ბანკების აქტივებმა მშპ-ს ისევ გადააჭარბა

ზედამხედველმა სგს-ს (ელექტრონული საფულე) რამდენიმე დარღვევა აღმოუჩინა. მ.შ. ინფორმაციის არასწორად წარდგენის, რაც   2 000 ლარით სანქცირდება„ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის დაფინანსების აღკვეთის ხელშეწყობის შესახებ“ საქართველოს კანონმდებლობის მოთხოვნა იგნორირებულია 2 კლიენტთან, ხელმძღვანელობისგან პირთან საქმიანი ურთიერთობის დამყარების ნებართვის უქონლობის გამო.4 შემთხვევაში იყო ანგარიშგების ნაწილში, ეროვნული ბანკისთვის არასწორად მიწოდების. 2 (ორი) შემთხვევაში პროვაიდერის მხრიდან გამოვლინდა ადგილზე შემოწმების შედეგად წერილობით განსაზღვრული მოთხოვნების დადგენილ ვადაში შეუსრულებლობა.ასევე გამოვლინდა პროგრამული სისტემის მნიშვნელოვანი ხარვეზებით ფუნქციონირება.

1730394480

„გაგაცნობთ ინფორმაციას საჩივრების სტატისტიკის შესახებ. ამავდროულად წარმოგიდგენთ მცირე შედარებით ანალიზს 2020, 2021 და 2024 წელს წარმოდგენილ საჩივრებთან დაკავშირებით.2024 წლის საპარლამენტო არჩევნებთან დაკავშირებით სულ წარმოდგენილია 1170 საჩივარი, რაც მიანიშნებს წინა წლებთან შედარებით კლების ტენდენციაზე - 2020 წელს წარმოდგენილი იყო სულ 2054 საჩივარი, 2021 წელს - 1840 საჩივარი.ასევე კლების ტენდენციაა 2020-2024 წლებში სადამკვირვებლო ორგანიზაციებისა და საარჩევნო სუბიექტების მიერ წარმოდგენილი საჩივრების სტატისტიკაშიც:მაგალითად, სადამკვირვებლო ორგანიზაციებმა მიმდინარე საპარლამენტო არჩევნებზე სულ წარადგინეს 570 საჩივარი, 2020 წელს - 629, ხოლო 2021 წელს - 599.რაც შეეხება საარჩევნო სუბიექტების მიერ წარმოდგენილი საჩივრების რაოდენობას - ასევე 2020-2024 წლებში - 2024 წლის არჩევნებზე სულ წარმოდგენილია 600 საჩივარი,2020 წელს იყო 1425, 2021 წელს კი 1235.შეიძლება ცალსახად ითქვას, რომ როგორც საარჩევნო სუბიექტების, ისე სადამკვირვებლო ორგანიზაციების მხრიდან საჩივრებთან მიმართებით კლების ტენდენციები ნარჩუნდება. საარჩევნო ტექნოლოგიების დანერგვას, ბუნებრივია, უნდა მოჰყოლოდა გარკვეული პროცედურული დარღვევების თვალსაზრისით საჩივრების რაოდენობის კლება, რასაც მიმდინარე სტატისტიკაც ადასტურებს.მინდა გაგიზიაროთ მნიშვნელოვანი ინფორმაცია - კერძოდ, თუ შევაჯამებთ მიმდინარე წლის 26, 27 და 28 ოქტომბერს საარჩევნო ადმინისტრაციაში წარმოდგენილ საჩივრებს, სულ წარმოდგენილია 652 საჩივარი, და აქედან მხოლოდ 7 საჩივარი შეეხება ისეთ შემთხვევას, სადაც საჩივრის ავტორი მიუთითებს გაფერადების შემდგომ ბიულეტენის მეორე მხარეს შესაბამისი მონიშვნის არსებობაზე. რაც კიდევ ერთხელ ადასტურებს, რომ კენჭისყრის დღეს აღნიშნული საკითხი, როგორც პრობლემა, არ იყო იდენტიციფირებული.აქვე გაგაცნობთ ინფორმაციას, თუ რა კონკრეტულ მოთხოვნებს შეიცავს წარმოდგენილი საჩივრები. კერძოდ:გადათვლა-ბათილობასთან დაკავშირებით წარმოდგენილია 544 საჩივარი;დისციპლინური პასუხისმგებლობის დაკისრების მოთხოვნით - 428;მოთხოვნის გარეშე - 47;ქმედების განხორციელების დავალების თაობაზე - 151.ასევე გვინდა გაგიზიაროთ მოკლედ ინფორმაცია გადათვლებთან დაკავშირებით, რომელიც წარიმართა 29 ოქტომბერს საოლქო საარჩევნო კომისიებში. კერძოდ, სულ გადაითვალა 366 საარჩევნო უბანი, 334 საარჩევნო უბანზე კენჭისყრის შედეგები არ შეცვლილა, დარჩენილ 32 უბანზე კი მხოლოდ მცირედით შეიცვალა.ასევე მნიშვნელოვანია ის, რომ განსხვავებული აზრი ფიქსირდება მხოლოდ 9 შემაჯამებელ ოქმში, რაც წარმოადგენს მხოლოდ 0.02%-ს.წარმოდგენილი საჩივრების რაოდენობების შესახებ, საარჩევნო სუბიექტებისა და სადამკვირვებლო ორგანიზაციების მიხედვით, ინფორმაცია განთავსდება ცესკოს ვებგვერდზე და ყველა დაინტერესებულ მხარეს ექნება შესაძლებლობა აღნიშნული სტატისტიკური ინფორმაციას გაეცნოს.კიდევ ერთხელ გვინდა აღვნიშნოთ რომ სამწუხაროდ ნარჩუნდება ე.წ. შაბლონური საჩივრების წარდგენის ტენდენცია. კერძოდ, იცვლება მხოლოდ საუბნო საარჩევნო კომისიების ჩამონათვალი, მათი ნუმერაცია, ხოლო მთლიანობაში საჩივარი თავისი შინაარსით არ იცვლება, რაც მიუთითებს რომ ამ შემთხვევაში საჩივარი წარმოდგენილი იყო საჩივრების რაოდენობის ხელოვნურად გასაზრდელად და არა კონკრეტული პრობლემის ასახვის მიზნით. რაც ყველა დაინტერესებულ მხარეს შეუძლია გადაამოწმოს ჩვენს ვებგვერდზე საჯაროდ განთავსებულ საჩივრების რეესტრში.აქვე შეგახსენებთ, რომ საჩივრების განხილვის პროცედურები უკვე მიმდინარეობს საოლქო საარჩევნო კომისიებში. საჩივრების განხილვის ბოლო ვადა საოლქო კომისიებში სამი ნოემბერია. საჩივრების განხილვის დასრულებისთანავე ასევე წარმოგიდგენთ განახლებულ ინფორმაციას“, - განაცხადა გიორგი სანტურიანმა.

