საქართველოს ეკონომიკა იზრდება ყველაზე სწრაფად, ყველა კანდიდატ ქვეყანას შორის - ბიძინა ივანიშვილი

პარტნიორობა ფოკუსირებული იქნება ვაჭრობის გაფართოებაზე, მწვანე ენერგეტიკაზე, ინვესტიციებზე ახალ ინდუსტრიებში, ასევე სატრანსპორტო და ციფრულ ინფრასტრუქტურაზე სომხეთში, აზერბაიჯანსა და საქართველოში.EBRD-ის განცხადებით, შუა დერეფნის გაძლიერება შექმნის ახალ, ტრანსფორმაციულ ეკონომიკურ შესაძლებლობებს რეგიონში და უზრუნველყოფს ალტერნატიულ სატრანსპორტო მარშრუტს არსებული კომერციული დერეფნების მიმართ.მემორანდუმის მიზანია გააძლიეროს რეგიონში კრიტიკული ენერგეტიკული, ტრანსპორტის, ციფრული და სასოფლო-სამეურნეო ინფრასტრუქტურის დაგეგმვა, დიზაინი და მშენებლობა. ის ასევე მიზნად ისახავს გააუმჯობესოს საბაჟო, სატარიფო და სასაზღვრო ოპერაციების ეფექტურობა; შუა დერეფნის განვითარებისთვის სამხრეთ კავკასიის ეკონომიკაში კერძო კაპიტალის ინვესტიციების მოზიდვას და ასევე, უმაღლესი საერთაშორისო სტანდარტების მიღებას ევროპასა და სამხრეთ კავკასიის ქვეყნებს შორის ეკონომიკური კავშირის ხელშეწყობისთვის.თანამშრომლობის სხვა პრიორიტეტები ფოკუსირებულია ინვესტიციების გაფართოებაზე ნახშირბადის გარეშე ენერგიის შესაძლებლობებში და პოლიტიკისა და მმართველობის რეფორმების წინსვლაზე კორუფციის წინააღმდეგ საბრძოლველად და სამოქალაქო საზოგადოებასთან ჩართულობის გაფართოებაზე.მემორანდუმს ხელი მოაწერეს EBRD-ის ვიცე-პრეზიდენტმა, საბანკო საკითხებში, მატეო პატრონემ და ერინ ელიზაბეტ მაკკიმ, USAID-ის ევროპისა და ევრაზიის ბიუროს ადმინისტრატორის თანაშემწემ, EBRD-ის ყოველწლიური შეხვედრისა და ბიზნესფორუმის ფარგლებში, რომელიც სომხეთში მიმდინარეობს.

1715854750

სესხს დაემატება 4 მილიონი ევროს გრანტი აღმოსავლეთ ევროპის ენერგოეფექტურობისა და გარემოს დაცვის პარტნიორობის (E5P) ფონდიდან. E5P ფონდის დონორები არიან ჩეხეთი, დანია, ესტონეთი, ფინეთი, საქართველო, გერმანია, ლიეტუვა, ნორვეგია, პოლონეთი, შვედეთი, TaiwanBusiness-EBRD ტექნიკური თანამშრომლობის ფონდი, ამერიკის შეერთებული შტატები და ევროკავშირი, როგორც ყველაზე დიდი დონორი.დაფინანსების წყალობით, ქალაქ თბილისს შეეძლება განაახლოს დიდი ლილოს ნაგავსაყრელზე არსებული უჯრედები და დაამონტაჟოს ნაგავსაყრელის გაზების შეგროვების, დამწვრობის და უტილიზაციის (ნაგავსაყრელი გაზის ენერგიად გადაქცევის) სისტემა. მოსალოდნელია, რომ ნაგავსაყრელის გაზიდან განახლებადი ენერგიის წარმოება წელიწადში 30 000 მგვტ/სთ-ს მიაღწევს.ამ დაფინანსებით თბილისი EBRD-ის მწვანე ქალაქების პროგრამის ფარგლებში დღემდე ყველაზე მეტი ინვესტიციის მქონე ქალაქი ხდება.EBRD-ის განცხადებით, გაზიდან ენერგიაზე გადაყვანის ობიექტის განხორციელება გააუმჯობესებს მყარი ნარჩენების მომსახურებას ქალაქის 1.5 მლნ მოქალაქისთვის და შეამცირებს სათბურის გაზების გამოყოფას 75%-ით, რაც ხელს შეუწყობს კლიმატის ცვლილების შერბილებას.დაფინანსება ხორციელდება პროექტის განხორციელების ტექნიკური მხარდაჭერით, ხოლო პროექტის მომზადებას შვედეთი აფინანსებს.ევრობანკი თბილისთან 2018 წლიდან ბანკი თანამშრომლობს, რათა გააუმჯობესოს მყარი ნარჩენების მართვის სისტემა კრიტიკული ინვესტიციების დაფინანსებით მყარი ნარჩენების შეგროვების მოძველებულ დანადგარებსა და მანქანებში, ნაგვის სატვირთო მანქანების ავზის მართვის სისტემების ოპტიმიზაციის, გადამტანი სადგურების განახლებისა და ჩამდინარე წყლების შეგროვება და დამუშავების სისტემების მშენებლობის და ქალაქში ნარჩენების დამუშავების პირველი ობიექტების მშენებლობის მიმართულებით.ინვესტიციის ფარგლებში, ქალაქის ნარჩენების მართვის კომპანია დანერგავს პერსონალის ტრენინგ პროგრამას გენდერული ძალადობისა და შევიწროების რისკების პრევენციისა და შერბილების შესახებ.სასესხო და საგრანტო ხელშეკრულებებს ხელი მოეწერა ერევანში, სომხეთში EBRD-ის ყოველწლიური შეხვედრისა და ბიზნეს ფორუმის დროს.დღეისათვის EBRD-მა 5 მლრდ ევროზე მეტი ინვესტიცია განახორციელა საქართველოს ფინანსურ, კორპორაციულ, ინფრასტრუქტურულ და ენერგეტიკულ სექტორში 293 პროექტში, რომელთა ინვესტიციების 82% კერძო სექტორშია.

