რა იყო გახარიას გადადგომის მიზეზი

დამოუკიდებელი საქართველოს ისტორიაში ასეთი მსხვილი ინვესტიციები ბევრი არ განხორციელებულა", სახელმწიფოსა და კერძო სექტორის კოორდინაციით, რომელიც საშუალებას მოგვცემს, ქვეყანაში  ახალი ინდუსტრია ჩამოვაყალიბოთ“, - განაცხადა ეკონომიკის მინისტრმა ლევან დავითაშვილმა დღეს ახალი ქარხნის პროექტის პრეზენტაციაზე,პირველ სრული ციკლის ქარხანას „ბლექ სი პეტროლიუმი“ აშენებს. სრული საინვესტიციო მოცულობა 700 მილიონ აშშ დოლარამდეა. I ფაზის გამოშვება 1 მლნ ტ-ზე მეტი იქნება. დასკვნით  ეტაპზე საწარმო შეძლებს როგორც ადგილობრივი მოხმარების დაკმაყოფილებას, ისე მაღალი სტანდარტების პროდუქციის წარმოებას, რომელიც ევროპის ბაზარზეც ექსპორტირდება. ქარხნანა მაღალტექნოლოგიური, თანამედროვე დანადგარებით იქნება აღჭურვილი, რაც  უმაღლესი ხარისხის, საერთაშორისო სტანდარტის საბოლოო პროდუქტების მიღებას უზრუნველყოფს. ამასთან, პირველი ვიცე-პრემიერის ინფორმაციით, საწარმოს განვითარება სრულადაა თანხვედრაში გარემოს დაცვით  უმაღლეს სტანდარტებთან. ქარხანა ფუნქციონირებას 2025 წლის მარტში დაიწყებს და I ეტაპზე წლიურად  1,2 მილიონი ტ ნედლი ნავთობის გადამუშავებას გეგმავს.

1729616520

სებ-ის ანალიტიკური ანგარიშით, სექტემბრის მდგომარეობით, 19.6%-ია. 2024-ის დასაწყისში  20.09% იყო, 2023-ის დასაწყისში კი 21.4%.იპოთეკური სესხების პორტფელი 11.3 მლრდ ლარია, საიდანაც 5-დან 10 წლამდე ვადიანობის სესხების ნაშთი 3 მლრდ ლარამდეა, 10 წელზე მეტი ვადით გაცემული სესხებია (01/2024 – 2.6 მლრდ; 7.3 მლრდ).10 წელზე მეტი ვადიანობის სესხებში სავალუტოს წილი  42%-ია. პორტფელი  3.1 მლრდ ლარს შეადგენს. როგორც იცით,  2022-ის შემოდგომიდან სავალუტო იპოთეკის მაქსიმალური ვადა 15-დან 10 წლამდე დამოკლდა. იმავე წლის საზაფხულო რეგულაციით კი +3%-იანი დერეფანი გაიხსნა, როგორც სავალუტო ასევე ლარის იპოთეკაზე.იპოთეკის წლიური ზრდა 11.42%-ია. ტემპი გასული წლის ანალოგიური პერიოდისას (+10.25%Y.Y) აღემატება, 2023-ის კოეფიციენტს (+14.9%Y.Y) ჩამოსცდება.საცალო  დაკრედიტება კვლავ მზარდია, მ.შ. სამომხმარებლო სესხების წილი 19.2%-მდეა გაზრდილი. სოფლის მეურნეობის მიმართულებას ბანკების ნაკლებად აფინანსებენ, რადგან რისკიან სეგმენტად მიიჩნევა შესაბამისად, აგრარული სექტორის დაკრედიტების წილი მცირეა.დარგობრივ ჭრილში ბაზრის აქტივობა მიმოხილულია სებ-ის მაკროეკონომიკურ  და საფინანსო სექტორის ყოველთვიურ პუბლიკაციებში, რომელსაც ბაზრის ზედამხედველი ანალიტიკური კომუნიკაციის გაუმჯობესების მიზნით, განაგრძობს. ოქტომბერში მიმოიხილავს აგვისტოს ტენდენციას,  სექტემბერში აანალიზებს ივლისს, 20 ნოემბერს გამოაქვეყნებს სექტემბრის სტატისტიკას. 

1729615800

პრეზენტაციის ფარგლებშიც ისაუბრა საქართველოს ფინანსური ტექნოლოგიების „ღია პოლიტიკის“ სტრატეგიაზე და მის როლზე შუა დერეფნის ქვეყნებში რეალურ ეკონომიკაში მიმდინარე პოზიტიური ტენდენციის მეტად აქსელერაციის თვალსაზრისით.„საქართველოს მიზანია, საფინანსო სექტორში ინოვაციების წახალისება საზედამხედველო ჩარჩოების და პროაქტიული პოლიტიკის საშუალებით. მთავარი ამოცანა ტექნოლოგიური ინოვაციის ხელშეწყობაა, რაც ახალი ტექნოლოგიების ადრეული დანერგვითა და საქართველოს შუა დერეფნის რეგიონის ფინტექ ჰაბად პოზიციონირებით მიიღწევა“, - აღნიშნა ვარლამ ებანოიძემ.ფორუმის - „ფინანსების ქუჩა 2024“ მთავარი მიზანი იყო დანაწევრებული ციფრული სამყაროს გაერთიანებაში ფინტექის როლის განსაზღვრა და ფინანსების ინკლუზიურობის ზრდაში ტექნოლოგიების გავლენის კვლევა.ვარლამ ებანოიძესთან ერთად ფორუმის მთავარი მომხსენებლები იყვნენ Ant Financial-ის და "ალიფეი ჯგუფის" პრეზიდენტები, ასევე ჩინეთის ცენტრალური ბანკისა და უმსხვილესი ბანკების ხელმძღვანელი პირები.აღნიშნულ ფორუმზე ვარლამ ებანოიძე უმსხვილესი ჩინური გადახდების სისტემა „ალიფეის“ მიწვევით იმყოფებოდა.„ალიფეისთან“ ერთად დაიგეგმა სამომავლო ნაბიჯების გადადგმა საქართველოს ფინანსურ ბაზარზე შესაძლო ოპერირების კუთხით, მათ შორის რეგიონალური დაფარვის თვალსაზრისით.

1729614900

საქართველოს ბანკისა და კომაროვის STEM სკოლის პროექტი 2023 წლიდან ხორციელდება და წელს სკოლამ უკვე მეოთხე ნაკადი მიიღო. ამჯერად, შემოდგომის ნაკადზე მონაწილეობის მისაღებად VII-XI კლასის მოსწავლეები დარეგისტრირდნენ, მათგან საუკეთესო შედეგის მქონე 200 ახალგაზრდა შეირჩა, რომელთაგან 30 საქართველოს ბანკის სტიპენდიატი გახდა.STEM სკოლაში გაკვეთილები ონლაინ რეჟიმში ტარდება, რაც საქართველოს მასშტაბით მცხოვრებ მოსწავლეებს შესაძლებლობას აძლევს, დაესწრონ გაკვეთილებს და მიიღონ ხარისხიანი განათლება.შეგახსენებთ, რომ STEM აბრევიატურაა, რომელიც მომავლის მიმართულებებს - მეცნიერება, ტექნოლოგია, ინჟინერია და მათემატიკა აერთიანებს. შესაბამისად, STEM სკოლის მიზანია, მოსწავლეებს მისცეს შესაძლებლობა, დაეუფლონ მომავლის პროფესიებს და მიიღონ როგორც თეორიული, ასევე პრაქტიკული ცოდნა დარგის სპეციალისტებისგან.“საქართველოს ბანკში მიზნად ვისახავთ, ხელი შევუწყოთ ახალგაზრდებს, დაინტერესდნენ მომავლის პროფესიებით და ამ მიმართულებით მივცეთ მათ წვდომა ხარისხიან განათლებაზე. რათა ხელი შეუწყონ მომავალში საქართველოში მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების სფეროს კიდევ უფრო მეტად განვითარებას. ამისათვის, კომაროვის სკოლასთან თანამშრომლობით, STEM სკოლის პროექტს ვახორციელებთ, რომლის ფარგლებშიც მოსწავლეებს STEM მიმართულებით ხარისხიანი თეორიული და პრაქტიკული ცოდნის მიღების შესაძლებლობას ვაძლევთ. იმისათვის, რომ მთელი ქვეყნის მასშტაბით მცხოვრები მოსწავლეებისთვის განათლება კიდევ უფრო მეტად ხელმისაწვდომი გავხადოთ, ყოველ წელს საუკეთესო შედეგის მქონე 60-მდე მოსწავლეს სწავლას სრულად ვუფინანსებთ. შედეგად, STEM სკოლისადმი ინტერესი ყოველწლიურად იზრდება. ჩვენ არ ვჩერდებით და განვაგრძობთ განათლების ახალი შესაძლებლობების შექმნას“, - აღნიშნავს ანა ლომთაძე, საქართველოს ბანკის კორპორატიული სოციალური პასუხისმგებლობის (CSR) მიმართულების ხელმძღვანელი.ინფორმაციისთვის, პროექტით, მეოთხე ნაკადის ჩათვლით, 4000-ზე მეტი მოსწავლე დაინტერესდა, ჯამურად 800-ზე მეტმა მოსწავლემ მიიღო მონაწილეობა, მათგან კი საქართველოს ბანკი სტიპენდიით 150-ზე მეტმა ახალგაზრდამ ისარგებლა.საქართველოს ბანკისა და კომაროვის STEM სკოლის შესახებ დეტალური ინფორმაციის მისაღებად ეწვიეთ ვებგვერდს.ინფორმაციისთვის, აღნიშნულ პროექტს სიცოცხლის ხის ფონდი ახორციელებს საქართველოს ბანკის მხარდაჭერით. ფონდი 2008 წელს დაარსდა და დღემდე ისეთი სოციალურად მნიშვნელოვანი პროექტების მიმართულებით მუშაობს, როგორიცაა განათლება, გარემოს დაცვა და შშმ პირების მხარდაჭერა.საქართველოს ბანკის მიერ კორპორაციული სოციალური პასუხისმგებლობის ფარგლებში განხორციელებული პროექტების შესახებ უფრო მეტი ინფორმაციის მისაღებად შეგიძლიათ ეწვიოთ ვებგვერდს: csr.bog.ge

