თბილისი (GBC) – აზერბაიჯანის პრეზიდენტმა ილჰამ ალიევმა საუდის არაბეთის მაუწყებელთან „ალ–არაბიასთან“ ინტერვიუში განაცხადა, რომ რუსეთის შეიარაღებული ძალების მიერ აზერბაიჯანის სამგზავრო თვითმფრინავის ჩამოგდება და ამ ინციდენტზე რუსეთის ოფიციალური პირების რეაქცია აზერბაიჯანში დიდ იმედგაცრუებას და უკმაყოფილებას იწვევს. 

„პირველ რიგში, ეს არ უნდა მომხდარიყო, რადგან რუსეთის აეროპორტებზე დრონების შეტევების დროს ისინი განსაკუთრებულ რეჟიმს აცხადებენ. რუსულად ამ რეჟიმს „კოვიორი“ ჰქვია და მისი გამოცხადებისთანავე სიგნალი ეგზავნება ყველა თვითმფრინავს და ისინი უკან ბრუნდებიან. კატასტროფამდე ორი კვირით ადრე იგივე მოუვიდა ჩვენს თვითმფრინავს, რომელიც რუსეთის იგივე ქალაქში მიფრინავდა. პილოტებმა მიიღეს სიგნალი და უკან გამობრუნდნენ. ამ შემთხვევაში კი სიგნალი მას შემდეგ გაუშვეს, რაც საჰაერო ხომალდი უკვე დაზიანებული იყო. გამოდის, მათ ეს იმ ადამიანების დასაბნევად გააკეთეს, ვინც მომხდარის გამოძიებაზე იმუშავებს. მათ ორჯერ დაარტყეს თვითმფრინავს. მხოლოდ პილოტების პროფესიონალიზმის და ვაჟკაცობის წყალობით მოხერხდა თვითმფრინავის დასმა, საბედნიეროდ, ყაზახეთში, და არა რუსეთში“, – თქვა ილჰამ ალიევმა.

პრეზიდენტმა აღნიშნა, რომ არსებობს გადარჩენილთა ჩვენებები: „თვითმფრინავის ბორტზე მყოფმა ორმა ადამიანმა ჭურვის ნამსხვრევებით ჭრილობები მიიღეს. არის თვითმფრინავის ნამსხვრევები. მე დაუყოვნებლივ გავაგზავნე იქ ჯგუფი. ჩვენები ძალიან მალე მივიდნენ კატასტროფის ადგილზე და ყველაფერი აღბეჭდეს ვიდეოკადრებში. თვითმფრინავი რუსული ჰაერსაწინააღმდეგო სისტემის მიერ იყო დაზიანებული. საერთოდ არ ღირდა თვითმფრინავის ჩამოგდება, თუმცა, ეს ტრაგიკული შეცდომაა“.

„ყარაბაღის მეორე ომის ბოლო დღეს, 9 ნოემბერს, აზერბაიჯანმა შემთხვევით ჩამოაგდო რუსული ვერტმფრენი, რომელიც აზერბაიჯანს სომხეთის მხრიდან მიუახლოვდა. ეს ვერტმფრენი იქ არ უნდა ყოფილიყო, რადგან ბოლო 30 წლის განმავლობაში რუსული ვერტმფრენები სომხეთის მხრიდან აზერბაიჯანის საზღვარს არასოდეს მიახლოებიან. ვინც ეს ვერტმფრენი ჩამოაგდო, იფიქრეს, რომ სომხები აპირებენ აზერბაიჯანის ტერიტორიაზე შესვლას ვერტმფრენით და ის ჩამოაგდეს. მე იმავე დღეს, დაუყოვნებლივ დავურეკე პრეზიდენტ პუტინს და ბოდიში მოვუხადე. ასევე დაუყოვნებლივ გადავუხადეთ კომპენსაცია დაღუპული პილოტების ოჯახებს და თავდაცვის სამინისტროს. დავიწყეთ გამოძიება და ისინი, ვინც ეს ტრაგიკული შეცდომა დაუშვეს, პასუხისგებაში მიეცნენ. არაფერი მსგავსი რუსეთის მხრიდან ჩვენ არ დაგვინახავს. ისინი დღემდე არ ამბობენ, რა მოხდა“, – განაცხადა ალიევმა.