1730394057

თიბისი კაპიტალი საკუთარ ანგარიშში, საერთო ფართობის მიხედვით ასახელებს TOP5 პროექტს, ესენია:  შპს სამგორი თაუერს, მრავალბინიანი საცხოვრებელი სახლი, სამგორი, სადაც, 18 200 კვ.მ მოდის საცხოვრებელ ფართზე, 1 400 კვ.მ - კომერციულ ფართზე, 15 700 კვ.მ - დანარჩენზე. შპს ხიმინჯი 2012, მრავალბინიანი საცხოვრებელი სახლი, ისანი, აღნიშნულ პროექტში 10 500 კვ.მ მოდის საცხოვრებელ ფართზე, 7 200 კვ.მ სხვაზე. შპს თბილისი ისტ, მრავალბინიანი საცხოვრებელი სახლი, ისანი, სადაც 9 600 კვ.მ მოდის საცხოვრებელ ფართზე, 6 700 კვ.მ - სხვაზე.  შპს სააკაძე დეველოპმენტი, მრავალფუნქციური კომპლექსი, საბურთალო, სადაც 6 700 კვ.მ მოდის საოფისე ფართზე, 1 800 კმ.მ - კომერციულზე, 6 300 კვ.მ - სხვაზე. შპს სოლუმ პარტნიორი, მრავალბინიანი საცხოვრებელი სახლი, კრწანისი, - სადაც 6 700 კვ.მ მოდის საცხოვრებელ ფართზე, 4 000 კვ.მ - სხვაზე.  თიბისი კაპიტალის ანგარიშით, ტრანზაქციების განაწილება უბნების მიხედვით, 2024 წლის სექტემბრის მდგომარეობით, ასე გამოიყურება: დიდი დიღომი - 26%; საბურთალო - 15%; ისანი - 11%; გლდანი - 10%; სამგორი - 9%; დიდუბე - 9%; ნაძალადევი - 8%; ვაკე - 5%; კრწანისი - 4%; მთაწმინდა - 2%; ჩუღურეთი - 2%.

1730380637

ორივე საწარმოში 100%-იანი წილის მფლობელი "ჯორჯიან მანგანეზი“ კომენტარს არ აკეთებს. როგორც "ბათუმელებმა" გაარკვია, გუშინ, 30 ოქტომბერს, შპს მაღაროელის თანამშრომლებს შეხვდა კომპანიის წარმომადგენელი და განუცხადა, რომ კომპანია 5 თვით, 2025 წლის აპრილამდე აჩერებდა მუშაობას.დასაქმებულებს კი საშუალება ექნებოდათ ხელფასის 60% მიეღოთ.დასაქმებული, ტარიელ მიქაცაძე ამბობს, რომ კომპანიის მიმართ მთელი რიგი მოთხოვნები აქვთ. "ბათუმელების" ინფორმაციით, პირველი ნოემბრიდან სრულად ჩერდება ზესტაფონის ფეროშენადნობი ქარხნის ყველა ღუმელი.