1729604465

ამასთანავე, ამ პირობის შეძენის შემთხვევაში, მომხმარებელი მიიღებს დამატებით ბენეფიტებს, კერძოდ: თეგეტას 200 ლარიანი ვაუჩერი ავტომობილის სრული დიაგნოსტიკა: ელექტრონული დიაგნოსტიკა, სავალი ნაწილის დათვალიერება, აკუმულატორის რესურსის და ანტიფრიზის დონის შემოწმება, საბურავის ნახრის შემოწმება თეგეტას პერსონალური მენეჯერის მომსახურება თბილისის მასშტაბით ულიმიტოდ თეგეტა გოლდის ბენეფიტი (ფასდაკლება ან ქეშბექი) ულიმიტო რეცხვა 50% ფასდაკლებით პროვაიდერ სამრეცხაოებში: პროვაიდერების სია საგზაო დახმარება 24/7: ევაკუატორის მომსახურება, საწვავის მიწოდება, ავტომობილის დაქოქვა, საბურავის გამოცვლა თიბისი დაზღვევა მუდმივად ზრუნავს მომხმარებლებისთვის საუკეთესო, თანამედროვე გამოცდილების შექმნაზე. თეგეტა მოტორსის მომსახურების ხარისხი გვარწმუნებს, რომ აღნიშნული პროდუქტი კიდევ უფრო გაუმარტივებს მომხმარებლებს ავტომობილის ფლობას.ისარგებლე ყვლზ სწრფ ავტდზღვვით, გაიგე მეტი*არსებული შეთავაზების გამოყენებას შეძლებენ მომხმარებლები, რომლებიც 15,000$-ზე მეტი ღირებულების ავტომობილს ფლობენ.

1729601037

5G აუქციონზე „მაგთიკომი" ასევე ერთი კომბინირებული ლოტის და ცალკემდგომი ლოტების გამარჯვებულად გამოცხადდა, რომლის ფარგლებშიც, 700, 800 და 3410-3710 სიხშირული დიაპაზონებით  სარგებლობის ლიცენზიები მიენიჭა. ჯამურად, „მაგთიკომის" მიერ ყველა შეძენილი სიხშირის ღირებულება 149 025 808 ლარს შეადგენს. სიხშირეების მოპოვებასთან ერთად, ოპერატორს დაევალა მომდევნო 7 წლის განმავლობაში 5G ქსელით ეტაპობრივად დაფაროს საქართველოს მჭიდროდ დასახლებული პუნქტები, ტურისტული ზონები, პორტები, აეროპორტები, რკინიგზა და ძირითადი საავტომობილო გზები. ამასთან, 5G ქსელების აგებისას, კომპანიამ უნდა იხელმძღვანელოს ევროკავშირის მიერ განსაზღვრული ტექნიკური ნორმებით, რაც ქსელის მაღალ ხარისხსა და უსაფრთხოებას უზრუნველყოფს.საგულისხმოა, რომ მეორედ გამოცხადებულ აუქციონზე მობილური ვირტუალური ქსელის ოპერატორის (MVNO) დაშვების სავალდებულო მოთხოვნა არ არსებობდა, თუმცა, იმ შემთხვევაში, თუ კომპანია ლოტს MVNO-ს ვალდებულებით აირჩევდა, საწყის საფასურზე 20%-იანი ფასდაკლება იმოქმედებდა. „მაგთიკომმა" ლოტები MVNO-ს სავალდებულო დაშვების გარეშე შეიძინა.შეგახსენებთ, რომ გასულ წელს გამოცხადებულ 5G აუქციონში მონაწილეობა მხოლოდ „სელფი მობაილმა" მიიღო, რომლის ფარგლებშიც MVNO-ს დაშვების ვალდებულებასთან ერთად მოიპოვა ლიცენზია მეხუთე თაობის ტექნოლოგიის დასანერგად. დღეისთვის, „სელფი მობაილს" 5G ზუგდიდში, ბაკურიანში, გუდაურში, ბათუმში, ქობულეთში, შეკვეთილში, გონიოსა და  კვარიათში უკვე დანერგილი აქვს და ამ პროცესს კვლავ აქტიურად აგრძელებს. გამომდინარე იქიდან, რომ ComCom-ისთვის ახალი თაობის ტექნოლოგიების დანერგვა კრიტიკულად მნიშვნელოვანია, კომისიამ გაითვალისწინა ოპერატორების მომართვა და პირველი აუქციონიდან ერთი წლის შემდეგ, კომპანიებს მეორედ მისცა შესაძლებლობა მიიღონ მონაწილეობა აუქციონში, დანერგონ მე-5 თაობის ტექნოლოგია და მომხმარებელს მაღალი ხარისხის მომსახურება შესთავაზონ.5G - ეს არის უსადენო ახალი თაობის ინტერნეტ ტექნოლოგია, რომელიც უკვე არსებულ ტექნოლოგიებთან შედარებით, მნიშვნელოვნად  გაზრდის მობილური ინტერნეტის სიჩქარეს,  შეამცირებს დაყოვნებას  და საკომუნიკაციო სექტორთან ერთად, სრულიად ახალ საფეხურზე გადაიყვანს ისეთ უმნიშვნელოვანეს დარგებს, როგორიცაა: ჯანდაცვა, განათლება, ბიზნესი, სოფლის მეურნეობა, ინფრასტრუქტურა და სხვა. რაც თავის მხრივ, ქვეყნის ეკონომიკას გააძლიერებს. კომუნიკაციების კომისიისთვის კი, როგორც ტელეკომ სექტორის ზედამხედველისთვის, აღნიშნულ საკითხებში მეტი დაინტერესებული მხარის ჩართვა ერთ-ერთი პრიორიტეტია.