1715853854

ამასთან განვმარტავთ, რომ სავალუტო ბაზარზე დაფიქსირებული რყევები არ არის გამოწვეული ფუნდამენტური მაკროეკონომიკური ფაქტორებით და შესაბამისად არის მოკლევადიანი. ჯანსაღია მაკროეკონომიკური პარამეტრები – საერთაშორისო რეზერვები ისტორიულ მაქსიმუმზეა, სტაბილურია საგარეო შემოდინებები, ისტორიულ მინიმუმზეა მიმდინარე ანგარიშის დეფიციტი, ბოლო სამი წლის განმავლობაში ფიქსირდება მაღალი ეკონომიკურ ზრდა, ინფლაცია მიზნობრივ 3%-ზე დაბალია, ფისკალური ბალანსი და სახელმწიფო ვალიც მდგრად დონეზეა შენარჩუნებული.ფინანსური სისტემის გამართულად და ეფექტურად ფუნქციონირებისთვის კომერციულ ბანკებს გააჩნიათ ჯანსაღი მომგებიანობა და აქტივების მაღალი ხარისხი, კაპიტალის და ლიკვიდობის სოლიდური ბუფერები, რათა შეუფერხებლად მოემსახურონ კლიენტებს და დააკრედიტონ ეკონომიკა. ლიკვიდური აქტივების ჯამური მოცულობა დღეს საბანკო სისტემაში 16.7 მლრდ ლარის ეკვივალენტს აჭარბებს, რაც პოტენციური შოკების მიმართ უპრეცედენტო გამძლეობაზე მეტყველებს. დღესდღეობით  საქართველოს საფინანსო სისტემა ევროპის მასშტაბით ერთ-ერთი ყველაზე მყარია.ეროვნული ბანკი განაგრძობს ბაზარზე დაკვირვებას და ყველა მის ხელთ არსებულ ბერკეტს გამოიყენებს ფინანსური ბაზრის სტაბილურობის უზრუნველსაყოფად.

1715853343

„გუშინ მიიღეს კანონი საბოლოოდ, სანამ ახლა პრეზიდენტის ვეტო იქნება, მერე დაძლევა... ამ ყველაფრის შედეგია, აქციების ფასის მკვეთრი დაცემა. ეგ იმას ნიშნავს, რომ ინვესტორები უყურებენ ამ ყველაფერს, ინვესტორები აფასებენ ეკონომიკურ სიტუაციას ქვეყანაში და ეს არის შეფასების შედეგი, ეს არის შედეგი იმისა რომ ინვესტორები იმაზე ნაკლებად აფასებენ საინვესტიციო გარემოს საქართველოში, ვიდრე აქამდე აფასებდნენ,“ - განაცხადა ეკონომისტმა.ბერიკაშვილი ლარის კურსის გაუფასურების საკითხსაც შეეხო. მისი თქმით ლარის კურსის რყევები სავარაუდოდ „პანიკის“ ბრალია.„ლარის გაუფასურება, ამ ეტაპზე დიდი ალბათობით, მხოლოდ მოლოდინების და პანიკის გამოა და ეგ თავისთავად დარეგულირდება თუ სხვა ფაქტორები დარეგულირდა, მაგრამ ეს ფაქტორები ვერ დარეგულირდება თუ გააგრძელეს ამ კურსის საბოლოო გატარება და გატანა,“ - ამბობს სოსო ბერიკაშვილი.შეგახსენებთ რომ, ლონდონის სავაჭრო ბირჟაზე „საქართველოს ბანკის" (BGEO) აქციების ფასი 12.08%-ით, TBC-ის 14,92%-ით, ხოლო „საქართველოს კაპიტალის“ (CGEO) აქციების ღირებულება 8.8%-ით შემცირდა.რაც შეეხება ლარს, იგი დოლართან მიმართებით 4.5 თეთრზე მეტით გაუფასურდა. გუშინ ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი კურსით, 1 აშშ დოლარის ოფიციალური ღირებულება 2.6866 ლარი იყო, დღეს კი 2.7323 ლარი გახდა.