ავიაკომპანია Azerbaijan Arilines–ის (AZAL) სამგზავრო თვითმფრინავს Embraer 190, რომელიც ბაქო–გროზნოს მიმართულებით ასრულებდა რეისს, რუსეთის საჰაერო თავდაცვის სისტემის რაკეტა მოხვდა გროზნოს ცაზე, რის შემდეგაც იძულებული გახდა კურსი ყაზახეთის ქალაქ აქთაუს მიმართულებით აეღო, სადაც საბოლოო ჯამში ჩამოვარდა. ამის შესახებ აზერბაიჯანის პარლამენტის საერთაშორისო ურთიერთობების კომიტეტის წევრმა რასიმ მუსაბეკოვმა განაცხადა. „თვითმფრინავს რუსეთის ტერიტორიაზე ესროლეს, გროზნოს ცაზე და ამის უარყოფა შეუძლებელია“, – თქვა 27 დეკემბერს დეპუტატმა სააგენტო Turan–თან ინტერვიუში.

მუსამბეკოვმა რუსეთის ხელისუფლება არაადეკვატურობაში დაადანაშაულა და აღნიშნა, რომ ისინი მედიასაშუალებებს იყენებენ კვალის წასაშლელად, ნაცვლად იმისა, რომ ბოდიში მოიხადონ და დამნაშავეები დასაჯონ. „ისინი, ვინც ეს ჩაიდინეს, სისხლის სამართლებრივ პასუხისგებაში უნდა მიეცნენ, აუცილებელია დაღუპულების ოჯახებისა და დაზარალებულებისთვის კომპენსაციების გადახდა. თუ ასე არ მოხდება, რა თქმა უნდა, ურთიერთობები სხვა სიბრტყეში გადავა“, – განაცხადა დეპუტატმა.

რუსულმა ფედერალურმა არხებმა დამალეს ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ ვიდრე თვითმფრინავი ყაზახეთში ჩამოვარდებოდა, მასზე იერიში ჩეჩნეთის ცაზე რუსეთის ჰაერსაწინააღმდეგო რაკეტით მიიტანეს. ბორტზე 67 ადამიანი იმყოფებოდა, 38 მათგანი დაიღუპა.

რუსული პროპაგანდა ავითარებს ვერსიას, თითქოს ლაინერი ფრინველებს შეეჯახა. ასევე მეორე ვერსიაც აქვთ – ბორტზე ჟანგბადის ბალონის აფეთქება.

გადარჩენილი მგზავრები კი ჰყვებიან, რომ ლაინერი სამჯერ შეეცადა გროზნოს აეროპორტში დაშვებას, თუმცა მესამე ჯერზე ძლიერი აფეთქების ხმა გაისმა და ეს აფეთქება არა ბორტის შიგნით, არამედ გარეთ მოხდა. ჩამოვარდნილ თვითმფრინავს გარედან მრავლობითი დაზიანება აღენიშნება, რომლებიც საზენიტო რაკეტის გამანადგურებელი ელემენტებით არის მიყენებული.

Embraer 190–ს მიწა–ჰაერის ტიპის რაკეტა გროზნოს აეროპორტიდან 18 კილომეტრის დაშორებით, 2,4 კმ–ის სიმაღლეზე მოხვდა. ამასთან, ჩეჩნეთის ლიდერმა რამზან კადიროვმა თავისი ძმისშვილი, რესპუბლიკის უშიშროების საბჭოს მდივანი ხამზატ კადიროვი დააჯილდოვა, რომელმაც კატასტროფის დღეს მოახსენა მას, რომ რესპუბლიკის ცაზე ყველა სამიზნე გაანადგურეს.

26 დეკემბრის საღამოს, აზერბაიჯანის მთავრობაში დაადასტურეს, რომ „აზერბაიჯანის ავიახაზების“ თვითმფრინავი ჩამოვარდნის მიზეზი რუსული რაკეტა გახდა.

აზერბაიჯანის მთავრობიდან წყარომ ტელეარხს უთხრა, რომ დაზიანებულ თვითმფრინავს რუსეთის აეროპორტებში დაჯდომის უფლება არ მისცეს.

გამოძიების წინასწარი მონაცემები ადასტურებს, რომ გროზნოს ცაზე გაშვებული რუსული რაკეტა გახდა ავიაკატასტროფის მიზეზი.

აზერბაიჯანის მთავრობიდან წყაროებმა EURONEWS–ს ექსკლუზიურად დაუდასტურეს ხუთშაბათს, რომ „მიწა–ჰაერის“ კლასის რუსული რაკეტა გახდა აქთაუსთან აზერბაიჯანული ლაინერის ჩამოვარდნის მიზეზი.

იგივე წყაროების ცნობით, გროზნოს ცაზე რუსული რაკეტის აფეთქების შედეგად აზერბაიჯანული ბორტის პილოტებმა და მგზავრებმა სხეულის დაზიანებები მიიღეს.