1729599234

ბორჯომის „თორის“ ახალგაზრდული გუნდი 2020 წელს შეიქმნა. ისინი სამცხე-ჯავახეთის ჩემპიონატის გამარჯვებულები არიან და საქართველოს მასშტაბით არაერთი შეჯიბრის მონაწილეები, მათ შორის ურეკის საერთაშორისო ტურნირის, გორის საერთაშორისო ტურნირის, იმერეთის ჩემპიონატისა და სხვების. თორელების ახალი თაობა, ბორჯომის საფეხბურთო ისტორიას აგრძელებენ. განახლებული ფორმებით, აღჭურვილობითა და სავარჯიშო ინვენტარით მათ მეტი განვითარების საშუალება მიეცემათ რათა გააგრძელონ შრომა თავიანთი მიზნების მისაღწევად.„გუნდისთვის თიბისის სპონსორობა ძალიან მნიშვნელოვანია. ჩვენთვის ეს კიდევ ერთი წინ გადადგმული ნაბიჯი იქნება გუნდის განვითარებაში და ახალი წარმატებების მიღწევაში“, - სერგი კობესაშვილი სასპორტო სკოლა თორის გუნდის მთავარი მწვრთნელი.თიბისისთვის პრიორიტეტულია ახალი თაობის მხარდაჭერა, მათი შთაგონება და ჯანსაღი ცხოვრების წესის ხელშეწყობა. მსგავსი ინიციატივების განხორციელებას თიბისი მომავალშიც გეგმავს. 