1730380635

ეუთო/ოდირის წარმომადგენლებს გიორგი კალანდარიშვილმა დეტალური ინფორმაცია მიაწოდა არჩევნების დღიდან ამ დრომდე განვითარებულ მოვლენებთან და ყველა იმ საკითხთან დაკავშირებით, რომელიც ბოლო დღეების განმავლობაში ვრცელდებოდა საარჩევნო პროცესთან მიმართებაში. ამასთან, საარჩევნო ადმინისტრაციამ კიდევ ერთხელ დაადასტურა მზაობა დელეგაციის წევრებისთვის ყველა საინტერესო ინფორმაციის დროულად და სრულყოფილად მიწოდების შესახებ.გიორგი კალანდარიშვილმა მისიის წარმომადგენლებს მადლობა გადაუხადა საარჩევნო ადმინისტრაციის საქმიანობის ობიექტურად, მიუკერძოებლად და დადებითად შეფასებისთვის. როგორც მან აღნიშნა საარჩევნო ადმინისტრაცია გაეცნო ეუთო/ოდირის სადამკვირვებლო მისიის ანგარიშს და ყველა იმ მიგნებასა თუ წუხილს, რომელიც დოკუმენტში არის აღნიშნული. კალანდარიშვილმა დაადასტურა მზაობა, რომ მოხდება ამ ინფორმაციის გაანალიზება და კომპეტენციისა და შესაძლებლობის ფარგლებში გათვალისწინება.გიორგი კალანდარიშვილის განცხადებით, ეს იყო პირველი არჩევნები, რომელზეც საარჩევნო ელექტრონული ტექნოლოგიები ფართო მასშტაბით იქნა გამოყენებული და მნიშვნელოვანია ამ პროცესის კიდევ უფრო გაუმჯობესებისთვის სადამკვირვებლო ორგანიზაციების მხრიდან ობიექტური მოსაზრებების და რეკომენდაციების მოსმენა.ეუთო/ოდირის მისიას ოუენ მერფი ხელმძღვანელობს. მასთან ერთად დღევანდელ შეხვედრას ესწრებოდნენ მისიის უფროსის მოადგილე მარსელ ნაჯი, საარჩევნო საკითხების ანალიტიკოსი მარცელა მაშკოვა, ანალიტიკოსი ანა მელიქიანი.საარჩევნო ადმინისტრაციის მხრიდან შეხვედრას ესწრებოდნენ იურიდიული დეპარტამენტის უფროსი გიორგი სანტურიანი და საარჩევნო პროცესების მართვის დეპარტამენტის უფროსი ეკა ცაბაშვილი.შეხვედრა ცესკოში 31 ოქტომბერს გაიმართა.

1730376558

სააგენტო Bloomberg წერს, რომ მიმდინარე წლის 5 ივლისის სასამართლოს გადაწყვეტილებით, ივანიშვილმა UBS-ის საკუთრებაში არსებული Credit Suisse-ის წინააღმდეგ მრავალწლიანი დავა საბოლოოდ მოიგო. ამის შემდეგ გახდა საჭირო თავიდან შეფასებულიყო ივანიშვილისთვის კომპენსაციის სახით გადასახდელი თანხის მოცულობა.