1715852984

მარინა გულედანი თავის პოსტში საქართველოში მიმდინარე მოვლენებზე საერთაშორისო კაპიტალის ბაზრის რეაგირების 9 მიზეზს გამოყოფს:1. ჩვენი ფინანსური სისტემა არის ბანკ-ცენტრული, და ბანკები წარმოადგენენ ეკონომიკის დაფინანსების მთავარ წყაროს. ბანკების მიერ მოზიდული სასესხო კაპიტალის ფასი (საპროცენტო განაკვეთი) დამოკიდებულია მათ პოზიციაზე საერთაშორისო საფინანსო ბაზრებზე და იმ რისკებზე, რომლებიც ახასიათებთ არამარტო ამ ბანკებს უშუალოდ, არამედ ზოგადად ქვეყანას და ეკონომიკას, რომელშიც ისინი ოპერირებენ.2. ჩვენი ბანკების აქციების ფასში უწყვეტად აისახება საჯარო სივრცეში არსებული ნებისმიერი ინფორმაცია, რომელიც პირდაპირ ან არაპირდაპირ კავშირშია ბანკის საქმიანობასთან და ნებისმიერ მოვლენასთან, რომელმაც შეიძლება გაზარდოს მათთან დაკავშირებული რისკები.3. რისკის ბევრი კატეგორია არსებობს. მათგან ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი რისკი ქვეყნის რისკია, რომლის ქვე-კატეგორიაა პოლიტიკური რისკი. ანუ, შეიძლება კომპანია იყოს სრულიად ჯანმრთელი, მაგრამ თუ ქვეყანა, რომელშიც ის ოპერირებს, შეიცავს მაღალ ქვეყნის, და მათ შორის, პოლიტიკურ რისკებს, ეს აუცილებლად აისახება უარყოფითად ამ კომპანიის აქციების ფასში.4. ის რაც დავინახეთ 15 მაისის სავაჭრო დღის გახსნისას (ჩვენი ბანკების აქციების ფასების ძალიან აგრესიული ვარდნა) არის ეფექტური ბაზრის პრინციპის კლასიკური მაგალითი. ეფექტური ბაზარი გულისხმობს არსებული ინფორმაციის სრულად ასახვას ფასიანი ქაღალდების ფასში.5. არავის არ შეეპაროს ეჭვი იმაში, რომ კაპიტალის ბაზრის ანალიტიკოსებს არ გამორჩენიათ არცერთი სიტყვა და მოძრაობა ჩვენი ქვეყნის პოლიტიკური ცხოვრებიდან ბოლო რამდენიმე კვირის განმავლობაში. სამოქალაქო საზოგადოების ვნებათაღელვა რამდენიმე კვირაა მიმდინარეობს, მაგრამ ამას არ გამოუწვევია ჩვენი ბანკების აქციების ასეთი ვარდნა. ძლიერი სამოქალაქო საზოგადოება პირიქით, მდგრადობის საწინდარია. ფასების ვარდნა გამოიწვია კანონის მესამე მოსმენამ და ო’ბრაიანის სიტყვით გამოსვლამ, რომელშიც არ ჟღერდა ოპტიმიზმი. საერთაშორისო ბაზარმა მკვეთრად უარყოფითად შეაფასა ეს მოვლენები და შესაბამისმა სიგნალმაც არ დააყოვნა. სიგნალის დრამატულობაზე მეტყველებს აქციების ფასის ვარდნის სიმკვეთრე (15%+) და ტემპი.6. ცხადია რისკები არ არის სტატიკური. ნებისმიერმა მოვლენამ შეიძლება ის გაზარდოს ან შეამციროს. ბაზრის პასუხი რისკის გაზრდაზე ან შემცირებაზე გამოიხატება საპროცენტო სარგებლის გადათვლაში, რაც საბოლოო ჯამში ჩვენს დაკრედიტებულ ეკონომიკაში ყველაზე და ყველაფერზე აისახება. მომდევნო კვირების მოვლენები დამატებით აისახება აქციების ფასებშიც და იმ საპროცენტო განაკვეთებში, რომელთა პირობებშიც ჩვენი ეკონომიკა გააგრძელებს ცხოვრებას თუ არსებობას.7. ქართული ეკონომიკა არის დამოკიდებული იმპორტზე. ჩვენ უფრო მეტს მოვიხმართ ვიდრე ექსპორტზე ვუშვებთ, შედეგად დამოკიდებული ვართ უცხოური ვალუტის შემოდინებაზე. ამავე დროს, პოლიტიკური რისკი მნიშვნელოვნად მოქმედებს გაცვლით კურსზე. ამიტომ არ არის გასაკვირი არც ლარის გაცვლითი კურსის გაუარესება. გაუარესებული ლარის კურსი რომ ძალიან ცუდია, ამაზე აღარ გავჩერდები. მგონი გვესმის რომ ეს ყველას გვეხება, ჩვენს შინაურ ცხოველებსაც კი!8. ქართული ეკონომიკა არის ძალიან პატარა, სუსტი და არამდგრადი სტრუქტურით. მცირე ზომის გამო მას არ გააჩნია ინერტულობა, ანუ თვისება რომელზეც დამოკიდებულია ეკონომიკის როგორც მასის აჩქარება, სხვა მოვლენასთან ურთიერთქმედების, შედეგად. როდესაც ეკონომიკის მოცულობა არის ასეთი დაბალი, ნებისმიერი შოკური ან უარყოფითი მოვლენის შემთხვევაში მასში ცვლილებების ტემპი უფრო ჩქარია, ვიდრე ის იქნებოდა დიდი ეკონომიკის შემთხვევაში. ანუ, ჩვენს ეკონომიკას არ გააჩნია დამცავი ბალიშები, რომ გადაცემის ეფექტი შენელდეს და შესაბამისად შერბილდეს/დროში გაიჭიმოს. კი, ჩვენი ბანკები კარგად რეგულირებული, კაპიტალიზებული და დარეზერვებული არიან. მაგრამ ნუ გამოვცდით მათ, ეს ძალიან ცუდი და სახიფათო თამაშია.9. დამცავი ბალიშის როლს ვერ შეასრულებს ვერც მთავრობა, ვერც პარლამენტი და ვერც კერძო ფული. არც საბანკო სისტემაა ვალდებული ეს როლი შეასრულოს, მითუმეტეს უფასოდ. საბოლოოდ დაზარალებული გამოვა როგორც ყოველთვის ჩვენი მოსახლეობა, რომლის ნაწილს მიაჩნია რომ არაფერი საერთო ამ მოვლენებს მასთან არ აქვს.ცნობისთვის, 15 მაისის ვაჭრობებზე, თბილისის დროით 13:30 საათისთვის, "საქართველოს ბანკის" (BGEO) აქციების ფასი 12.18%-ით შემცირდა და ერთი აქციის ღირებულება 41.45 გირვანქა სტერლინგს შეადგენდა. კომპანიის საბაზრო კაპიტალიზაცია ამჟამად 2.138 მილიარდი გირვანქა სტერლინგია.TBC PLC-ის აქციების ღირებულება 9.32%-ით შემცირდა. ბანკის ერთი აქცია 26.75 გირვანქა სტერლინგი ღირდა. კომპანიის საბაზრო კაპიტალიზაცია ამჟამად 1.634 მილიარდ გირვანქა სტერლინგს შეადგენს.ასევე, გუშინ "საქართველოს კაპიტალის” (CGEO) აქციების ღირებულება 6.48%-ით შემცირდა, შედეგად ერთი აქციის ფასი 10.10 გირვანქა სტერლინგი გახდა. შედეგად, კომპანიის საბაზრო კაპიტალიზაცია ამჟამად 460.8 მილიონ გირვანქა სტერლინგს შეადგენს.