1729598872

წინამდებარე ანგარიში მიმოიხილავს უკანასკნელი 4 წლის განმავლობაში არსებულ მდგომარეობას დემოკრატიული გარემოსთვის მნიშვნელოვან რამდენიმე სფეროში, რომლებზეც „საერთაშორისო გამჭვირვალობა - საქართველო“ მუშაობს: ანტიკორუფციული გარემო, სასამართლო სისტემა, საპარლამენტო ზედამხედველობა და მედიაგარემო.ძირითადი მიგნებებიანტიკორუფციული გარემო საბოლოოდ დადასტურდა, გაგრძელდა და გაღრმავდა სახელმწიფოს მიტაცების პროცესი; ბოლო 4 წლის განმავლობაში განსაკუთრებით გამწვავდა მაღალი დონის კორუფციის პრობლემა; მკაფიოდ გამოჩნდა კლეპტოკრატიული მმართველობის ნიშნები; მიუხედავად იმისა, რომ შეიქმნა ანტიკორუფციული ბიურო, რაც თავიდან დადებითად შეფასდა, ის ვერ გამოდგა ეფექტური კორუფციის წინააღმდეგ, რადგან ასევე მოექცა მიტაცებული ინსტიტუციების რიგებში; ანტიკორუფციული ბიუროს შექმნის გარდა, საქართველოს მთავრობამ არ შეასრულა ევროკომისიის ანტიკორუფციული მოთხოვნები და ვენეციის კომისიის რეკომენდაციები. სასამართლო სისტემა საქართველოს ხელისუფლებამ უარი თქვა სასამართლოსთან დაკავშირებით ევროკავშირის მოთხოვნების შესრულებაზე; გაგრძელდა სასამართლო სისტემაში არსებული ე.წ. „კლანის“ მმართველობის კონსოლიდაცია კანონმდებლობის შემდგომი გაუარესებითა და სასამართლო სისტემაში ახალი – კლანთან დაახლოებული კადრების შერჩევა-დაწინაურებით; აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის მიერ „კლანის“ სათავეში მყოფ მოსამართლეებზე  სანქციების დაწესებამ ცხადი გახადა, თუ რაოდენ ღრმად არის ჩაფლული კორუფციაში გავლენიანი მოსამართლეების ჯგუფი, რომელიც მთელ სასამართლო სისტემას აკონტროლებს; კლანურმა სასამართლო სისტემამ მორჩილად შეასრულა ხელისუფლების დაკვეთა მშვიდობიანი საპროტესტო აქციების მონაწილეთა დევნის საქმეში;  ხელისუფლების კონტროლის ქვეშ მყოფი კლანური სასამართლო სისტემა ასევე აქტიურად იყო ჩართული პოლიტიკოსებისა და კრიტიკული მედიის დევნაში. საპარლამენტო ზედამხედველობა საპარლამენტო კონტროლი, ხშირ შემთხვევაში, არ ეხებოდა ქვეყნისათვის მნიშვნელოვან თემებს, მათ შორის კორუფციას. უმრავლესობის მიერ საპარლამენტო კონტროლის მექანიზმების გამოყენება ძირითადად ვიწრო პარტიული მიზნებით ხდებოდა; კოვიდპანდემიით გამოწვეული კრიზისის დროს პარლამენტმა ფაქტობრივად უარი თქვა მის საზედამხედველო ფუნქციის შესრულებაზე აღმასრულებელი ხელისუფლების მიმართ; უსაფრთხოების სექტორზე საპარლამენტო ზედამხედველობას ფორმალური ხასიათი ჰქონდა. პარლამენტმა არ შეასრულა ევროკომისიის მოთხოვნა, ამ სექტორზე კონტროლის გაძლიერებასთან დაკავშირებით; მნიშვნელოვნად შესუსტდა ოპოზიციის როლი ზედამხედველობის განხორციელების პროცესში – უმრავლესობა ხელოვნურ ბარიერებს უქმნიდა ოპოზიციას, რათა მას ვერ განეხორციელებინა მთავრობაზე ზედამხედველობა. მედიაგარემო ბოლო 4 წელში მედიაგარემოს გაუარესების კვალდაკვალ, გამოვლინდა ისეთი საგანგაშო შემთხვევები, როგორებიცაა - ჟურნალისტებზე მასობრივი თავდასხმები და ძალადობა, რასაც „ტელეკომპანია პირველის“ ოპერატორის გარდაცვალებაც მოჰყვა. ასევე, სამართლებრივი საქმეების აღძვრა კრიტიკული მაუწყებლების მფლობელებისა და დამფუძნებლების მიმართ და მათი დაკავება.  