1730376465

ა(ა)იპ “ინფრასტრუქტურის მშენებელთა ასოციაცია” 2015 წელს დაარსდა. ასოციაცია ერთ-ერთ მისიად წევრი კომპანიების კონკურენტუნარიანობის ამაღლების ხელშეწყობას ასახელებს, თუმცა რეალობა სრულიად განსხვავებულია: ასოციაციის გამგეობის სამმა წევრმა კომპანიამ მხოლოდ 2023-2024 წლებში უკონკურენტო ტენდერების საშუალებით ჯამურად 700,567,482 ლარი მიიღო.კომპანიები, რომლებიც ა(ა)იპ “ინფრასტრუქტურის მშენებელთა ასოციაციის” გამგეობის წევრები არიან, აქტიურად იღებენ სახელმწიფო შესყიდვებში მონაწილეობას, რის შედეგადაც რამდენიმე ასეული მილიონი ლარის ღირებულების ტენდერებს იგებენ. ასოციაციის წევრი კომპანიები ასევე ერთი და იგივე ელ.ტენდერში მონაწილეობენ და ხშირია უკონკურენტოდ გამარჯვების შემთხვევები. სახელმწიფო შესყიდვების სააგენტოს ბრძანების მიხედვით, ელექტრონულ ტენდერში ამხანაგობა მონაწილეობას იღებს და სატენდერო დოკუმენტაციას წარადგენს, როგორც დამოუკიდებელი პრეტენდენტი. ამხანაგობასა და მის მონაწილეებს ეკრძალებათ ერთსა და იმავე ელ.ტენდერში ინდივიდუალურად მონაწილეობა. შესაბამისად, ასოციაციის წევრი კომპანიები ერთი და იგივე ტენდერში მონაწილეობით კანონს არღვევენ.უკონკურენტო გარემოში ჩატარებული ელექტრონული ტენდერები, თავის მხრივ გამჭვირვალობის სტანდარტს ამცირებს და კორუფციის რისკებს ზრდის – რაც კონფლიქტში მოდის კონკურენციის ზრდის გაცხადებულ მიზანთან. გარდა ამისა, ქართულ პრაქტიკაში უკონკურენტო გარემოში ჩატარებული შესყიდვები ხშირად იმასაც ნიშნავს, რომ ხელშეკრულება იდება მმართველ პარტიასთან დაახლოებულ პირის კუთვნილ კომპანიასთან. ამის დამადასტურებელია აღნიშნულ კომპანიებში ქართული ოცნების ხშირი შემწირველების დომინირება.საჯარო რეესტრის უკანასკნელი ამონაწერის მიხედვით, ინფრასტრუქტურის მშენებელთა ასოციაციაციის დირექტორი ანა საბა ხტარაშვილია. ასოციაციას ასევე ჰყავს გამგეობა, რომელიც ძირითადად დიდი სამშენებლო კომპანიებით არის დაკომპლექტებული. მაგალითად, ბოლო ამონაწერიდან ვიგებთ, რომ გამგეობის თავმჯდომარე შპს “ინ-სი” არის, ხოლო გამგეობის წევრების ჩამონათვალი ასე გამოიყურება: შპს “დაგი”, შპს “ელიტა ბურჯი”, შპს “ფერი”, შპს “ენსისი”, შპს “ანაგი”,სს “ენერგონი”. გარდა აღნიშნული კომპანიებისა, მშენებელთა ასოციაციაში კიდევ რამდენიმე ათეული კომპანიაა გაერთიანებული.შპს ინსი სახელმწიფო შესყიდვებში 2011 წლიდან გამოჩნდა. მხოლოდ 2023-2024 წლებში კომპანიამ 18 ელ.ტენდერში მიიღო მონაწილეობა, საიდანაც 8 შემთხვევაში კონკურენტი საერთოდ არ ჰყოლია. შპს ინსი-მ დროის ამ მონაკვეთში ელ.ტენდერების გზით საერთო ჯამში 319,288,204 ლარი მიიღო. აღსანიშნავია, რომ ერთ-ერთ ტენდერში (NAT230004764) შპს ინსი ასოციაციის სხვა წევრ კომპანიასთან, შპს დაგისთან ერთად იღებდა მონაწილეობას, სადაც გამარჯვებული შპს დაგი გახდა.ხაზგასასმელია ისიც, რომ შპს ინსის მოქმედი დირექტორი, ზვიად თოიძე, მმართველი პარტიის შემომწირველიცაა. მან “ქართულ ოცნებას” 2016 წელს 50,000 ლარი შესწირა.ასოციაციის კიდევ ერთი წევრი კომპანია შპს დაგია. კომპანია წლებია ყველაზე ძვირად ღირებულია ტენდერებს უკონკურენტოდ იგებს. მხოლოდ 2023-2024 წლებში შპს დაგიმ 26 ელ.ტენდერში მიიღო მონაწილეობა და მასთან გაფორმებული ხელშეკრულებების ღირებულებამ 488,370,752 ლარი შეადგინა.აღსანიშნავია, რომ 26 ტენდერიდან 16 უკონკურენტო გარემოში ჩატარდა.შპს ანაგი სახელმწიფო შესყიდვებში 2011 წელს გამოჩნდა, მას საერთო ჯამში 68 ელ.ტენდერში აქვს მონაწილოება მიღებული. მხოლოდ 2023-2024 წლებში კომპანიამ 16 ტენდერში მიიღო მონაწილეობადა მასთან 82,344,576 ლარის ღირებულების ხელშეკრულებები გაფორმდა. 