1715852214

მთავრობის პრეს–სამსახურის ცნობით, თურქეთის პრეზიდენტის სასახლეში საქართველოს მთავრობის მეთაურის დახვედრის ოფიციალური ცერემონია გაიმართება. ირაკლი კობახიძეს თურქეთის რესპუბლიკის პრეზიდენტი რეჯეფ თაიფ ერდოღანი უმასპინძლებს.შედგება შეხვედრები პირისპირ და გაფართოებულ ფორმატში, რის შემდეგაც ორი ქვეყნის ლიდერები მედიისთვის ერთობლივ განცხადებებს გააკეთებენ.საქართველოს დელეგაციაში, რომელსაც პრემიერ-მინისტრი ირაკლი კობახიძე ხელმძღვანელობს, პირველი ვიცე-პრემიერი, ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების მინისტრი ლევან დავითაშვილი, ვიცე-პრემიერი, თავდაცვის მინისტრი ირაკლი ჩიქოვანი, საგარეო საქმეთა მინისტრი ილია დარჩიაშვილი, განათლების, მეცნიერებისა და ახალგაზრდობის მინისტრი გიორგი ამილახვარი, ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრი მიხეილ სარჯველაძე, აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარე თორნიკე რიჟვაძე და მთავრობის ადმინისტრაციის უფროსი ლევან ჟორჟოლიანი არიან.მთავრობის პრეს–სამსახურის პრეს–რელიზში ვიზიტის ხანგრძლივობა მითითებული არ არის.

1715848994

ეს არის მეორე დაფინანსება, რომელიც EBRD-მა TBC-ს მწვანე ეკონომიკის დაფინანსების ფონდის (GEFF) რეგიონული ჩარჩოს ფარგლებში მისცა. EBRD უზრუნველყოფს სესხის 75%-ს, ხოლო GCF დარჩენილ 25%-ს აფინანსებს.TBC თანხას ქართველი ფიზიკური პირებისა და ბიზნესების მხარდასაჭერად მიმართავს, რომლებსაც სურთ ინვესტიციები განახორციელონ კლიმატის შერბილებისა და ადაპტაციის ტექნოლოგიებსა და სერვისებში. ის ასევე მიზნად ისახავს გასცეს ინკლუზიური სესხები და თანხების მინიმუმ 10%-ს ქალების ხელმძღვანელობით ან მფლობელობაში მყოფი ბიზნესებისთვის გამოყოფს (საცალო კლიენტები, მცირე და საშუალო საწარმოები და უფრო დიდი კომპანიები).ფინანსური პაკეტის ფარგლებში ავსტრია და GCF მხარს დაუჭერენ პროექტის მომზადებას, განხორციელებას და მონიტორინგს. თანხები ასევე მოხმარდება გენდერული პასუხისმგებლობის მქონე მწვანე ფინანსების შესახებ ცნობიერების ამაღლებას.სასესხო ხელშეკრულებას EBRD-ის 2024 წლის ყოველწლიურ შეხვედრაზე ერევანში ხელი მოაწერა ფრენსის მალიგემ, EBRD-ის ფინანსური ინსტიტუტების მმართველმა დირექტორმა, რომლის განცხადებითაც, მწვანე დაკრედიტებაში ინვესტირება არამხოლოდ კლიმატის ცვლილების შერბილება, არამედ საქართველოს მდგრადი მომავლის უზრუნველყოფაა.TBC-ის გენერალური დირექტორის მოადგილის გიორგი მეგრელიშვილის განცხადებით, უფრო ინკლუზიური, უფრო მწვანე ეკონომიკური სექტორი გადამწყვეტია საქართველოს ეკონომიკისა და საზოგადოების განვითარებისა და მდგრადობისთვის.რესურსი უახლესი პროექტია საქართველოში GEFF პროგრამის ფარგლებში, რომელიც 29 ქვეყანაში 191 ადგილობრივი ბანკის ქსელის მეშვეობით ფუნქციონირებს, EBRD-ის 6.3 მლრდ ევროს მხარდაჭერით. პროგრამამ 231,000-ზე მეტ კლიენტს საშუალება მისცა თავიდან აიცილონ 10 მლნ ტონაზე მეტი CO2-ის გამონაბოლქვი წელიწადში.დღეისათვის EBRD-მა განახორციელა თითქმის 5.3 მლრდ ევროს ინვესტიცია 296 პროექტში საქართველოს ფინანსურ, კორპორაციულ, ინფრასტრუქტურულ და ენერგეტიკულ სექტორებში, ამ ინვესტიციების 83% კი კერძო სექტორშია.

1715848256

თბილისის დროით 12:10 საათისთვის 1 აშშ დოლარი 2,7750 ღირს.ამ დროისთვის ეროვნული ვალუტა 1,6%–ით არის გამყარებული.ლარი დოლართან მიმართებით სავალუტო ჯიხურებშიც გამყარდა. იგივე ხდება ევროსთან მიმართებითაც.

1715847570