საგანგაშოა მართლმსაჯულების სისტემის, კომუნიკაციის კომისიისა და ხელისუფლების დაქვემდებარებაში არსებული სხვა სტრუქტურების კრიტიკული მედიის წინააღმდეგ გამოყენება; განსაკუთრებით სახიფათოა მმართველი უმრავლესობის ინიცირებით მიღებული არაერთი კანონი და ნორმა, რომლითაც კიდევ უფრო შეიზღუდა და გართულდა ჟურნალისტური საქმიანობა. ანტიკორუფციული გარემო 2020-2024 წლებშიბოლო 4 წლის განმავლობაში ქვეყანაში არსებული კორუფციული გარემო ხასიათდებოდა მკვეთრი უკუსვლით პრაქტიკულად ყველა მიმართულებით. გაგრძელდა და ყოველგვარი ბუნდოვანების გარეშე დადასტურდა სახელმწიფოს მიტაცება, მაღალი დონის კორუფციამ მიაღწია კლეპტოკრატიის ნიშნულს, ჩავარდა ანტიკორუფციული რეფორმა, შეუსრულებელი დარჩა საერთაშორისო ანტიკორუფციული ვალდებულებები და რეკომენდაციები, და გაუარესდა შეფასებები საერთაშორისო ინდექსებში.სახელმწიფოს მიტაცება2023 წლის დეკემბერში ბიძინა ივანიშვილის დაბრუნებამ საბოლოოდ დაადასტურა, რომ ბოლო 12 წლის განმავლობაში მთავარი გადაწყვეტილების მიმღები პირი ქვეყანაში სწორედ ის იყო, მიუხედავად პოლიტიკაში არყოფნის მისი ფორმალური სტატუსისა. შესაბამისად, წლების განმავლობაში, სხვადასხვა ინსტიტუციების მიტაცებისა და პოლიტიკურად დამორჩილების პროცესის წარმმართველიც ის იყო.სახელმწიფოს მიტაცების პროცესი ბოლო 4 წლის განმავლობაშიც გრძელდებოდა. ამ პროცესის გამოვლინება იყო: სახელმწიფო ინსპექტორის სამსახურის დაშლა, მას შემდეგ რაც ამ ინსტიტუციამ მმართველი პარტიისთვის არასასურველი დასკვნა დადო; ეროვნული ბანკის რეპუტაციის დაზიანება, აშშ-ის მიერ დასანქცირებული ყოფილი გენერალური პროკურორის ოთარ ფარცხალაძის დასაცავად გამოცემული ბრძანების შედეგად; პრეზიდენტის იმპიჩმენტის მცდელობა პოლიტიკურად დამორჩილებული საკონსტიტუციო სასამართლოს გამოყენებით; ახლად შექმნილი ანტიკორუფციული ბიუროს უფროსად პოლიტიკურად დამორჩილებული პირის დანიშვნა; საარჩევნო ადმინისტრაციის ერთპარტიულად დაკომპლექტება. გარდა პოლიტიკური ინსტიტუციებისა, ბოლო წლებში შეინიშნებოდა სახელმწიფოს მიტაცების პროცესის გაფართოება საზოგადოებრივ სფეროებზეც, როგორიცაა კულტურა და უმაღლესი განათლების სფერო.დაუსჯელი ელიტური კორუფცია და კლეპტოკრატიული სისტემის ჩამოყალიბებასახელმწიფოს მიტაცების ერთ-ერთი შედეგია კორუფციული პრაქტიკების, განსაკუთრებით კი მაღალი დონის კორუფციის, შემაკავებელი მექანიზმების მთლიანად გაქრობა. შედეგად, ბოლო 4 წლის განმავლობაში, მაღალი დონის კორუფციამ მზარდი სახე მიიღო და კლეპტოკრატიული მმართველობის მკაფიო მახასიათებლები შეიძინა.მაღალი დონის თანამდებობის პირები რეგულარულად არიან ჩართულნი კორუფციაში. ისინი სხვადასხვა გზებით ითვისებენ საჯარო რესურსებს (მაგ. სახელმწიფო შესყიდვები, სახელმწიფო ქონების პრივატიზაცია, სუბსიდიები, ლიცენზიები და ნებართვები). „საერთაშორისო გამჭვირვალობა - საქართველოს“ მონიტორინგმა ბოლო რამდენიმე წლის განმავლობაში გამოავლინა 206 ასეთი სავარაუდო შემთხვევა, რომლებშიც 201-ზე მეტი მაღალჩინოსანი ფიგურირებს.ამ თანამდებობის პირებს შორის არიან მოქმედი და ყოფილი პარლამენტის წევრები, პრემიერ-მინისტრები და მინისტრები, ყოფილი გენერალური პროკურორები, მოსამართლეები, ძალოვანი უწყებების მაღალჩინოსნები.სავარაუდო კორუფციული დანაშაულები კი მოიცავს ისეთ სერიოზულ დარღვევებს, როგორიცაა: სასამართლო ხელისუფლებაზე არაჯეროვანი ზეგავლენის მოხდენა, ამომრჩეველთა მოსყიდვა, უკანონო გამდიდრება, ზეგავლენით ვაჭრობა, მორგებული კანონების მიღება, ნეპოტიზმი / ფავორიტიზმი, პოლიტიკური კორუფცია, ინტერესთა კონფლიქტი, მორგებული ტენდერები, მბრუნავი კარი და სხვა.ხშირ შემთხვევაში, კლეპტოკრატიული მეთოდებით მიღებული სარგებელი შემდეგ გამოიყენება მმართველი პარტიის დასაფინანსებლად, რაც განსაკუთრებით თვალსაჩინო და პრობლემური ხდება არჩევნების დროს. მაგალითად, მიმდინარე წლის მხოლოდ აგვისტო-სექტემბერში, კომპანიებმა, რომლებმაც „ქართულ ოცნებას“ 2 მლნ ლარი შესწირეს, ბოლო 10 წლის განმავლობაში სახელმწიფო შესყიდვებიდან და სხვადასხვა სახელმწიფო პროგრამებიდან 1.2 მილიარდ ლარზე მეტი აქვთ მიღებული.