16-დან 5 შემთხვევაში შპს ანაგის კონკურენტი საერთოდ არ ჰყოლია. ამასთან ერთად, შპს “ანაგი”-ს მოქმედი დირექტორი, ირაკლი გოგოტიშვილი ქართული ოცნების შემომწირველია და 2023 წელს მას 60,000 ლარი შესწირა. გარდა ირაკლი გოგოტიშვილისა, მმართველი პარტიისთვის 2021 და 2023 წლებში ჯამში 110,000 ლარი აქვს შეწირული შპს “ანაგი ქონსთრაქშენ”-ის დირექტორს, დავით ანდღულაძეს, ხოლო 2023 წელს 60,000 ლარი აქვს შეწირული შპს “ანაგი ინფრაკონსტრაკშენ”-ის დირექტორს, გიორგი მიხანაშვილს.ცნობისთვის, შპს “ანაგი ქონსთრაქშენ”-ის 100%-იან წილს ზაზა გოგოტიშვილი ფლობს, ხოლო თავად შპს “ანაგი ქონსთრაქშენ”-ი  შპს “ანაგი ინფრა კონსტრაკშენ”-ის 50%-იან წილს ფლობს.სააქციო საზოგადოება “ენერგონი”-ს, რომელიც ასევე ასოციაციის გამგეობის წევრია, 2023-2024 წლებში მხოლოდ ერთი – 53,032 ლარის ღირებულების ელექტრონული ტენდერი აქვს მოგებული. თუმცა, მაგალითად 2022 წელს, “ენერგონი”-ს 4 ელექტრონული ტენდერიდან 3 უკონკურენტოდ აქვს მოგებული, ხოლო 2021 წელს, სააქციო საზოგადოების მიერ მოგებული ხუთი ტენდერიდან ხუთივე უკონკურენტო გარემოში ჩატარდა.რაც შეეხება ასოციაციის გამგეობის დანარჩენ წევრებს, შპს ელიტა ბურჯი და შპს ფერი სახელმწიფო შესყიდვებში 2021 წლიდან აღარ მონაწილობენ, შპს ენსისიმ კი, რომელსაც ახლა შპს რეფორმა ეწოდება, 2023-2024 წლებში 5 ელ.ტენდერში მიიღო მონაწილოება, თუმცა ვერცერთ მათგანში გაიმარჯვა.თუმცა, თუ მათ ძველ ელ.ტენდერებს გადავხედავთ, ვნახავთ, რომ მაგალითად, შპს ელიტა ბურჯი 2012-2020 წლებში აქტიურად იღებდა ელ.ტენდერებში მონაწილეობას და მასთან 14 მილიონზე მეტიღირებულების ხელშეკრულებები გაფორმდა. კომპანიამ უკონკურენტო გარემოში ჩატარებული ტენდერებიდან 6,348,583 ლარი მიიღო.კომპანიის ახლანდელი დირექტორი გიორგი როგავაა, ხოლო 100%-იანი წილის მფლობელი ბიძინა ივანიშვილის ა(ა)იპ საქველმოქმედო ფონდი “ქართუა.” აღსანიშნავია, რომ სამშენებლო კომპანიის სამეთვალყურეო საბჭოს წევრები მმართველი პარტიის შემომწირველები არიან. მაგალითად, ნატო ხაინდრავას 2012-2024 წლებში საერთო ჯამში 492,600 ლარი აქვს შეწირული მმართველი პარტიისთვის, მისი ბოლო შემოწირულობა 2024 წლის 1-ელი აგვისტოთი თარიღდება. სამეთვალყურეო საბჭოს კიდევ ერთმა წევრმა, ნუგზარ დეკანოიძემ ქართულ ოცნებას 2016-2023 წლებში ჯამში 190,000 ლარი შესწირა.შპს ფერის 2017-2020 წლებში ელ.ტენდერების გზით 101,332,383 ლარი აქვს მიღებული, ხოლო შპს ენსისისთან 2012-2020 წლებში 233,816,933 ღირებულების ხელშეკრულებები არის გაფორმებული. კომპანიამ უკონკურენტო გარემოში გამართული ტენდერების გზით 36,181,944 ლარი მიიღო.გაგაცნობთ შპს “პალადა”-საც, რომელიც ასოციაციის წევრი კომპანიაა, თუმცა ის გამგეობის წევრებს შორის არ არის. შპს პალადას 2011-2024 წლებში საერთო ჯამში 447 ელ.ტენდერში აქვს მონაწილეობა მიღებული. აქედან მხოლოდ 2023-2024 წლებში მან 66 ტენდერში მიიღო მონაწილეობა და 24 შემთხვევაში კონკურენტის გარეშე გაიმარჯვა. კომპანიასთან ბოლო ერთი წლის განმავლობაში გაფორმებული ხელშეკრულებების საერთო ღირებულება 56,370,490 ლარია.მშენებელთა ასოციაციის წევრი კომპანიები მსგავსად გამგეობის წევრებისა, ასევე ხშირად საკმაოდ ძვირად ღირებულ ელ. ტენდერებს უკონკურენტო გარემოში იგებენ. მაგალითისთვის, ასოციაციის ოთხმა კომპანიამ 50-ზე მეტ შემთხვევაში სრულიად უკონკურენტოდ გაიმარჯვა.როგორც "ფლანგვის დეტექტორი" წერს, მაშინ, როდესაც ა(ა)იპ “ინფრასტრუტურის მშენებელთა ასოციაციის” გაცხადებული მისია წევრი კომპანიების კონკურენტუნარიანობის ამაღლებაა, რეალობაში სრულიად განსხვავებულ სურათს ვაწყდებით, არამხოლოდ წევრი კომპანიებისგან, არამედ უპირველესად – ასოციაციის გამგეობის წევრი კომპანიებისგან. აღნიშნული კომპანიები ხშირად მონაწილეობენ ერთად ელექტრონულ ტენდერებში, რითიც ხელოვნურ კონკურენციას ქმნიან, ან სრულად უკონკურენტო გარემოში ახერხებენ შესყიდვებში გამარჯვებას. ამ გზებით მხოლოდ 2023-24 წლებში ელექტრონული ტენდერების საშუალებით მათ ჯამურად რამდენიმე ასეული მილიონი ლარის მოპოვება შეძლეს.

