკუთრებული დატვირთვა შეიძინა. ის გულისხმობს სხვადასხვა პარამეტრების ცვლილების საზედამხედველო პაკეტს. აქ შედის ბოლო დროის სასესხო რეგულაციები, მ.შ PTI –ის 50%-დან 25% -მდე შემცირების, ნაკლებშემოსავლიანი მსესხებლისთვის (≤ ₾1 500); ცვლადგანაკვეთიანი სესხის 3% -იანი გადაზღვევის (მსესხებელს რომ მეტობით შემოსავალი მოეთხოვება: გადახდისუნარიანობის +3%-ით შეფასება, სესხის გაძვირებისას 1,2 ან 3%-ით დაფარვა რომ არ გაუჭირდეს); იპოთეკის 15-დან 10 წლამდე და სამომხმარებლო სესხის 4-დან 3 წლამდე დამოკლევადიანების; ლარის პორტფელიანი (სესხი/დეპოზიტი) ბანკების წახალისების და სავალუტოს შეზღუდვის... ამავე კალათაშია კაპიტალის ბუფერები, მ.შ. სისტემური ბანკებისთვის (TBC/BOGG/LB). მალე კალათას კონტრციკლური ბუფერიც დაამძიმებს. რაც მსესხებლების ტვირთსაც ამძიმებს, იმის მიუხედავად, რომ სებ-ს ეს მათი ვალდებულებების შესამსუბუქებლად უნდა.
სებ-ის პრეზიდენტს ბევრჯერ უთქვამს (ინფლაციის დოზირებული მოთოკვის, მონეტარული პოლიტიკის ეფექტიანობის შეფასებისას, მიწოდების ფაქტორებთან ბრძოლის მიზანშეუწონლობაზე საუბრისას...), რეალობა როცა ქმნის ერთადერთ გამოსავალს, ფულის გაძვირება ჯობს უფულობასო. მაგრამ მსესხებლისთვის არა. ₾1 500 შემოსავლიანისთვის გამოსავალი არ არსებობს, რადგან გამოუვალ მდგომარეობაშია. გაძვირებულ სესხს თუ აიღებს, დასაფარი ფული აღარ ექნება.
სებ-ის სტატისტიკით, ბანკების საცალო პორტფელში ყველაზე მეტი გაფუჭებული სესხი სამომხმარებლოა (6% - 400 მლნ ლარის ფარგლებში). მ.შ. ყველაზე მეტი - 4.4% ლიბერთის პორტფელში.
ბანკები სამომხმარებლო სესხებით, მ.შ პრობლემურით
|
|
|
₾ |
||
თიბისი ბანკი |
2.2 მლრდ |
0.7% |
საქართველოს ბანკი |
2.9 მლრდ |
0.6% |
ლიბერთი ბანკი |
890 მლნ |
4.4% |
კრედო |
765 მლნ |
0.75% |
ბაზისბანკი |
206 მლნ |
1.9% |
წყარო: ბანკები