„საერთაშორისო გამჭვირვალობა – საქართველომ“ მხოლოდ მუნიციპალური შესყიდვების შესწავლის შედეგად გამოავლინა დაახლოებით 2 მილიარდ 150 მილიონი ლარის საბიუჯეტო თანხები, რაც ბოლო 10 წლის განმავლობაში სავარაუდოდ კორუფციული გზებით იქნა განკარგული.ელიტური კორუფციის მრავალი სავარაუდო შემთხვევების არსებობს მიუხედავად, პროკურატურა და სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახური, რომლებსაც ევალებათ გამოძიება, არ კიდებენ ხელს ამ შემთხვევებს, რის შედეგადაც მაღალი თანამდებობის პირები სარგებლობენ სრული დაუსჯელობითა და ხელშეუხებლობით. ფაქტობრივად, წლების განმავლობაში ცენტრალური ხელისუფლების არც ერთი მაღალი თანამდებობის პირი არ მიცემულა პასუხისგებაში კორუფციის გამო.ამ კონტრასტს აჩვენებს პროკურატურისა და სუსის ოფიციალური მონაცემებიც. ისინი ძირითადად მუნიციპალურ დონეზე მუშაობენ. მათი 2021-2023 წლების წლიური ანგარიშებიც ადასტურებენ, რომ მაღალი დონის თანამდებობის პირთა მიერ ჩადენილი კორუფციული დანაშაულების გამოვლენა და აღკვეთა ძირითადად მუნიციპალიტეტის ორგანოთა ხელმძღვანელი პირების დონეზე ჩერდება.ჩავარდნილი ანტიკორუფციული რეფორმაშეიძლება თამამად ითქვას, რომ ბოლო 4 წლის განმავლობაში ანტიკორუფციული რეფორმა მთლიანად ჩავარდა. ეს გამოიხატა შემდეგ პროცესებში:არარსებული სტრატეგია და ინსტიტუციური გაურკვევლობაქვეყანას უკვე 4 წელია არ გააჩნია ეროვნული ანტიკორუფციული სტრატეგია, რომელიც უნდა იყოს ამ სფეროში რეფორმის მიმართულების მიმცემი მთავარი პოლიტიკის დოკუმენტი. სტრატეგიის არ/ვერ შემუშავების ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი იყო პასუხისმგებელი ინსტიტუციის რამდენჯერმე ცვლილება, რამაც, პოლიტიკური ნების არარსებობის პირობებში, მთლიანად გააჩერა სტრატეგიული დოკუმენტის შემუშავების პროცესი. ბოლო 4 წელია პრაქტიკულად შეჩერებულია ეროვნული ანტიკორუფციული პოლიტიკის შემუშავება, განხორციელების მონიტორინგი და კოორდინაცია. პროცესი არ განუახლებია არც ახალ ანტიკორუფციულ ბიუროს, რომელიც უკვე ერთ წელზე მეტია ფუნქციონირებს.შეუსრულებელი საერთაშორისო ვალდებულებები2020 წლის შემდეგ გაჩერებულია ანტიკორუფციული პოლიტიკის განსაზღვრასა და განხორციელებასთან დაკავშირებული თითქმის ყველა პროცესი: ევროინტეგრაცია (ევროკომისიის 12 პრიორიტეტი და 9 ნაბიჯი) – მიუხედავად იმისა, რომ ანტიკორუფციული რეფორმა ევროინტეგრაციის მნიშვნელოვანი წინაპირობაა, ევროკომისიის ანტიკორუფციული მოთხოვნების საპასუხოდ მიღებული საკანონმდებლო ცვლილებები, ანტიკორუფციული ბიუროს შექმნის გარდა, არ ითვალისწინებს ევროკომისიისა და ვენეციის კომისიის კრიტიკულად მნიშვნელოვან რეკომენდაციებს, რიგი მიმართულებით კი აუარესებს არსებულ რეგულაციებს. „ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციის“ ანტიკორუფციული ქსელის (OECD /ACN) – 2023 წელს საქართველოს მთავრობამ, 20 წლის განმავლობაში პირველად თქვა უარი OECD-ის ანტიკორუფციული ქსელის მონიტორინგში მონაწილეობაზე. მონიტორინგი მიზნად ისახავს ანტიკორუფციული რეფორმების ხელშეწყობას კორუფციის მხრივ არსებული მდგომარეობის ანალიზის, რეკომენდაციების მომზადების და მათი განხორციელების მონიტორინგის გზით. საქართველო ერთადერთი ქვეყანაა, რომელიც მონიტორინგს არ დათანხმდა. ღია მმართველობის პარტნიორობა (OGP) – ღია მმართველობის