1730375542

დოკუმენტით ვიგებთ, კენჭისყრის დღე დაძაბულობით, ზოგიერთ საარჩევნო უბანზე მოქალაქეთა სიჭარბით და ფიზიკური დაპირისპირებისა და დაშინების რამდენიმე ინციდენტით ხასიათდებოდა. ამიტომ, ეუთო/ოდირმა თქვა, რომ ხმის მიცემის პროცესი პროცედურული თვალსაზრისით უმეტესწილად კარგად იყო ორგანიზებული.თუმცა, დაკვირვებების 1 924 შემთხვევის 6%-ში, რაც არსებითად დიდი რიცხვია, პროცესი ნეგატიურად შეფასდა, უმეტესწილად ამომრჩევლებზე ზეწოლისა და დაშინებაზე მინიშნების გამო, რასაც ზოგიერთ შემთხვევაში თან ერთოდა საარჩევნო უბნებს შიგნით წარმოქმნილი დაძაბულობა და არეულობა და მოქალაქეთა სიჭარბე.მისიის დასკვნის თანახმად, დაკვირვების 24%-ში ხმის მიცემის ფარულობა პოტენციურად კომპრომეტირებული/დარღვეული იყო ამომრჩეველთა მიერ საარჩევნო ყუთში საარჩევნო ბიულეტენების მოთავსების ფორმით ან 7%-ში საარჩევნო უბნის მოწყობის, მაგიდების განლაგებასთან დაკავშირებული ხარვეზების გამო.დასკვნაში ვკითხულობთ: მიუხედავად იმისა, რომ კანონს არ ეწინააღმდეგება, საარჩევნო უბნების უმრავლესობაში პოლიტიკური პარტიის წარმომადგენლები, უმეტესწილად „ქართული ოცნებიდან“, ხმის მიცემის პროცესს იწერდნენ [ვიდეოკამერებით]. დამკვირვებლების შეფასებით, ამ ფაქტს დამაშინებელი ეფექტი ჰქონდა, რადგან კამერები ხშირად პირდაპირ ამომრჩეველთა იდენტიფიცირების მოწყობილობებს ან კენჭისყრის კაბინებს უყურებდნენ, რაც პოტენციურად აზიანებდა ხმის მიცემის ფარულობას.საარჩევნო უბნების გარეთ უცნობი პირები ამომრჩეველთა აღრიცხვას ეწეოდნენ (10%), საარჩევნო უბნების შიგნით კი პარტიის წარმომადგენლები (7%).საერთაშორისო სადამკვირვებლო მისიის დამკვირვებლების ანგარიშებში აისახა საარჩევნო უბნების 4%-ში მთელი ოჯახის ან ადამიანების ჯგუფის მიერ ხმის ერთდროულად მიცემა.ზოგიერთ შემთხვევაში, საერთაშორისო სადამკვირვებლო მისიის დამკვირვებლებმა მიიღეს შეტყობინებები ამომრჩეველთა მოსყიდვის სავარაუდო ბრალდებების შესახებ. დაკვირვების არეალში მოქცეული ზოგიერთ შემთხვევაში პროცედურები არათანმიმდევრულად იყო დაცული – ამომრჩეველთა თითებზე მარკირების რეგულარულად შემოწმება არ ხდებოდა (7%) ან ხმის მიცემამდე მარკირება არ ხდებოდა (4%).ახალი საარჩევნო ტექნოლოგიის დანერგვისა და თითოეულ საარჩევნო უბანზე ამომრჩეველთა გაზრდილი რაოდენობის გამო პროცესი შეფერხებით მიმდინარეობდა.ამომრჩეველთა იდენტიფიცირებისა და ხმის დამთვლელი ელექტრონული მოწყობილობებით აღჭურვილ უბნებზე დაკვირვების შემთხვევათა 99% და 98%-ში, შესაბამისად, მოწყობილობები სრულად გამართულად მუშაობდნენ.გამონაკლისი შემთხვევა იყო მხოლოდ დეფექტური მოწყობილობისა და ამომრჩეველთა იდენტიფიცირების მოწყობილობებს შორის მონაცემთა სინქრონიზაციასთან დაკავშირებული იშვიათი ხარვეზების გამო.მიუხედავად იმისა, რომ თითქმის ყველა საუბნო საარჩევნო კომისიამ იცოდა, როგორ გამოეყენებინა ეს მოწყობილობები, 9%-ში ყველა ამომრჩეველს არ მიეცა ადეკვატური ინსტრუქცია ბიულეტენის გაფერადებისა და ხმის დაფიქსირებასთან დაკავშირებით.საარჩევნო უბნების 54%-ში ზოგიერთ ამომრჩეველს გაუჭირდა ხმების დამთვლელ მოწყობილობაში ბიულეტენის შეცურება.