პარტნიორობაში ერთ დროს მოწინავე ქვეყანა, დღეს საქართველოს წევრობა ამ ორგანიზაციაში დროებით შეჩერებულია, ქვეყნის მთავრობის მიერ OGP-ის ძირითადი ღირებულებებისა და პრინციპების უხეშად დარღვევის გამო. ევროკავშირთან ასოცირების შეთანხმება და ასოცირების დღის წესრიგი – მართალია ასოცირების დღის წესრიგის ფარგლებში საქართველოს მთავრობამ დაამტკიცა ევროკავშირში ინტეგრაციის 2023 წლის სამოქმედო გეგმა, თუმცა ის ვერ პასუხობს ასოცირების დღის წესრიგით გათვალისწინებულ პრიორიტეტებსა და მიზნებს, და უგულებელყოფს კორუფციასთან ბრძოლის მიმართულებით არსებულ ყველა ძირითად გამოწვევას.არსებული ანტიკორუფციული რეგულაციების იგნორირება ბოლო 4 წლის განმავლობაში პრობლემად დარჩა არსებული ანტიკორუფციული კანონმდებლობისა და მექანიზმების ეფექტიანად აღსრულება. კანონმდებლობით გათვალისწინებული ისეთი დარღვევების გამოვლენა, როგორიცაა: ინტერესთა შეუთავსებლობა, თანამდებობრივი შეუთავსებლობა, უკანონო საჩუქრის მიღება, მამხილებელთა დაცვა, „მბრუნავი კარის“ შეზღუდვები, როგორც მინიმუმ სამინისტროების დონეზე, პრაქტიკაში თითქმის არ ხდება. უმეტეს შემთხვევაში, კანონის მოთხოვნების შესრულებისთვის საჭირო მექანიზმები საერთოდ არ არის დანერგილი.მორჩილი ანტიკორუფციული ბიუროს შექმნაანტიკორუფციული ბიურო, რომლის შექმნა ევროკომისიის მიერ საქართველოსთვის  ევროინტეგრაციის გზაზე დაწესებული ერთ-ერთი წინაპირობა იყო, თავდაპირველად დადებითად შეფასდა. თუმცა, როგორც მოსალოდნელი იყო, დამოუკიდებლობის გარანტიების არარსებობის პირობებში, ეს ინსტიტუცია თავიდანვე მოექცა პოლიტიკური გავლენის ქვეშ, რაც გამოჩნდა წინასაარჩევნო პერიოდში მის მიერ არასამთავრობო ორგანიზაციების წინააღმდეგ მიღებულ უკანონო გადაწყვეტილებაში და შემდგომ პრემიერ მინისტრის ბრძანებით ამ გადაწყვეტილების უკან წაღებაში.შედეგად, პოლიტიკურად დამორჩილებულმა ანტიკორუფციულმა ბიურომ გააუარესა როგორც ანტიკორუფციული კანონმდებლობა, ისე მისი აღსრულების პრაქტიკა: ბიურომ არ გამოაქვეყნა ქონებრივი მდგომარეობის დეკლარაციების მონიტორინგის შედეგების ამსახველი ცალკე ანგარიში, რითიც დაარღვია კანონის მოთხოვნები; ბიურომ დახურა ინფორმაცია დეკლარაციების მონიტორინგის დეტალური შედეგების შესახებ, რის გამოც აღარ არის საჯარო შემოწმებული თანამდებობის პირების ვინაობა, დაჯარიმებულთა ვინაობა და მიზეზი; ბიუროს ინიცირებით მიღებულ იქნა საკანონმდებლო ცვლილებები, რითიც შეზღუდა დეკლარაციების საჯაროობა. მიღებული ცვლილებებით, ახლად შევსებული დეკლარაციები 2 თვემდე დროის განმავლობაში აღარ იქნება საჯარო. ამ ცვლილებებით, ანტიკორუფციულმა ბიურომ დახურა დეკლარირების სისტემა გარე დამკვირვებლებისთვის, რითიც კომფორტი შეუქმნა არაკეთილსინდისიერ თანამდებობის პირებს.კორუფციის აღქმის ინდექსი„საერთაშორისო გამჭვირვალობის“ მიერ გამოქვეყნებული 2023 წლის „კორუფციის აღქმის ინდექსის“ (CPI) მიხედვით, რომელიც ზომავს საჯარო სექტორში არსებული კორუფციის აღქმის დონეს, საქართველოს 53 ქულა აქვს, რაც გასულ წელთან შედარებით 3 ქულით ნაკლებია. მიუხედავად იმისა, რომ საქართველო რეგიონში კვლავაც წამყვან პოზიციებზეა, მას ასეთი დაბალი ქულა 2015 წლის შემდეგ არ ჰქონია. ამასთან, ინდექსის ბოლო 12 წლის შედეგები ცხადყოფს, რომ საჯარო სექტორში კორუფციასთან ბრძოლის მხრივ ქვეყანა სტაგნაციას განიცდის.კორუფციის აღქმის ინდექსი ტრადიციულად 180 ქვეყანაში ტარდება. ქვეყნები ფასდება 100 ბალიანი სისტემით, სადაც 100 დადებითი, ხოლო 0 უარყოფითი შედეგია.ანგარიში სრულად იხილეთ აქ.

1729595181