პოლიტიკური პარტიების წარმომადგენლები საარჩევნო უბნების 97%-ში ესწრებოდნენ საარჩევნო პროცესს, ადგილობრივი დამკვირვებლები კი – 89%-ში, რაც აუმჯობესებდა გამჭვირვალობას.თუმცა, ზოგიერთმა ადგილობრივმა დამკვირვებელმა აღნიშნა საუბნო საარჩევნო კომისიის მიერ ხელშეშლის ფაქტი, როდესაც მათ შენობაში შესვლას უკრძალავდნენ ან დაკვირვების შესაძლებლობას არ აძლევდნენ.ამის საპირისპიროდ საერთაშორისო სადამკვირვებლო მისიის დამკვირვებლებმა დაკვირვებათა 28%-ში  შენიშნეს, რომ ადგილობრივი დამკვირვებლები საარჩევნო სუბიექტების სახელით მოქმედებდნენ, რაც შეშფოთებას ზრდიდა ადგილობრივი დამკვირვებლების მიუკერძოებლობისა და მათი როლის ბოროტად გამოყენების გამო, რაც არ შეესაბამება ODIHR-ის მიერ გაცემულ უცვლელ რეკომენდაციას.7%-ში არაუფლებამოსილი პირები, საარჩევნო სუბიექტების წარმომადგენლები და ადგილობრივი დამკვირვებლები ხელს უშლიდნენ საუბნო საარჩევნო კომისიების საქმიანობას, ამოწმებდნენ ამომრჩეველთა პირადობის დამადასტურებელ მოწმობებს და დახმარებას უწევდნენ ბიულეტენებთან დაკავშირებულ საკითხებში.ერთ შემთხვევაში საერთაშორისო სადამკვირვებლო მისია პირდაპირი დაშინებისა და სატრანსპორტო საშუალების დაზიანების ობიექტი გახდა.ხმების დამთვლელი მოწყობილობებით აღჭურვილ საარჩევნო უბნებში წინასწარი შედეგები დადგინდა ცალკეული მოწყობილობების დაჯამებული შედეგების გაერთიანებით, რის შემდეგადაც მონაცემები USB მოწყობილობაზე აიტვირთა და პლანშეტის დახმარებით გადაიგზავნა ცენტრალურ საარჩევნო კომისიაში. ოფიციალური მონაცემები ყველა საარჩევნო უბნისთვის სავალდებულო ხელით გადათვლის შედეგებს დაეყრდნობა.საერთაშორისო სადამკვირვებლო მისიის დამკვირვებლებმა ხმების დათვლის პროცესი უარყოფითად შეაფასეს 193 საარჩევნო უბნიდან 24-ში, რაც პროცედურული შეცდომებით ან საარჩევნო უბნებს შიგნით არსებული არეულობით იყო განპირობებული.საარჩევნო სუბიექტებისა და ადგილობრივი დამკვირვებლების წარმომადგენლები თითქმის ყველა საარჩევნო უბანში იმყოფებოდნენ (შესაბამისად, 188 და 176 შესაბამისად) და პროცესი გამჭვირვალედ შეფასდა 181 შემთხვევაში.თუმცა, პროცედურების საპირისპიროდ, გადათვლის პროცესის ზედამხედველობის მიზნით ორი დამკვირვებლისა და პარტიის წარმომადგენლის არჩევა არ მომხდარა, შესაბამისად, 49 და 47 შემთხვევაში.საარჩევნო სუბიექტების წარმომადგენლების ან ადგილობრივი და სახელმწიფო თანამდებობის პირებისა და ადგილობრივი დამკვირვებლების მიერ პროცესში ჩარევის ფაქტი გამოვლინდა 27 შემთხვევაში. დაფიქსირდა დაძაბულობისა და არეულობის 29 და ხმების დათვლისთვის ხელის შეშლის 7 შემთხვევა.ხმების დათვლის დროს პროცედურის ეტაპების გამოტოვების, მათ შორის წინასწარ გაწერილი თანმიმდევრობისთვის გვერდის ავლა დაფიქსირდა 50 შემთხვევაში.მსაუბნო საარჩევნო კომისიებმა ვერ გააბათილეს გამოუყენებელი ბიულეტენები 40 შემთხვევაში, და ელექტრონული მოწყობილობები პროცედურის დაცვით არ აალაგეს 67 შემთხვევაში.დათვლის პროცესში თითოეულ ბიულეტენზე გაკეთებული არჩევანი ხმამაღლა არ გამოცხადებულა 28 შემთხვევაში, სავალდებულო ხელით გადათვლამ ხმის დამთვლელ მოწყობილობასთან მიმართებით მცირე ცდომილება აჩვენა. მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ 23 შემთხვევაში ხელით გადათვლის დროს ხმის ვალიდურობა არ იყო სრულად, რეგულაციების შესაბამისად, განსაზღვრული და არათანმიმდევრული იყო 21 შემთხვევაში.გარდა ამისა, სადავო ბიულეტენების ვალიდურობა არ იყო კენჭისყრით განსაზღვრული დაკვირვების 80 შემთხვევაში. შედეგების ოქმებში გადატანასთან დაკავშირებული სირთულეები აღირიცხა 31 შემთხვევაში, რასაც 6 შემთხვევაში მანამდე დასრულებულ საუბნო საარჩევნო კომისიების ოქმებში რიცხვების ცვლილებები მოჰყვა.ცდომილებების დათვლის შედეგად შესწორება ან ხელახალი გადათვლა მოითხოვეს 42 შემთხვევაში.37 საარჩევნო უბანზე საუბნო საარჩევნო კომისიებმა საჯაროდ არ გამოაკრეს საბოლოო შედეგების ოქმის ხელმოწერილი ასლი, რაც ზღუდავს გამჭვირვალობას.65 საოლქო საარჩევნო კომისიების მიერ შედეგების ოქმები და საარჩევნო მასალების დამუშავების ეტაპის დასაწყისს 73 საარჩევნო უბანზე დააკვირდნენ, რაც ზოგადად დადებითად შეფასდა.პროცედურული ეტაპების გამოტოვების შემთხვევები აღირიცხა 6 დაკვირვების დრო, გადაცემული მასალების მთლიანობასთან დაკავშირებული პრობლემები აღირიცხა 17 დაკვირვების დროს, შეუსაბამო შენობების შემთხვევა გამოვლინდა 8 შემთხვევაში, მოქალაქეთა სიჭარბე კი – 6 შემთხვევაში.მიუხედავად იმისა, რომ უბნების დონეზე მიღებული შედეგების დაჯამება საოლქო საარჩევნო კომისიების ამოცანას წარმოადგენს, წევრებმა 9 შემთხვევაში არ განახორციელეს შედეგების ოქმების სიზუსტისა და სისრულის გადამოწმება, ხუთ საოლქო საარჩევნო კომისიას საერთოდ არ შეუსრულებია ეს პროცედურა, არგუმენტად კი მიუთითა, რომ ოფიციალურ შედეგების საბოლოო გაფორმება ეროვნულ დონეზე ხდება.საუბნო საარჩევნო კომისიების ოქმებში უზუსტობების არსებობის ფაქტი 10 საოლქო საარჩევნო კომისიაში დაფიქსირდა.66 კენჭისყრის დღეს საოლქო საარჩევნო კომისიებმა დამკვირვებელთა ჯგუფებისა და პოლიტიკური პარტიების წარმომადგენლებისგან 439 საჩივარი მიიღეს, რომლებიც საარჩევნო უბნების დაგვიანებით გახსნას, მრავლობითი საარჩევნო ბიულეტენების გაცემის სავარაუდო ფაქტებს, ადგილობრივი დამკვირვებლებისა და პარტიების წარმომადგენლებისთვის უფლებების შეზღუდვას, ხმის ფარულობის დარღვევას, პროცედურულ დარღვევებს, გადასატანი ყუთით ხმის მიცემას, სახარჯი მასალის ნაკლებობას, ელექტრონული მოწყობილობების გაუმართაობას, ვიდეო გადაღებას, საარჩევნო უბნებში, უბნებს გარეთ ან მათ სიახლოვეს წინასაარჩევნო კამპანიის მასალების არსებობას შეეხებოდა.ხმის მიცემის პროცესის დასრულებისთვის ყველა საჩივრის განხილვა დაწყებული იყო. ხმის მიცემის დასრულების შემდეგ ცენტრალურმა საარჩევნო კომისიამ საარჩევნო უბნებიდან ელექტრონულად მიღებული ნაწილობრივი შედეგების გამოქვეყნება დაიწყო და ამ საარჩევნო უბნების 90%-დან შედეგები მიღების შემდეგ წინასწარი შედეგების გამოქვეყნება 21:45სთ-ზე დაიწყო.ანგარიში სრულად შეგიძლიათ იხილოთ ბმულზე. 

1730373984